"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/93 E., 2022/1728 K.
DAVA TARİHİ : 17.07.2018
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 11. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/142 E., 2021/494 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 29.11.2018 tarihli davanın reddine dair kararının davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 23.10.2019 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak dosyanın yeniden yargılama yapılmak üzere Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesinin 29.03.2021 tarihli kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 17.....2021 tarihli kararı ile kadroya geçirilme talebine yönelik davanın muvazaa tespit talebi ve fark ücretin tahsiline yönelik davadan tefrik edilerek yargı yolunun caiz olup olmadığı konusunda değerlendirme yapılması gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının ikinci kez kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesinin 18.10.2021 tarihli kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı ... Müdürlüğünde hizmet alımı yoluyla alt işveren işçisi olarak işe başladığını, alt işverenler değişse de sürekli olarak işyerinde çalışmaya devam ettiğini, işe ilk girdiği tarihten itibaren Karayolları Genel Müdürlüğünün işçisi olduğunu, davalı Kurum ile alt işverenler arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunu, alt işveren şirketlerin sadece asıl işverene işçi temin ettiklerini ileri sürerek muvazaa ilişkisinin tespiti ile müvekkilinin en başından itibaren asıl işveren işçisi kabul edilmesine, işe başladığından dava tarihine kadar mahrum kaldığı ücret ve hakların farklarının faiziyle birlikte ödenmesine, işverenin hukuka aykırı olarak kadroya almama işleminin iptali ile asıl işveren işçisi olarak asıl kadroya alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili ... işçisi olmadığını, herhangi bir ... sözleşmesi imzalanmadığını, ... sözleşmesinin unsurlarından olan bağımlılık, ..., ücret ve süre unsurlarının müvekkili Kurum ile davacı arasında olmadığını, somut olayda muvazaanın söz konusu olmadığını ve davacının ihale kapsamında yüklenici firma bünyesinde çalıştığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... Müdürlüğünün ihale sözleşmesinde belirtilen "14 (...) Bölge Müdürlüğü 143 (...), 144 (Bilecik), 145 (Kütahya), 147 (İznik), 148 (Emet) Şube Şeflikleri Sınırlarında Yol bakımı Onarımı ile Kar ve Buzla Mücadele Yapım İşi"nin işverenlere ihale ile verildiği, ihale konusu işlerin, kanunla kendisine verilen ve (dışardan alım ile) alt işveren firmalara kendileri tarafından sağlanan araç, gereç, makine, malzeme personel ile yaptırabileceği işlerden veya 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesi kapsamında yardımcı işlerden ya da asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden ve alt işverene verilebilecek işlerden olduğu, davacının 2013 yılına kadar hizmet alım sözleşmesi ile çalıştırıldığı iddia edilmişse de bu dönemde davacının, davalı işyerinde çalışmasının olmadığı, davacının sigortalı çalışması görülen işverenlerce davalıdan ihale ile aldığı işlerde çalıştığı, işyerinde işin planlamasının, çalışanlarla ... sözleşmelerinin yapılmasının, personel alımı ve çıkarılmasının, ücretlerin ödenmesinin, ... programlarına göre çalışma sürelerinin belirlenmesinin alt işverene ait olduğu, davalı İdarenin çalışanlarının denetim için bulunduğu bu nedenlerle davalı ile alt işveren şirketler arasındaki ihale sözleşmesinin muvazaaya dayanmadığı, davacının davalı Kurumda alt işverenlerin işçisi olarak çalıştığı, işverenin verdiği kararın hukuka aykırı olmadığı sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davanın 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin yedinci fıkrası hükmüne dayanmakta olduğunu, ... 11. ... Mahkemesince işbu davadaki talepleriyle aynı mahiyette olan davada verilen kabul kararının davalı vekilinin talebi üzerine temyiz edildiğini, Yargıtay 9. Hukuk Dairesince bu kararın onandığını, açılan davada tespit istenmekte olduğunu ve bu noktada tespite bağlı olarak hak talep edildiğini, davacı müvekkilin gördüğü işin süreklilik arz ettiğini, davalının iddia ettiği ve karar gerekçesinde belirtildiği gibi davalının sadece gözetim ve denetim yükümlülüğünü yerine getirmediğini, Mahkeme tarafından usul ve kanuna aykırı olarak verilen kararının bozularak ortadan kaldırılmasını ve talepleri doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacı tarafça muvazaa iddia edilen işlemlerinin asıl işveren sıfatının davalı Kuruma tanıdığı haklar kapsamında yer aldığı, davalı Kurum ile alt işverenleri arasında muvazaanın bulunmadığı, davacının davalı Kurumda alt işverenlerin işçisi olarak çalıştığı, bu durumda fark ücret alacağının bulunmadığına yönelik tespitin de yerinde olduğu gerekçeleri ile davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesinin başvurunun esastan reddine ilişkin kararının bozularak ortadan kaldırılması talebiyle temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... ile dava dışı alt işverenler arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun olup olmadığı ve hizmet alım sözleşmelerinin muvazaaya dayanıp dayanmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un mülga 4 üncü maddesi ile 15.07.2018 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 211 inci maddesi, 6098 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacının temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
....02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.