"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın asıl dava da davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, mahkemenin görevine dair istinaf başvurusunun esastan reddine, asıl davanın kabulüne dair başvurunun kabulü ile kararın düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili kooperatifin dava konusu taşınmazı davalının eşine 16.12.2012 tarihli sözleşme ile sattığı, davalının eşinin sözlü talimatı ile adına tapu çıkarıldığı, davalının eşinin sözleşme gereği borcunu ödememesi nedeniyle başlatılan icra takibine itirazı sonrasında açılan itirazın iptali davasında 30.09.2015 tarihli isticvabında taşınmazın davalı eşi adına yapılması hususunda yazılı veya sözlü bir talimatı olmadığını ve tapunun da davalı adına olduğunu eşinin ve kendisinin sonradan öğrendiklerini, itirazın iptali davasında aynı tarihli duruşmada tapu iptal tescil davası açmak üzere süre verilmesi nedeniyle eldeki davayı açtıklarını, kooperatif üyesinin inkara yönelik beyanları ve kooperatif kayıtlarına göre davalının dava konusu taşınmaz üzerinde hak ve alacağı bulunmadığından davalı adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescili ve taşınmazın 3. Şahıslara devredilmiş olması veya değerini azaltan tasarruflarda bulunulmuş olması halinde tespit edilecek değeri oranında yada eksilen değeri oranında tazminatın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faiziyle tahsili talep edilmiştir.
2.Birleşen davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili kooperatifin dava konusu taşınmazı davalının eşine 16.12.2012 tarihli sözleşme ile sattığı, davalının eşinin sözlü talimatı ile adına tapu çıkarıldığı, davalının eşinin sözleşme gereği borcunu ödenmemesi nedeniyle başlatılan icra takibine itirazı sonrasında açılan itirazın iptali davasında 30.09.2015 tarihli isticvabında taşınmazın davalı eşi adına yapılması hususunda yazılı veya sözlü bir talimatı olmadığını ve tapunun da davalı adına olduğunu eşinin ve kendisinin sonradan öğrendiklerini, itirazın iptali davasında aynı tarihli duruşmada tapu iptal tescil davası açmak üzere süre verilmesi nedeniyle açtıkları davada davanın kabulüne karar verildiğini ancak ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/1538 Esas sayılı dosyanın istinaf mahkemesince bozulduğunu, bozma ilamı gereğince bu defa da davalı ... adına tapu iptal ve tescil davası açmak üzere ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/637 Esas sayılı dosyadan taraflarına süre verildiğini ve eldeki davayı açtıklarını, belirtilen nedenlerle ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/637 Esas sayılı dosya ile birleştirilmesi ve fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescili ve taşınmazın 3. Şahıslara devredilmiş olması veya değerini azaltan tasarruflarda bulunulmuş olması halinde tespit edilecek değeri oranında ya da eksilen değeri oranında tazminatın temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faiziyle tahsili talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili asıl davaya cevap vermemiş, birleşen davaya dair cevap dilekçesinde; davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkilinin kooperatfin ortağı olduğunu, davacı tarafından açılmış olan ortaklık alacağından kaynaklanan ve devam etmekte olan ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/450 esas sayılı dosya bulunduğunu, aslında kooperatif ortağı olan ve bedelini ödeyen müvekkili olduğunu ancak müvekkilinin eşine yapılmış olan bu tescil işlemine müvekkilinin muvafakat ettiğini ve kooperatiften herhangi bir ikinci bir daire talebi bulunmadığını mahkemeye bildirdiklerini, tapu iptali ve tescil davasını açmakta hakkı olan tek kişinin sadece müvekkili ... olduğunu, onun da böyle bir talebi bulunmadığını, ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/450 esas sayılı dosyasının tapu iptali ve tescil davası ile ilgisi bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl dava davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davanın kooperatif ortaklığı ile ilgili ticari bir dava olmadığı, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu, bilirkişi raporunun usul ve yasaya uygun olmayıp hüküm kurmaya elverişli olmadığı, itirazlarının giderilmediği, kooperatifin dava açmakta hukuki yararı olmadığı, davanın görülmesine esas itirazın iptali davasında tapu iptal tescil için süre verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, kooperatif üyesi olan eşi tarafından kooperatife bedeli ödenerek ve zımni kabulü ile adına tescil yapıldığı, üye olan eşinin kooperatiften taşınmaza dair bir talebi ve yeni bir taşınmaz talebi bulunmadığı, kooperatifin daire vermeye dair edimini yerine getirdiği, kooperatifin ayni hakkının zedelenmediği ve tescilin yolsuz olmadığı, davacının tapu iptal tescil davası açma hak ve yetkisi bulunmadığı belirtilerek kararın kaldırılması davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mahkemenin görevli olduğu, davalı kooperatifin söz konusu daireyi teslim borcunu yerine getirdiği, kooperatif ortağının tapu maliki ile aynı kişi olmasına gerek olmadığı, ortaklık yükümlülüğünün birleşen davalı üzerinde devam ettiği, ...'nın eşi olan asıl dava davalısı ... adına dairenin tescil edilmesine muvafakat ettiği de açık olmakla, mahkemenin görevine dair istinaf başvurusunun esastan reddine ve davanın kabulüne yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile kararın düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar aleyhine dava açmak üzere Bölge Adliye Mahkemesi tarafından süre verildiğini, dava açılmasına müvekkilinin sebebiyet vermediğini, mahkemenin tapu iptal kararının yerinde olduğunu, davalı üyenin isticvap beyanının dava açılmasına sebebiyet verdiğini ancak davanın kaybedilmesi öngörüldüğü aşamada davalı vekili aracılığıyla tapu devrine muvafakatin olduğunun beyan edildiğini, davalının mahkeme huzurundaki yanıltıcı beyanlarının davaya sebebiyet vermiş olması hususu gözetildiğinde davalının yargılama giderleri ve vekalet ücretine mahkum edilmesi gerektiğini, istinaf mahkemesinin ilk kararı ile çeliştiğini, her iki davalarının da kabulüne karar verilmesi gerektiğini, davalının istinaf sebeplerinin hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatif üyesinin eşi adına yapılan tapu tescil işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri,
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.