"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki işkolu tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... Çevre Temizlik Ağaç Peyzaj ve Enerji Tic. San. AŞ tarafından yürütülen hizmetlerin bir bölümünün ... Belediyesi tarafından yürütüldüğünü, Şirketin yönetim ve denetim yetkisinin ... Belediyesine ait olduğunu, işkolu tespitine konu ... Çevre Temizlik Ağaç Peyzaj ve Enerji Tic. San. AŞ unvanlı işverenliğe ait 1052484.25 Sosyal Güvenlik Kurumu (...) sicil No.lu işyerinde yapılan asıl ve yardımcı işler ... Büyükşehir Belediyesi adına yürütüldüğünden İşkolları Yönetmeliğinin 20 No.lu genel işler işkoluna girmesi gerektiğini ... sürerek Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 29.01.2020 tarihli ve 31023 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2020/19 Karar No.lu işkolu tespit kararının, 1052484.025 ... sicil No.lu işyerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkolunda yer aldığına ilişkin kısmının iptaline ve bu işyerinde yürütülen işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra No.lu genel işler işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... Çevre Temizlik ağaç Peyzaj ve Enerji Tic. San. AŞ'ye ait 1052484.025 ... sicil nolu işyerinde çalışan kişiler ile yapılan işlerin niteliği ve Şirket ana sözleşmesinde belirtilen amaç ve konular göz önüne alındığında işyerinde yapılan işlerin, İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkolundaki asıl ... ve buna yardımcı ... niteliğinde olduğu, iptali istenen tespite konu işkolundaki işin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna girdiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili; bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere ilgili işyerinde 1052484.025 sicil numaralı işyerinde yürütülen işin Belediye görev ve hizmetleri dışında kaldığını, ... Çevre Temizlik Ağaç Peyzaj Ve Enerji Tic. San. AŞ unvanlı işverenliğe ait 1052484.025 ... sicil No.lu işyerinin merkez ofisi olduğu ve büyükşehir belediyesine yönelik olmayan büro faaliyetlerinin yürütüldüğünü, bu nedenle yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, uyuşmazlık konusu işyerinde yapılan keşifte de çalışan işçilerin ağaç dikim, bakım ve bekçilik gibi işler yaptıkları, işyerinde ihalelere ilişkin proje hazırlanmadığı ve satın alma birimine iletildiği, elde olan bir ürün varsa kullanıldığı, yoksa dışarıdan satın alınarak temin edildiği, sera alanında sukulent bitkisi üretiminin ve satışının yapıldığı, bir takım bitkilerin üretimi için de ar-ge çalışmalarının yapıldığı, ağaç kuturlarının büyütülerek satışının yapıldığı hususlarının tespit edildiğini, belediye işleri dışında ticari bir takım pazarlama işleri yapıldığını ve karşılığında gelir elde etme gibi bir durumun olduğunu, bu hâliyle Şirketin kâr amaçlı çalışan bir işletme durumunda olduğunu, bahse konu işyerine ilişkin işkolunun genel işler işkolunda yer almadığını ve ticaret, büro, eğitim ve ... sanatlar işkolunda yer aldığının değerlendirilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 12.01.2022 tarihli ve 2021/11348 Esas, 2022/229 Karar sayılı emsal ilâmına göre belediyelerin görev ve yetkileri kapsamında yer alan faaliyetlerin yürütülmesi ve yapılan işin niteliğine ilişkin ayrıksı bir düzenleme bulunmaması durumunda gerek doğrudan belediyeye ait işyerleri gerekse belediye şirketlerine ait işyerlerinin kural olarak genel işler işkolunda yer aldığının kabulü gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; yapılan müfettiş incelemesinin gözardı edildiğini, Şirketin kâr amaçlı çalışan bir işletme durumunda olduğunu, mevcut işyerinin sınırlarının kapsamının Büyükşehir Belediye sınırlarının tamamı dâhilinde olmayıp, "bulunduğu yer" ile “eklentileri” ve “araçları” açısından ayrı bir birimi içerdiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Kanun’un "Kuruluş serbestisi" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“ (1) ... Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur.
...”2. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu ... artık asıl işveren yönünden yardımcı ... olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir.”
4. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ... içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ... içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ... içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) Yeni bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu ... sözleşmesini etkilemez.”
5. 19.12.2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“(1) Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanununun 5 inci maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş gün içinde dava açabilir.”
6. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.