"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1663 E., 2024/1647 K.
KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/409 E., 2024/169 K.
Davacılar vekili; davacılar ile davalı arasında 30.06.1998 tarihli noterde yapılan Arsa Payı Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ile davacıların hissedarları olduğu ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, 25576 ada, 1 parseldeki taşınmaza ilişkin davalı şirketin edimlerini yerine getirmediğini, davacıları kandırarak taşınmazı kendi üstüne devraldığını ve üçüncü şahıslara devrettiğini, sözleşme gereğince müvekkillerinin maliki oldukları parsel ve komşu parsellerde toplam 252 daireden oluşan bir site inşa edileceği, davacılara 1'er adet daire verileceği, diğer hissedarlarla anlaşarak sözleşme yapılması, anlaşma sağlanmaması halinde diğer hissedarlar aleyhine izale-i şuyu davası açılarak davaların sona ermesi halinde tüm binaların tahliye ve yıkım işlemlerinin bitirilmesi, sonrasında inşaat ruhsatı alındıktan sonra 36 ay içinde inşaatın bitirilmesi hususlarının düzenlendiğini, sözleşme tarihinden bu yana 17 yıl süre geçtiğini, sözleşme tarihinde verilen vekaletname ile davacıların hisselerinin 30.09.1998 tarihinde davalı şirkete devredildiğini, yükümlülüklerini yerine getirilmeyeceğinin anlaşılması üzerine 09.03.2015 tarihli ihtarname ile sözleşmenin feshi, hukuki ve cezai işlemlere başvurulacağının ihtar edildiğini, ancak davalının o tarihten beri edimlerini ifa etmediğini, tüm bu nedenlerle davalı şirket ile düzenlenen sözleşmenin feshini ve davalı şirketten şimdilik 600.000,00 TL maddi tazminatın devir tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; taraflar arasında yapılan sözleşmenin bir eser sözleşmesi olduğu için beş yıllık zamanaşımına tabi olduğunu, talep konusu alacağın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece mahkemesince; sözleşmenin 1998 yılında yapıldığı ve davacılara ait arsa paylarının 2000 yılında davalıya devredildiği, dolayısıyla sebepsiz zenginleşme yönünden kanunda öngörülen 2 ila 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacılar vekilince süresinde temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1-Dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti ve sözleşmeye dayalı tazminat istemine ilişkindir.
2-Sözleşmenin geçersizliği durumunda taraflar sözleşmenin ifasını isteyemez ve birbirlerini ifaya zorlayamazlar. Geçersiz sözleşmeye dayanarak, birbirlerinden müsbet zararlarını ve menfi zararlarını talep edemezler, ancak, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak, birbirlerine verdiklerini talep edebilirler. 818 sayılı BK'nın 61/2. maddesinde (TBK'nın 77.) bu kural "...muteber olmayan...bir sebebe istinaden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır." şeklinde ifade edilmiştir. Somut olayda ise borç sebebi gerçekleşmediği halde, iş sahibinin mal varlığında bir zenginleşme, yüklenicinin mal varlığında ise bir azalma söz konusudur.
Geçersiz sözleşme uyarınca sözleşmenin geçersizliğinin tespitinden itibaren herkes verdiğini geri alır ve sözleşmenin geçersizliğinin kesin olarak tespitinden itibaren zamanaşımı süresi başlar. Bu halde; zamanaşımı süresinin bu davanın karara bağlanmasıyla başlayacağından zamanaşımından bahsedilemez. Mahkemece davacı tarafından yapılan ödemenin belirlenerek işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesi gerekirken davanın zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle reddine karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle HMK'nın 373/1. maddesi gereğince İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesinin 21.11.2024 tarih 2024/1663 E., 2024/1647 K. sayılı kararının KALDIRILARAK, İzmir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 05.94.2024 tarih ve 2023/409 E., 2024/169 K. sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, temyiz peşin harcın istek halinde davacılara iadesine, 21.01.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.