"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2169 E., 2024/1679 K.
DAVA TARİHİ : 14.09.2020
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Balıkesir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic. Mah. Sıf.)
SAYISI : 2020/415 E., 2021/365 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 05.05.2020 tarihinde kooperatif üyelik başvuru dilekçesinin imzalanarak kooperatif yetkililerine evrak kayıt no ile teslim edildiğini, bunun yanı sıra 250,00 TL ortaklık giriş bedelinin de aynı gün (05.05.2020) ödendiği, Yönetim Kurulunca yapılan 15.06.2020 tarihli toplantıda alınan 4 no.lu karar ile davacının kooperatif ortaklığına kabul edilmediği yönünde yazının 07.07.2020 günü tebliğ edildiğini, yatırdığı 250,00 TL bedelin geri iade edildiğini, kooperatif ortaklığına kabul edilmemesinin, Kooperatif Kanunu ve ilgili mevzuatlar başta olmak üzere Kooperatif Ana Sözleşmesi ve iyi niyet kurallarına aykırı olduğunu, yönetim kurulunca açık amir hükümlerine karşı yapılan ilk hukuki aykırı işlemin “ortaklığa başvuruya karşın en çok 1 ay içinde olumlu ya da olumsuz kararı verme ve bildirme” işleminin yapılmamış olması olduğunu, zira 05.05.2020 tarihinde yazılı başvuruyu teslim alan yönetimin, başvuruyu 15.06.2020 tarihinde değerlendirdiğini ve olumsuz yönde karar aldığını, bu olumsuz kararını da müvekkiline 07.07.2020 günü tebliğ ettiğini, Kanun'da ve Ana Sözleşme'de özellikle belirtildiği üzere hiç kimsenin Ana Sözleşme'de yer almayan sebeplerle üyelikten çıkarılamayacağı gibi ortaklık talebinin de reddedilemeyeceğini belirterek ortaklık başvurusuna karşı yönetim kurulunca verilen red kararının iptaline, davacının davalı kooperatifin üyesi olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın ortaklığa girme şartlarını taşımadığının aşikar olduğunu, Kooperatif Ana Sözleşmesi'nin 8. maddesinde "Kooperatifin kuruluşundaki ortak sayısı en az 7 kişidir. Çalışma bölgesi içine girmesi mümkün üretim ve geçim kaynakları bakımından aynı veya benzer nitelikte olan aralarında ortak fayda ve hizmet ilişkileri kurulabilen yerleşim merkezlerinde oturanlardan ortak alınır" düzenlenmesinin mevcut olduğunu, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nde memur olan davacının kooperatifin mevcut ortaklarıyla üretim ve geçim kaynakları bakımından aynı veya benzer nitelikte olan faaliyette bulunduğundan söz etmenin imkansız olduğunu, ortaklar ile aralarında ortak fayda ve hizmet ilişkileri kurulabilmesinin de olanaksız olduğunu, 'Tarımsal Kalkınma Kooperatifi' olan davalının ortaklarının tarım ve hayvancılık ile geçimlerini sağladıklarını, yaklaşık 20 yılı aşkın süredir...ahallesi'nin dışında yaşayan davacı tarafın ise geçimini tarım ve hayvancılık ile sağladığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda yazılı kararı ile davacının...ahallesi nüfusuna kayıtlı olması, 07.07.2020 tarihinden beri...ahallesinde ikamet etmesi, davacının dava tarihi itibariyle aktif küçükbaş hayvan işletmesi bulunduğundan bahisle ilçe ziraat odasına kayıtlı bulunması, kooperatiflerde kural olarak açık kapı ilkesinin geçerli olması ve kooperatif üyesi olma şartlarının ana sözleşmede belirlenmesi, dinlenen tanık beyanları ve tüm bilgi ve belgeler doğrultusunda davacının üyelik başvurusunun Kooperatifler Kanunu ve Ana Sözleşme hükümlerine aykırılık içermemesi, Kooperatif Ana Sözleşmesinin 8 ve 9. maddesinde ortaklığa kabul şartlarının düzenlenmiş olması ve mevcut halde davacının üyelik şartlarını karşıladığının sabit bulunması davacının Balıkesir Büyükşehir Belediye bünyesinde memur olarak görev yapmasının üyeliğe kabul edilmeme sebebi olarak gösterilmesinin mümkün olmaması ve davacının üyeliğe kabul edilmemesinin açık kapı ilkesine aykırı bulunması gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davalı vekilince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nde memur statüsünde Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı'na bağlı İdari İşler Müdürü olduğunu, davacının sadece 5 tane koyununun bulunduğunu, davacının kooperatife kabul edilmesinin Ana Sözleşme'ye de Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri'nin kuruluş amaçlarına da açıkça aykırı sonuçlar doğurduğunu beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, kooperatif üyeliğinin tespiti istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddesi hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı harcın temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.02.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.