"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/291 E., 2023/833 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... Anadolu 8. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen itirazın iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının davacı işyerinde 03.02.2009 tarihinde çalışmaya başladığını ve 31.12.2014 tarihinde müvekkili Şirketin Yönetim Kurulu üyesi olduğunu, davalının 23.05.2016 tarihinde kendi isteği ile müvekkili Şirketten istifa ettiğini, davalının vâkıf olduğu ticari sır ve müşteri sırrı niteliğindeki bilgileri ... sözleşmesi devam ederken rakip firma ve yetkisiz kişilerle paylaşarak gizlilik yükümlülüğüne aykırı davrandığını ve ... sözleşmesinde kararlaştırılan 25.000,00 USD cezai şartı ödemekle yükümlü hâle geldiğinden belirlenen cezai şartın ödenmesi talebiyle ... Anadolu 24. İcra Müdürlüğünün 2016/18111 Esas sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığını, davalının bahse konu icra takibine haksız olarak itiraz etmesi neticesinde işbu davanın açıldığını ileri sürerek borçlunun itirazının iptali ve haksız itirazı sonucu alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin 23.05.2016 tarihinde işten çıkarıldığını, işten çıkarılırken kıdem tazminatının ödeneceği vaadiyle istifa dilekçesi alındığını, davacı işyeri bünyesinde çalıştığı süre boyunca özen borcu, sadakat borcu, rekabet yasağı dâhil olmak üzere bütün yükümlülüklerini harfiyen yerine getirdiğini, davacının dava konusu eylemlere yönelik iddiasının dayanaktan yoksun olduğunu savunarak davanın reddini ve %20'den az olmamak kaydıyla kötüniyet tazminatı ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacıya yüklenmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 22.11.2018 tarihli ve 2017/342 Esas, 2018/804 Karar sayılı kararıyla; davalının dava konusu olaylara ilişkin ticari sır niteliğindeki bilgi veya belgeleri açıklamak suçundan yargılandığı, hükmün açıklanmasının geri bırakıldığı, verilen kararın 28.02.2018 tarihinde kesinleştiği, ceza davası dosyası içerisine alınan bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere davalının ... sözleşmesi devam ederken ticari sır niteliğindeki bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşıldığı, ticari sır niteliğindeki bilgileri kurumsal e-posta adresi ile kendi e-posta adresine gönderdiği, Şirket müşterisi olan başka bir şirkete ait fiyat teklifi ile ilgili e-postayı rakip firma ile paylaştığı, davacı Şirket ile davalı arasındaki 02.08.2013 tarihli ... ... sözleşmesinin "Gizlilik şartı/yasağı" başlığının (b) bendinde gizlilik şartının ihlali hâlinde 25.000,00 USD cezai şartın ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davalının davacı Şirkete ait ticari bilgileri üçüncü kişilerle paylaştığı, böylece ... sözleşmesine aykırı olarak ... sözleşmesi devam ederken gizlilik şartını ihlal ettiği, buna göre ... sözleşmesinde belirtilen 25.000,00 USD tutarında cezai şartı ödemesi gerektiği; ancak icra inkar tazminatının koşullarının bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 09.....2022 tarihli ve 2019/731 Esas, 2022/1168 Karar sayılı kararıyla; ... sözleşmesinde davalı işçi aleyhine cezai şartın ... taraflı yer aldığı, karşılıklılık olmadığı, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 420 nci maddesi gereği hizmet sözleşmesinde işçi aleyhine konulan ... taraflı cezai şart koşulunun geçersiz olduğu, davacının davasının reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 01.12.2022 tarihli ve 2022/12878 Esas, 2022/15923 Karar sayılı bozma ilâmı ile; davacının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, dosya kapsamında bulunan ... Anadolu 23. Asliye Ceza Mahkemesinin 2016/488 Esas, 2018/31 Karar sayılı kararı ile davalının ... sözleşmesinin devamı sırasında Şirketin ticari ve müşteri sırrı niteliğindeki bilgileri, Şirket e-posta hesabından kendi şahsi e-posta hesaplarına gönderip bu bilgileri ifşa ederek rakip firma ile paylaştığı ve bu şekilde ticari sır ve müşteri sırrı niteliğindeki bilgilerin açıklanması suçunu işlediği gerekçesiyle hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği ve kararın 28.02.2018 tarihinde kesinleştiği, davalı hakkında verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının, mahkumiyet hükmü oluşturmasa da tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davalı işçinin, ... sözleşmesinin devamı sırasında sır saklama yükümlülüğüne aykırı davrandığı, taraflar arasındaki sözleşmede öngörülen ve somut olayın özelliğine göre koşulları oluşan cezai şart talebinin kabulü gerektiği; ancak 6098 sayılı Kanunun 182 nci maddesinin son fıkrasında fahiş cezai şartın hâkim tarafından tenkis edilmesi gerektiğinin hükme bağlanması nedeniyle cezai şarttan indirim yapılarak sonuca gidilmesi gerektiği gerekçeleri ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay bozma ilâmına bozma ilâmındaki gerekçe ile uyulmuş ve dosya içeriği ile mevcut delil durumuna, Ceza Mahkemesinin kesinleşmiş kararına göre davalının sözleşmesindeki gizlilik maddesini ihlal ettiği kanaatine varılmış ve 6098 sayılı Kanun'un 182 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre fahiş cezai şartın hâkim tarafından tenkis edilmesi gerektiği; buna göre de davalı işçinin sosyal ekonomik durumu, karar tarihi itibarıyla 1 USD'nin ... lirası karşılığı değeri ile dosya içeriği bir bütün hâlinde değerlendirildiğinde sözleşmedeki 25.000,00 USD olan cezai şart bedelinden takdiren %98 oranında indirim yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, hakkın özünü etkileyecek şekilde fahiş oranda indirim yapılmasının hatalı olduğunu, davanın tümden kabulüne karar verilmesi gerektiğini, icra inkar tazminatının reddinin de hatalı olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının, ... sözleşmesi hükmüne göre cezai şart alacağına hak kazanıp kazanmadığı ve indirim oranı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6098 sayılı Kanun'un "Cezanın miktarı, geçersizliği ve indirilmesi" kenar başlıklı 182 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesince Dairemizin bozma ilâmına uyulmasına karar verildikten sonra, davalı işçinin sosyal ekonomik durumu, karar tarihi itibarıyla 1 USD'nin ... lirası karşılığı değeri, dosya içeriği, mevcut delil durumu bir bütün hâlinde değerlendirildiğinde sözleşmedeki 25.000,00 USD olan cezai şart bedelinden takdiren %98 oranında indirim yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Cezai şartın hüküm altına alınması isabetli olmakla birlikte; alacaktan hakkın özüne dokunmayacak oranda bir indirim yapılması gerekirken, Mahkemece %98 oranında yapılan indirim fazla olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.