"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/212 E., 2022/528 K.
BİRLEŞEN 2019/32 ESAS SAYILI DAVADA
DAVA TARİHİ : 21.10.2016-Birl. Dava 28.02.2018
HÜKÜM/KARAR : Reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/396 E., 2020/642 K.
Taraflar arasındaki asıl davada arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve ceza-i şart talebi, birleşen davada muarazanın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı-birleşen davacı ... Yapı Ltd.Şti vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı-birleşen davacı ... Yapı Ltd.Şti vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; arsa sahibi davacılar ile davalı yüklenici Yamaçüstü İnşaat arasında davacılara ait taşınmazlar üzerinde 12 blok bina inşa edilmesi konusunda kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, sözleşmede yüklenicinin devir hakkı bulunması sebebiyle sözkonusu işin Aysilam Ltd.Şti.' ne devredildiğini, taraflarca imzalanan sözleşme gereğince toplamda 49 dairenin davacılara verileceğini, işin bitim süresinin 36 ay olarak belirlendiğini, davacılara verilecek olan dairelerden A blok'ta yer alanların sözleşme tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde, B blok'ta yer alanların 2 yıl içinde , C blok'ta yer alanlar ile D blok ara katta yer alacak 3+1 dairenin 3 yıl içinde bitirilip iskan alınmış şeklinde davacılara teslim edileceğinin kararlaştırıldığını ancak davalıların dava konusu inşaatın yapımına devam etmediklerini, bu nedenlerle taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin feshi ile davalıların edinimlerini yerine getirmemesi sebebiyle uğranılan kira kaybı ve gecikme tazminatının tahsili ile davalıların faaliyetlerinin durdurulması yönünde tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Yapı Tic. Ltd. Şti. vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın fesih hakkının olmadığını, davacılara teslim edilen daireler ve bağımsız bölümlerin olduğunu, ayrıca kabul anlamına gelmemek üzere, cezai şart olarak öngörülen miktarın da fahiş olduğunu belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA
Birleşen davada davacı ... Yapı Ltd. Şti vekili dava dilekçesinde özetle; sözleşme yükümlülüklerini devralan davalı Vadi Müteahhitlik Ltd. Şti. nin müvekkili davacı yüklenici şirketin geçerli ve yürürlükte olan yazılı sözleşmeyle taahhüdü altında bulunan 367/2 parsel ve 351/1 parsel sayılı taşınmazlarda davacı yüklenicinin inşaat faaliyetlerini sürdürülmesini teminen davalı şirketin taşınmazlara ve inşai faaliyetlere haksız müdahalesinin tedbiren önlenmesine, inşaat şantiyesinin davacı yükleniciye tedbiren teslim edilmesine, davalı şirketin taşınmazlarda inşai faaliyetlerde bulunmasının tedbiren önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; her ne kadar inşaat süresi 51 ay olup, sürenin bitimi dava tarihi olan 21.10.2016 sonrası 05.10.2017 olmuş olsa da, tespit dosyasında 24.05.2016 tarihinde yapılan tespite göre inşaat seviyesinin % 40,33 olarak tespit edilmiş olması, davalı yüklenici ... inşaatın 14.02.2017 tarihli "Muvafakatname" ile inşaattan el çekmiş olması, muvafakatnameye rağmen sözleşmenin feshine direnmenin hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olması, arsa sahiplerinin 25.12.2017 tarihinde yüklenici olarak Vadi Müteahhitlik Ltd.Şti. İle anlaşmış olması ve inşaata bu şirketin devam etmekte olması, mahkemece yapılan keşif tarihi olan 16.09.2019 tarihi itibariyle inşaatın seviyesinin 351 ada 1 parsel için %47,33, 367 ada 2 parsel için %51,71 olarak tespit edilmiş olması, davalı yüklenici şirket tarafından, kalan sürede inşaatın tamamlanamayacağının anlaşılmış olması nedeniyle davanın erken açılmış olmasının davanın reddi sebebi olamayacağı birlikte değerlendirilerek, taraflar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, taleple bağlı kalınarak 20.000,00 TL gecikme tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, birleşen davadaki taleplerin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-birleşen davacı ... Yapı Ltd.Şti vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; sözleşmede taşınmaz maliki davacılara bırakılan ve 351/1 parselde inşa edilen A,B,C bloklardan oluşan 48 adet ve D bloktaki 1 adet bağımsız bölümü tamamlama noktasına gelindiğini ve inşaatın %90' lık bölümün bitirildiğini, taraflar arasındaki sözleşme devam ederken başkaca firmalarla aynı mahiyette sözleşmeler yapılması, Kestel Belediyesi’nden usulsüz ruhsat alması nedeni ile ilgilileri hakkında Kestel Kaymakamlık Makamı tarafından soruşturma izni verildiğini, yerel mahkeme tarafından hükme esas alınan adi muvafakatnamenin hem içerik hem de düzenleme şekli bakımından geçersiz olduğunu, davacı tarafın usul ve yasaya uygun olarak KKİS'nin feshi ile ilgili dava açmadan fiili durum oluşturarak müvekkilinin inşaat sahasına girmesini önlediğini bildirerek, mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilerek, birleşen davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mahkemece hükme esas alınan raporda inşaat seviyesinin % 47 ve % 51 oranında kalması nedeniyle inşaat süresinde tamamlanmadığından yüklenicinin temerrüdü oluştuğundan sözleşmenin feshi gerektiği, sözleşmenin geriye etkili feshi halinde kural olarak müspet zarar kapsamında bulunan gecikme tazminatı istenemez ise de sözleşmede aksi kararlaştırılmış olduğundan, davacı arsa sahiplerinin gecikme tazminat hakkının doğduğu, birleşilen dosya davacısı yüklenicinin arsa sahiplerinin inşaat sahasına müdahalesi ile müvekkillerinin inşaat sahasına girmesinin engellendiğinden muarazanın giderilmesi istemiş ise de davalı yüklenici sözleşmede kararlaştırılan sürede inşaatı tamamlamadığından sözleşmenin fesih koşulları oluştuğu anlaşılmakla birleştirilen davanın reddi usul ve yasaya uygun bulunarak, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı- birleşen davacı yüklenici ... Yapı İnşaat Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı- birleşen davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile gecikmeden kaynaklı cezai şart talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dosya kapsamında taraflar arasında imzalanan sözleşmenin "Müşterek Beyanlar" başlığı altında, inşaatın A,B,C ve D Blok'lardan oluşacak şekilde ve her bir blok için ayrı teslim süresi kararlaştırılmıştır. "İşin Süresi" başlığıyla inşaatın anahtar teslimi olarak tamamlanma süresi her blok için ayrı süreler öngörülmek kaydıyla nihayetinde 36 ay olarak karalaştırılmış, yine sözleşmede inşaat projesinin üç ay içinde tamamlanamaması halinde üç aylık opsiyon süresi kararlaştırılmıştır. 51 aylık inşaat yapım süresinin sonu dava tarihinden sonraya denk gelmiş ise de 07.10.2019 tarihli bilirkişi raporu ile davaya konu taşınmazlardan 351 ada 1 parseldeki inşaat seviyesinin %47,33, 367 ada 2 parselin ise %51,71 olarak tespit edilmiştir. Bu durumda inşaatın geldiği seviye itibariyle sözleşmenin geriye etkili feshine dair verilen kararda isabetsizlik bulunmamaktadır.
3. Sözleşmenin geriye etkili feshi halinde kural olarak müspet zarar kapsamında bulunan gecikme tazminatı istenemez ise de sözleşmede aksi kararlaştırılmış ise feshedilmeyen süre için gecikme tazminatı istenmesi mümkün olduğundan, bu yönde verilen karar da usul ve yasaya uygun bulunmuştur.
4.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalı-birleşen davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı harcın temyiz eden davalı-birleşen davacı ... Yapı Ltd. Şti.'den alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.