"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2019/536 E., 2023/49 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22.Hukuk Dairesince Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde bölgeler müdürü sıfatı ile satış müdürüne bağlı olarak çalıştığını, son ücretinin net 3.000,00 TL olduğunu, ücretine ek olarak yapılan tahsilatlardan %1 oranında prim aldığını, ... sözleşmesinin davalı tarafça haklı neden olmaksızın sona erdirildiğini ileri sürerek Mayıs ayı ücreti, kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, prim ücreti ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ücretinin brüt 2.908,17 TL olduğunu, prim ödemesinin kâr veya ilgilinin satış cirosu üzerinden verildiğini ancak davalı işyerinin son yıllarda zarar ettiğini, ... sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.11.2015 tarihli kararı ile; dinlenen tanıklar ve dosyaya sunulan "... Bölge Müdürlüğü Kadro Tahsisi" başlıklı cetvelde davacının aylık ücretinin yanında prim usulü ile çalıştığının ispat edildiği, ... sözleşmesi davalı tarafça haklı nedenle feshedilmediğinden davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi'nin 04.02.2019 tarihli ilâmı ile; Mahkeme gerekçesinde davacıya eksik ödendiği anlaşılan 2013 yılı Mayıs ayı ücretinin kabul edildiği yazılı olmasına rağmen bu hususla ilgili olumlu veya olumsuz hüküm kurulmamasının hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bu sebeple bozulmasına, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 30.04.2019 tarihli kararı ile; bozma ilâmına uyularak, bozulan karardaki gerekçeler tekrar edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22.Hukuk Dairesinin 05.11.2019 tarihli ilâmı ile; davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek davacının çalışma süresi göz önüne alındığında, yıllık izin kullanmamış olmasının hayatın olağan akışına aykırı olması sebebiyle hâkimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında davacı asılın beyanı alınarak hüküm kurulması gerektiği ve dosya içeriğinden davacının prim alacaklarının satış tutarı üzerinden değil yapılan satışların tahsilat tutarı üzerinden hesaplandığının anlaşıldığı, bu halde satışların tahsilat tutarları araştırılarak hüküm kurulması gerektiği belirtilerek Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama neticesinde davacının yıllık izinlerini kullanıp kullanmadığı noktasında beyanının alındığı, kullanmadığını bildirdiği, net satış tutarları üzerinden prim alacağının hesaplandığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz yoluna başvurmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; ... bayram ve genel tatil ücreti ile fazla çalışma ücretinin reddine karar verilmesinin hatalı olduğu, davalı tarafça ... 9. İcra Müdürlüğü'nün 2014/5443 takip sayılı dosyasında başlatılan icra takibi sonucunda alacağın tahsil edilmediğinin bildirildiğini ancak buna ilişkin dosyada bilgi ve belge bulunmadığını, dayanaksız davalı iddiası dikkate alınarak yapılan mahsuba ve hesaplamaya bu yönden itiraz edildiğini, ancak Mahkemece itirazın değerlendirilmediğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanmadığını, aylık ücretin hatalı tespit edildiğini, yıllık izin hususunun aydınlatılmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; yıllık izin ücreti ile prim alacağının hesabına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 53 ve 59 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta Mahkemece ... 9. İcra Müdürlüğü'nün 2014/5443 takip sayılı dosyasında başlatılan icra takibi sonucunda alacağın tahsil edilmediği kabulüyle hüküm kurulmuş ise de; dosyada anılı icra takibine ilişkin takip talebinden başka bir belge bulunmamaktadır. Bu hâlde Mahkemece icra dosyası getirilerek incelendikten sonra alacağın tahsil edilip edilmediği belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
26.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.