"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/205 E., 2022/404 K.
DAVA TARİHİ : 30.10.2003
HÜKÜM/KARAR : Davanın Kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen eski hale iade davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili kooperatifin üyesi olan davalının, kendine ait konut niteliğindeki bağımsız bölümü projesine ve Kat Mülkiyeti Kanunu'na aykırı olarak iş yerine dönüştürdüğünü ileri sürerek, konutun iş yerine dönüştürülmesinin önlenmesini, yeniden konuta çevrilmesinin sağlanmasını, bunun için yapılması gereken giderlerin tahsilini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu yerin davacı kooperatif tarafından iş yeri olarak müvekkiline teslim edildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi’nin 30/11/2010 tarihli 2004/922 Esas, 2010/751 Karar sayılı kararıyla; belediyece tasdikli projede davalının kullanımında olan bağımsız bölümün mesken olarak gözüktüğü ve imar mevzuatı gereği projeye uygun davranılması gerektiği gerekçesiyle projeye uygun olmayan 5 no'lu meskenin iş yerine dönüştürülmesinin önlenmesine, projesine uygun olarak yeniden meskene çevrilmesine, 3.403,12 TL' nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesi’nin 30/11/2010 tarihli 2004/922 Esas, 2010/751 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay Kapatılan 23. Hukuk Dairesi'nin 18.04.2012 tarih 2011/4912 Esas, 2012/2919 Karar sayılı kararıyla; denetime elverişli ve yeterli rapor alınmadan eksik inceleme ile karar verildiği gerekçesiyle mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesi’nin 05/02/2015 tarihli 2012/540 Esas, 2015/50 Karar sayılı kararıyla; davacı vekilinin verilen kesin süreler içerisinde bozma ilamında belirtilen defter, belge, kayıt ve delilleri bilirkişi incelemesine esas olmak üzere ibraz etmediği, kesin süreye uyulmadığından HMK'nın 94/3. maddesi gereğince o işlemi yapma hakkı ortadan kalkmış sayılacağı ve istenilen belge ve bilgilerin ibraz edilmemesi nedeniyle bilirkişi incelemesi de yaptırılmadığı, bu nedenle davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
4. İlk Derece Mahkemesi’nin 05/02/2015 tarihli 2012/540 Esas, 2015/50 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Yargıtay Kapatılan 23. Hukuk Dairesi'nin 27.05.2016 tarih ve 2015/4733 Esas, 2016/3286 Karar sayılı kararıyla; ticari defterlerin Bakırköy 13. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2013/46 Esas sayılı dosyası içerisinde bulunduğu ve mahkemece bilirkişilere yerinde inceleme yetkisinin verildiği anlaşılması karşısında mevcut ve tamamlanan deliller üzerinde bilirkişiler vasıtasıyla inceleme yapılarak açıklamalı, gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken belgelerin eksik olduğu iddiasına dayalı olarak celbedilmesi hususunda kesin süre verilerek yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; projede sadece konutların yer aldığı, herhangi bir dükkan yerinin üyeler için ayrılmadığı, dükkan tahsisi olmadığından davalının dükkanla ilgili üyeliğinin kayıtlarda yer almadığı, davalı ile davacı kooperatif arasında imzalanan 20.12.1990 tarihli taahhütnamelerde geçen ödemelerin ticari defterlerde kayıtlı olmadığı, davalıya dükkan satışının yapılmadığı, inşaat projesinde, işyeri inşaatının öngörülmediği, inşaatın tümünün konut olarak projenin hazırlanmış ve kabul edilmiş olduğu, herhangi proje değişikliğine gidilmediği, bu nedenle davalının dava konusu taşınmazı projesine aykırı şekilde kullanımı tespit edilmiş olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, bağımsız bölümün projesine uygun olmayan meskenin iş yerine dönüştürülmesinin önlenmesine, projesine uygun olarak yeniden meskene çevrilmesinin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere yapılması gereken ve taleple bağlı kalınarak 3.403,12 TL giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının, müvekkilinin ödeme yaptığı yıllara ilişkin defterleri kasıtlı olarak sunmadığını, mahkemenin eksik inceleme ile karar verdiğini, müvekkilinin yıllardır belediyeye ticari alan olarak emlak vergisi ödemesi yaptığını, davacının kendi muvazaasına dayanarak bu davayı haksız olarak ikame ettiğini, müvekkiline dükkan olarak satış yapıldığını ve üç misli bedel alındığını, kararın bozulması gerektiğini temyiz sebepleri olarak ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; eski hale getirme talebi yanında, bunun için yapılması gereken giderlerin de tahsilinin talep edildiğini, bu nedenle kabulle sonuçlanan iki ayrı dava için iki ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, temyiz sebepleri olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, projeye aykırılık nedeniyle eski hale dönüştürme ve bunun için belirlenecek bedelin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427 ncı ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun geçici 3 ncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 427 nci maddesi ile 439 ncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıdan alınmasına,
Alınması gereken temyiz harcı davacı tarafından peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
03.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.