"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/691 E., 2022/1049 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Trabzon Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/49 E., 2022/96 K.
1- İlk derece mahkemesince, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağa dayalı itirazın iptali davasında dava konusu alacağın davalı tarafça ticari defterlerinde cari hesaba kaydedilerek, bakiyelerin açık bırakıldığı, açık hesap-veresiye şeklinde kayıtlı oldukları, bu nedenle dava konusu alacağın ödenmediğinin davalı taraf ticari defter kayıtlarında ikrar edilmiş sayılacağı ve bedellerinin ödenmemiş olduğunun kabulü gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2- İlk derece mahkemesi kararına karşı davalı vekilince davaya konu faturaların kapalı fatura olarak düzenlendiği, bu halde ispat yükünün davacıda olduğu, icra inkar tazminatına hükmedilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi tarafından; kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
3- Bu karara karşı süresinde davalı vekilince süresinde temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Kamu düzenine aykırılık hallerinin resen gözetildiği, istinaf nedenleriyle sınırlı ve usulüne uygun olarak istinaf inceleme ve denetiminin yapıldığı; dosya içeriği, kararın dayandığı gerektirici sebepler ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı, keza; davalı vekilinin, davaya konu faturaların kapalı fatura olarak düzenlendiği, bu halde ispat yükünün davacıda olduğu, davacının kapalı faturanın ödemeye karine olduğuna ilişkin ticari teamülün aksini yasal delillerle kanıtlayamadığı ve icra inkar tazminatına hükmedilmesinin yerinde olmadığına dair temyiz sebepleri yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararına ilişkin davalı vekilinin tüm temyiz sebeplerinin reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın temyiz edenden alınmasına, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine, ....04.2024 tarihinde kesin olarak oy çokluğuyla karar verildi.
MUHALEFET ŞERHİ
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye alacağa dayalı icra takibine yapılan itirazın iptaline ilişkindir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, verilen kararın istinaf edilmesi üzerine istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiş ve verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İş bedeline karşı verildiği belirtilen ... No.lu daire bedeli dışında mahkeme kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmamaktadır. .... No.lu Dairenin iş bedeline karşılık devredilip devredilmediği hususunda ihtilaf bulunmaktadır.
Davalı taraf, davaya konu ... numaralı daireyi iş bedeline karşılık olmak üzere davacının gösterdiği ...’ye devrettiğini iddia etmiştir. Dosya kapsamına göre söz konusu daire 17.05.2015 tarihinde 300.000 TL bedel karşılığında ... isimli şahsa satılmış ve devir yapılmıştır. Bu devirden sonra ....07.2015, 15.06.2015, 25.05.2015 ve 02.05.2015 tarihlerinde olmak üzere 4 adet kapalı fatura davacı tarafından düzenlenerek davalıya gönderilmiş, davalının defterlerine işlenmiş, ancak, fatura bedelleri düşülmemiştir.
Kapalı fatura düzenlenmesinin fatura bedelinin ödendiği hususunda bir karine oluşturduğuna dair ticari teamül halini almış uygulama bulunmaktadır. Türk Ticaret Kanununun 1/2. maddesi gereğince ticari işlerde ticari örf ve âdete itibar edilerek karar verilmesi gerekir. Bu bakımdan kapalı faturaya ilişkin karinenin aksi aynı ölçüde yazılı delille ispat edilmedikçe uyulması gerekir. Kapalı fatura düzenlenmesi bedelinin ödediğine ilişkin karine oluşturmakta olup bunun aksini, yani bedelinin ödenmediğini iddia eden tarafın bu iddiasını yazılı delille ispat etmesi gerekir.
Davaya konu olayda da ... No.lu dairenin 17.05.2015 tarihinde devrinden sonra kapalı faturalar düzenlenmiş olup, bu fatura bedellerinin ödendiğine dair davalı lehine karine oluşmakta olup fatura bedellerinin ödenmediğini iddia eden davacının bu iddiasını yazılı delille ispat etmesi gerekir. Davacının bu yönde bir ispatı bulunmamaktadır. Davaya konu olayda davalının iddia ettiği gibi daire devrinden sonra kapalı faturalar düzenlenmiştir. Davacı da ispat yükümlülüğünü yerine getirmediği gibi daire devrinden sonra neden kapalı fatura düzenlediğine dair bir açıklama yapma gereğini de duymamıştır. Bir kişinin durduk yere 4 adet kapalı fatura düzenlemesinin de mantıklı bir izahı bulunmamaktadır.
Her ne kadar, davaya konu kapalı faturaların davalı tarafın ticari defterlerine kaydedilmesine karşın bakiyelerinin açık bırakılması söz konusu ise de yukarıda açıklandığı üzere kapalı fatura, bedelinin ödendiğine dair karine oluşturmaktadır. Davalının bu faturaların defterlerine kaydettikten sonra bakiyelerini açık bırakması defterlerdeki aktif ve pasif kaydına ilişkin basit bir hesap işleminden başka bir şey değildir. Diğer yönden ticari defterler ile dayanak kayıtlarının birbirini doğrulaması gerekir. Davalının defterlerinde de alacak görünmesine karşın dayanak kapalı faturalarla çelişmektedir. İspat külfeti de davacı da olduğundan defter kayıtları ile dayanakları arasındaki çelişkiyi gidermesi, dayanak olan kapalı fatura kaydının aksini ispat etmesi gerekir(Y.19. HD. 19.05.2005 tarih ve 2004/13247 E, 2005/8773 K).
Tüm bu hususlar dikkate alınarak, istinaf dairesinin esastan redde ilişkin kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşüncemizle, sayın çoğunluğun aksi yöndeki görüşüne katılmamaktayız.