"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/469 E., 2023/240 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulüne kısmen reddine
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkeme kararı davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı dava dilekçesinde, dava konusu Sivas ili, Şarkışla ilçesi, ... köyü sınırları içinde bulunan 101 ada 91 parsel sayılı taşınmazın kendilerine babalarından intikal ettiğini, kadastro çalışmaları sırasında kullandıkları 40 dönüm üzerindeki arazinin 4 dönümünün mirasçılar adına geriye kalan kısmının Hazine adına tescil edildiğini, ancak taşınmazda 2 havuz ve 3000 adet kavak ağaçları bulunduğunu, taşınmazı öncesinde bahçe olarak kullandıklarını, uzun yıllardır zilyetliklerinde olduğunu belirterek, taşınmazın Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile ... oğlu ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi, taşınmazın teknik bilirkişi raporunda (91A) ve (91B) harfi ile gösterilen kısımlarının zilyetlikle iktisabı mümkün yerlerden olduğu ve ...mirasçıları lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, Sivas ili, Şarkışla ilçesi, ... köyü, Çanakçı Deresi mevki 101 ada 91 parsel sayılı taşınmazın 22.10.2012 tarihli teknik bilirkişi raporunda (91A) harfi ile gösterilen 13.261,38 metrekarelik kısım ve (91B) harfi ile gösterilen 508,93 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 1997/933 esas, 1997/786 karar sayılı veraset ilamındaki hisseleri oranında ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermiştir. Hüküm, davacı ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince; "...yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Dosya kapsamından taşınmaz bölümlerinin niteliği ve imar-ihyanın oluşup oluşmadığı, tarım yapılan kısımlarının hangi bölümler olduğu konusunda tereddüt oluşmaktadır. Ayrıca taşınmazın bitişiğinden dere geçmesine rağmen jeoloji mühendisinden rapor alınmaması hatalı olmuştur. Bir taşınmazın öncesindeki niteliğini, imar-ihyaya konu olup olmadığını veya imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığını belirlemek için en iyi yol hava fotoğraflarıdır. Bu konuda sağlıklı bir yargıya ulaşmak için tespit tarihinden geriye doğru en az 20-25 yıl öncesine ait beşer yıllık evreler halinde üç ayrı dönemde çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı'ndan, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların ise, İl Kadastro Müdürlüğü'nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, ardından taşınmaz başında üç kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendislerinden oluşturulacak bilirkişi heyeti ve 3 kişilik ziraat mühendisi ve jeoloji mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında dinlenilecek yansız yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendislerinden oluşturulacak bilirkişi heyetine hava fotoğrafları ve uydu fotoğrafları üzerinde streoskopik inceleme yaptırılmalı, ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın belirtilen dönem içindeki niteliği ve kullanım durumunu kesin olarak belirleyen raporlar alınmalı, HMK'nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı, ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir..." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; dava konusu 91 parsel sayılı taşınmazın muris ... 'tan intikal ettiği, murisin sağlığında kendisi ve ölümüyle birlikte mirasçıları tarafından kullanılmaya devam edildiği, her ne kadar tanık ve mahalli bilirkişiler taşınmazın tamamı için aynı beyanda bulunmuş iseler de, (91/A) harfi ile gösterilen mor taralı 13.261,38 metrekarelik kısım, (91/C) harfi ile gösterilen yeşil taralı 12.599,84 metrekarelik kısım, (91/D) harfi ile gösterilen turuncu taralı 358,23 metrekarelik kısımların hava fotoğrafları incelenerek ve keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporlarına göre kültür arazisi niteliğinde olduğu, imar ve ihyanın 1973 yılında tamamlandığı, tanık ve mahalli bilirkişi beyanlarından da bu kısmın öncesinde sebze elma vb. ekilerek daha sonra da bunların yerine bizzat muris tarafından kavak ekilerek kullanılmaya devam edildiği, murisin ve mirasçılarının zilyetliğine müdahale olmadığı ve zilyetliğin terk edilmediği, (91/A-D-E) harfi ile gösterilen kısımlar arasında kalan fosforlu sarı taralı 1.051,47 metrekarelik kısmın ise hava fotoğraflarına göre yol olmadığı, (91/D) ve (91/A) kısımlarının bir bütün halinde kullanıldığı, kadim bir yol olmadığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, Sivas ili, Şarkışla ilçesi, ... köyü, 101 ada 91 parsel sayılı taşınmazın 10/05/2023 havale tarihli fen bilirkişisi raporu ve ekli krokide;
(91/C) harfi ile gösterilen yeşil taralı 12.599,84 metrekarelik kısım
(91/A) harfi ile gösterilen mor taralı 13.261,38 metrekarelik kısım
(91/D) harfi ile gösterilen turuncu taralı 358,23 metrekarelik kısım
(91/A-D-E) harfi ile gösterilen kısımlar arasında kalan fosforlu sarı taralı 1.051,47 metrekarelik kısımların tapu kaydının iptali ile Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 1997/933 esas, 1997/786 karar sayılı veraset ilamındaki hisseleri oranında ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Davalı Hazine temsilcisi, bozma ilamının gereklerinin yerine getirilmediğini, taşınmaz üzerinde sürdürüldüğü iddia edilen zilyetlik şartlarının yeterince araştırılmadığını, hüküm fıkrasının infaza uygun olmadığını ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyulan bozma ilamı doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak, mevcut deliller takdir edilerek karar verildiğine, uygulanması gereken hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığına, bozmaya uyulmakla taraflar lehine ve aleyhine kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça imkan olmadığı gibi 6100 sayılı Kanun’un Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerin biri de var olmadığına göre, İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçeler dikkate alındığında temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine temsilcisinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
SONUÇ : Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Harçtan muaf olduğundan Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
1086 sayılı Kanun'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yoluna başvurulabileceğine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
03.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.