Logo

7. Hukuk Dairesi2024/3236 E. 2024/4431 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Dava konusu taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesi talebi.

Gerekçe ve Sonuç: Mahkemece ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiş ancak satış bedeli üzerinden alınması gereken harç ve harcın paydaşlardan tahsiline ilişkin hüküm kurulmadığından, bu hususların düzeltilerek kararda belirtilmesi gerektiği gözetilerek hüküm düzeltilerek onanmıştır.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

SAYISI : 2014/9 E., 2015/51 K.

DAVALILAR : ... vd. vekili Avukat Mustafa Boyatan, ... vd.

DAVA TARİHİ : 02.01.2014

KARAR : Davanın kabulü

Taraflar arasında görülen ortaklığın giderilmesi davasında verilen karar hakkında Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 251, 778, 779 ve 790 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın mümkünse aynen taksim, olmadığı takdirde satış suretiyle giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalılar davaya cevap vermemiştir.

III. MAHKEME KARARI

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmazların paydaşlar arasında aynen taksiminin mümkün olmadığı gerekçesiyle ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.

IV. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin kararına karşı bir kısım davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Bir kısım davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının dava konusu taşınmazlarda kayden malik olduğunu, taşınmazlardaki fıstık ağaçlarının müvekkilleri tarafından dikilip yetiştirildiğini, bir kısım davalılara yapılan tebligatların usulsüz olduğunu, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek temyiz isteminde bulunmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

2.1. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları; paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.

2.2. Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının ve harcın taraflardan hangi oranlarda tahsil edileceğinin hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.

Satışına karar verilen taşınmaz;

a) Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin ve harcın paydaşların tapudaki payları oranında,

b) Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin ve harcın mirasçılık belgesindeki paylar oranında,

c) Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin ve harcın tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına ve tahsil edilmesine karar verilmesi gerekir.

Öte yandan, 492 sayılı Harçlar Kanununun eki Tarifenin "Karar ve İlam Harcı" başlığı altında düzenlenen hükmü uyarınca karar tarihi itibarıyla gayrimenkullerin satış bedeli üzerinden alınacak harcın binde 11,38 olması gerekir.

3. Değerlendirme

1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre bir kısım davalılar vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2. Dairemizce re'sen yapılan incelemede; hüküm fıkrasında, satılmak suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilen taşınmazların satış bedelleri üzerinden binde 11,38 oranında harç alınmasına ve harcın paydaşlardan tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak tahsil edilmesine hükmedilmediği anlaşılmıştır.

3. 492 sayılı Harçlar Kanununun uygulaması, kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle hakim tarafından re’sen gözetilmesi gereken bir husustur. Bu kapsamda taşınmazların satış suretiyle ortaklığın giderilmesine dair kurulan hükümde taşınmazların satış bedelleri üzerinden binde 11,38 oranında harç alınması hususunun hükümde belirtilmemesi ve harcın paydaşlardan tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar oranında alınarak tahsil edilmesine karar verilmemiş olması doğru görülmemiş ve bu hatalar hükmün bozulmasını gerektirmiş ise de; anılan hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK’nın 370/2 nci maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.

V. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1) Yukarıda 3.1. numaralı bentte açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE,

2) Yukarıda 3.2 ve 3.3 numaralı bentlerinde açıklanan nedenlerle; hüküm fıkrasındaki 5 ve 9 numaralı bentlerin çıkarılarak yerine "Dava konusu taşınmazların satış bedelleri üzerinden hesaplanacak binde 11,38 oranında karar ve ilam harcının tapudaki ve mirasçılık belgesindeki payları oranında alınmasına," ibaresinin eklenmesi suretiyle hükmün düzeltilmesine, 6100 sayılı HMK’nın 370/2 nci maddesine göre hükmün DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA,

Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,

10.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.