"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3089 E., 2023/873 K.
DAVA TARİHİ : 08.07.2021
KARAR : Davalı ... Makina Sanayi İthalat İhracat ve Ticaret Anonim Şirketinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı ... Başkanlığının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
SAYISI : 2021/142 E., 2022/177 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ... Makina Sanayi İthalat İhracat ve Ticaret Anonim Şirketinin (... Makine Şirketi) istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı ... Başkanlığının (SGK) istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davalı ... yönünden davanın husumetten reddine, diğer davalı bakımından kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... Makina Şirketi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işverence yapılan feshin geçersizliğinin tespiti amacıyla işe iade talepli dava açıldığını, ... 3. ... Mahkemesinin 2019/37 Esas ve 2020/156 Karar sayılı kararı ile davalı tarafından yapılan feshin geçersizliğine karar verildiğini, anılan kararın istinaf incelemesinden geçerek kesinleştiğini, geçersiz fesih tarihinde işten ayrılış kodu (29) olarak bildirilen davacının söz konusu işten ayrılış kodunun düzeltilmesi istemiyle davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvurduğunu ancak 60 günlük yasal süre içerisinde bir cevap verilmediğini, bu nedenle işten ayrılış kodunun (4) olarak düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde; sigortalının ... başına işveren olmaksızın Kuruma başvurarak işten ayrılış bildirgesinde ayrılış nedeninin hatalı olduğunu ve düzeltilmesini talep ederse, müracaatının Kurum tarafından reddedileceğini, sigortalıların işten ayrılış nedenine yönelik taleplerinin işverenle birlikte müracaat etmişse değiştirileceğini, bunun dışında sigortalı taleplerinde işten ayrılış nedeni ile ilgili herhangi bir değişiklik yapılmayacağını, işverenlerin işten ayrılış nedenine yönelik taleplerinin buna ilişkin belgelerle müracaat edilmesi hâlinde değiştirileceğini, tüm bu nedenlerle Kurumca yapılan işlemlerde kanuna aykırılık bulunmadığından haksız ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Makina Şirketi vekili cevap dilekçesinde; müvekkiline dâhili dava yolu ile husumet yöneltilmesinin doğru olmadığını, SGK'nın 2013/11 sayılı Genelgesi'nin sehven yapılan çıkış kodu hatalarının düzeltilmesine yönelik olduğunu, çıkış kodu değişikliği bakımından müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının işten çıkış kodunun ve sebebinin değiştirilmesi için 13.04.2021 tarihinde SGK'ya başvurduğu ancak Kurumca herhangi bir değişikliğin yapılmadığı, işe iade kararının kesinleşmesi üzerine davalı işverence 4 aylık boşta geçen süreye yönelik 120 günlük prim ve hizmet belgesinin Kuruma ibraz edildiği bunun üzerine Kurumca kendiliğinden işten ayrılma bildirgesinin 22 (diğer nedenler) olarak düzeltildiği ancak davacının işe iade kararı uyarınca (4) kodu ile düzeltilme talebinde bulunduğu, davacı vekilinin Kurumca resen yapılan (22) kodlu düzeltme işlemi bakımından da başvurusunun işlemsiz kaldığı, dolayısıyla dava şartının yerine getirildiği, kesinleşen işe iade kararından da anlaşılacağı üzere davalı tarafça yapılan fesih işleminin haklı bir nedene dayalı olmadığının tespiti ile feshin geçersizliği ile davacının işe iadesine karar verildiği, kesinleşen mahkeme kararı uyarınca davacının işten ayrılma sebebinin (4) kodu ile belirsiz süreli ... sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi şeklinde düzenlenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı SGK vekili; deliller dikkate alınmadan karar verildiğini, kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Makina Şirketi vekili; işten çıkış kodu değişikliğinin müvekkili Şirketin sorumluluğunda olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; emsal dosya kararları da dikkate alındığında, kesinleşen ... 3. ... Mahkemesinin 2019/37 Esas sayılı dosyası değerlendirildiğinde, davalı Şirket yönünden, işten ayrılış kodunun (4) olarak düzeltilmesine yönelik İlk Derece Mahkemesinin kararında isabetsizlik bulunmamakla birlikte, eldeki davada SGK yönünden husumet yokluğu nedeniyle ret kararı verilmesi gerekirken, İlk Derece Mahkemesi tarafından davanın kabulüne karar verilmesinin isabetsiz olduğu ancak bu hatanın giderilmesinin yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediği gerekçesiyle davalı ... Makine Şirketinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı SGK'nın istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davalı SGK yönünden davanın husumetten reddine, davalı ... Makina Şirketi yönünden davanın kabulü ile davacının işten ayrılış kodunun (04) şeklinde düzeltilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Makina Şirketi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Makina Şirketi vekili; davacı ile müvekkili arasında daha önce bir husumet yaşanarak bunun sonucunda bir mahkeme ilâmı ortaya çıktığını, artık işten çıkış kod değişikliğinin müvekkilinin sorumluluğu kapsamında olmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, işten çıkış kodunun düzeltilmesine yönelik tespit davasında davalı ... Makine Şirketine husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2020/1 sayılı Pasif İşgücü Hizmetleri Genelgesi'nin "A) İşsiz Ödeneği" başlığı altında düzenlenen (3.6) maddesi, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 25 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... Makina Şirketi vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.