"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/2154 E., 2024/2103 K.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davacılar vekili ve davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Köy eski 273 ve 275 parsel (yeni 1692 ada 1 parsel, 1103 ada 14 parsel) sayılı taşınmazlar yönünden yapılan 11.04.2007 tasdik tarihli, 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planının iptali için idari yargıda dava açıldığını, ... 6. İdare Mahkemesinin 27.09.2010 tarihli ve 2009/297 Esas, 2010/1538 Karar sayılı ilâmıyla ... tarafından tesis edilen işlemin iptal edildiğini ve bu iptal kararının onanarak kesinleştiğini, iptalin kesinleşmesi ile tapu sicilinin dayanaksız kaldığını belirterek, dava konusu parsellerin imar öncesi mevcut durumu esas alınarak eski hâline getirilmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü vekili ile davalı ... Tapu Müdürlüğüne izafeten Maliye Hazinesi vekili cevap dilekçelerinde; dava konusu durumun yaratılmasında idarenin herhangi bir müdahalesinin olmadığını belirterek, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini savunmuşlardır.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu 273 ve 275 parsel sayılı taşınmazların bir kısmının konut alanında, bir kısmının ise yeşil alanda kaldığını, idare mahkemesince imar planı iptal edildiğinden uygulama yapılamadığını, 3194 sayılı Yasa'nın 18. maddesinin uygulaması sonucu davacılara ait parsellerin hukuken zaten kök parsele döneceğini, bu nedenle açılan davanın yersiz ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek, davanın öncelikle müvekkili İdare açısından husumet yokluğu nedeniyle, aksi takdirde davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.03.2021 tarihli ve 2020/126 Esas, 2021/116 Karar sayılı kararıyla, Çevre Bakanlığına yönelik davanın pasif husumet yokluğundan reddine, diğer davalılara yönelik davanın kabulü ile 273 ve 275 parsellerin imar uygulamasından önceki yüzölçümleri ve malik bilgileri ile tapuya tesciline karar vermiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin 16.03.2021 tarihli kararına karşı süresi içerisinde bir kısım davalılar vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 16.11.2023 tarihli kararıyla başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden hüküm tesisi ile davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.11.2023 tarihli kararı süresi içerisinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce, davanın davalı ... Belediyesinin yapmış olduğu idari işlem nedeniyle açılmış olduğu, davacıların davanın açıldığı tarihte kadastral parselin ihyasını talep etmekte haklı olduğu, yargılama giderlerinden ve vekâlet ücretinden davanın açılmasına sebebiyet veren davalı ... Belediyesinin sorumlu tutulması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı ile belirtilen kararı ile; davacının davasının reddine, davalı Çevre ve Şehircilik Başkanlığına karşı açılan davanın pasif taraf ehliyeti yokluğundan husumetten reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; 3194 sayılı Kanun'un 18. maddesinin eldeki davaya uygulanma olanağının bulunmadığını, hatalı değerlendirmeyle davanın reddine karar verildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı ... Belediyesi vekili temyiz dilekçesinde, aleyhine vekâlet ücreti ve yargılama gideri hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... Tapu Müdürlüğüne izafeten Hazine vekili temyiz dilekçesinde, davada pasif taraf ehliyetlerinin bulunmadığı, husumetten ret kararı verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, imar uygulamasının iptali nedeniyle kadastral mülkiyet durumunun ihyası istemine ilişkindir.
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacılar vekili ile davalı ... Belediyesi vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Tapu iptali ve tescil davaları kural olarak kayıt maliklerine karşı açılır. Yine; kadastral duruma dönülme istemli uyuşmazlıklarda taraf teşkili bakımından husumetin, ihyası talep edilen kadastral parselin kapsamında kalan imar parsel ya da parsellerinin maliklerine yöneltilmesi gerekir ve bu davanın özelliği itibariyle kayıt maliklerinin yanı sıra işlemi yapan Belediyeye de husumetin yöneltilmesi mümkündür.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında her ne kadar Mahkemece davanın reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamakta ise de ... Tapu Sicil Müdürlüğünün davada pasif taraf ehliyeti bulunmadığı göz önüne alınarak husumetten ret kararı verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370/2 hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacılar vekili ile davalı ... Belediyesi vekilinin tüm, davalı ... Tapu Müdürlüğüne izafeten Hazine vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Davalı ... Tapu Müdürlüğüne izafeten Hazine vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik diğer temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının;
A- (2) numaralı bendinin hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine "Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ve davalı ... Tapu Sicil Müdürlüğüne karşı açılan davanın pasif taraf ehliyeti yokluğundan husumetten reddine” ibaresinin yazılmasına,
B- (7) numaralı bendinin hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine "Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile davalı Tapu Sicil Müdürlüğü kendisini vekille temsil ettiğinden karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T. uyarınca 30.000,00 TL maktu vekâlet ücretinin davacılardan alınarak davalılara verilmesine'' ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.