"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/581 E., 2024/1382 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2023/805 E., 2023/1453 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı talep eden vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. TALEP
Talep eden vekili dilekçesinde; müvekkili şirketin düz cam imalatı iş konulunda faaliyet gösterdiğini, şirketin mal varlığının mevcut hali ile tüm borçların ödenmesine yetmediğini, şirket ortağının mal varlığı ile işletme sermayesi sıkıntısı yaşanmadan borçların ödenebileceğini, ödemelerin 01/06/2025 tarihinden itibaren 36 aylık taksitler şeklinde borçlarını tasfiye edilebileceğini, aksi durumda hiçbir alacaklının tamamen tatmin olmasının mümkün olmayacağını ve borçlunun ticari hayatı ve faaliyetinin son bulacağını ileri sürerek İİK'nın 305. ve devamı maddeleri gereğince konkordato projesinin tasdikine karar verilmesini talep etmiştir.
II. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile talep eden şirketin çok yoğun çek kullanımı olduğu, özellikle araç alım satımla ilgili işlemlerde vadeli çekler kullandığı, bu araç ve gayri menkul alım satımlarının bir kısmı ... Ayna Ltd. Şti. üzerinden bir kısmının da ortak lehine keşide edilen çekler kullanılmak suretiyle ortak üzerinden yapıldığı, kullanılan bu çeklerle ilgili alımı yapılan gayri menkuller ve araçların büyük bir kısmı satılarak elden çıkarıldığı, ancak resmi olarak yürütülmeyen araç ve gayri menkul alım satımından dolayı şirket çekleri kullanılmak suretiyle bir yandan borçlandırılırken cironun şirkete aktarılmaması dolayısıyla satışlardan elde edilen gelirlerin de şirket kayıtlarına girmemiş olduğu ve ciroda açık bulunduğu, talep eden şirketin rayiç bilançoya göre borca batıklık araştırması yapıldığı, 05/10/2023 tarihinde iade edildiği anlaşılamayan yaklaşık 76.625.000,00 TL tutarındaki 37 adet çekin pasif kalemlerden düşümü sonrasında talep eden şirketin 29.124.086,87 TL borca batık olduğunun anlaşıldığı, talep edenin aktif kalemlerinde bulunan 62.364.238,01 TL'lik çek ise çek keşidecileri tarafından konkordato talep eden ... A.Ş. ve... Mobilya San. ve Tic. Ltd. Şti'ne ait olduğu, aktiflerde görülen bu çeklerin dahi tahsil edilmeme olasılığının çok yüksek olduğu, ancak bu halde dahi şirketin 29.124.086,87 TL tutarında borca batık olduğu gerekçesiyle konkordato talebinin reddine, borca batık olduğu anlaşılan şirketin iflasına karar verilmiştir.
III. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde talep eden vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Talep eden vekili temyiz dilekçesinde; müvekkilinin geçici mühlet aldığı durumu ile iflas kararı verildiği süre arasındaki 4 aylık oldukça kısa zamanda bile borca batıklığını 29.124.086 TL seviyesine düşürebildiğini, komiser raporu ile müvekkilin ticari faaliyetinin ne denli iyiye gittiğini, bu durumunda alacaklıların faydasına olduğunun açıkça anlaşıldığını, 35.000.000 TL kaynak girişi yapılmak suretiyle ortaklık görüşmeleri yapıldığını, bu görüşmelerin yapıldığı kişinin de duruşma salonunda olduğunu, kendisinin de dinlenmesi gerektiğinin izah edildiğini ancak sayın mahkemece beklenilmediğini beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, konkordato projesinin tasdik istemine ilişkindir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle İİK’nın 287/5. fıkrasına göre; İİK’nın 291. ve 292. maddelerinin geçici mühlet hakkında kıyasen uygulanabileceği, İİK’nun 292/b bendine göre konkordatonun başarıya ulaşamayacağının anlaşılması halinde kesin mühlet talebinin reddi ile 292/1. maddesi gereğince konkordato talebinin reddi ile iflasa res’en karar verilebileceği, yine İİK’nın 289/3. maddesine göre konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması halinde ise kesin mühlet verilebileceği, tüm bu yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde; konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün görülmemesi halinde geçici mühlet aşamasında dahi kesin mühlet kararı verilmeyerek, konkordato talebinin reddi ile borçlunun iflasına karar verilebileceği gözetilerek, cam imalatçısı olan davacı şirketin temel işletme konusu ve faaliyet alanı dışına çıkarak ve piyasadan çek karşılığı araç toplayarak mali gücünün üzerinde usulsüz işlemlerle aşırı borçlandığı, faaliyetinin sonlandığı ve borca batık olduğu anlaşılmakla iflasına karar verilmesi usul ve kanuna uygun olup, talep eden vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddesi hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.03.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.