"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/411 E., 2023/1112 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2017/719 E., 2022/1077 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili ile davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalılardan İlkadım Belediye Başkanlığının alt işveren olan ve temizlik hizmeti işini alan davalı Şirkette 01.02.1998 tarihinde çalışmaya başladığını, 01.01.2004 tarihinde davalı ... kadrosuna alındığını, bu çalışmalarının aralıksız olduğunu, belediyelerde ihtiyaç fazlası işçilerin istihdamının yeniden mevzuat ile düzenlenmesi üzerine 6111 ... Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 ... Kanun) gereği davalı ... ile ilişkisi kesilerek ... 2011 tarihinden itibaren diğer davalı Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı ... İl Emniyet Müdürlüğü emrinde çalışmaya başladığını, ancak müvekilinin alt işveren firmalarda geçen çalışmalarının ... İl Emniyet Müdürlüğüne bildirilmediğini belirterek davalı ... emrinde geçen kıdeme esas çalışma sürelerinin tespiti ile tespit edilen sürelerin çalışma sürelerine eklenmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Kurumda ilk defa 01.01.2004 tarihinde geçiçi işçi olarak çalışmaya başladığını, 03.11.2011 tarihinde de 6111 ... Kanun gereğince diğer davalı Kuruma bütün mevcut hak ve alacaklarıyla devredildiğini, davacının kıdeme esas süreye ilave edilmesi istenilen çalışma dönemlerinde müvekkili Kurumun işçisi olmadığını, kıdeme esas süreye ilave talebine konu çalışmaların müvekkili Kurumun ihale mevzuatına göre ihale ile hizmet satın aldığı şirketler nezdinde geçtiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının 2011 yılının ... ayı itibarıyla müvekkili İdarede çalışmaya başladığını, dava konusu çalışmaların davacının davalı ... Belediyesi emrinde çalışmaktayken gerçekleşen hizmetler olduğunu, davacının davalı İdareye geçtikten sonra kayıt dışı bir çalışmasının olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Diğer davalı Şirketlere usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen davaya cevap verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davaya konu ihtilaf süresinin 2005 yılı öncesinde gerçekleşen sözleşmelerle ilgili olduğu, tanık beyanlarından anlaşılacağı üzere davacının alt işverenler nezdinde Belediyeye ait işyerinde temizlik görevlisi olarak çalıştığı, ... ve talimatları Belediye yetkililerinden aldığı, ücretleri Belediyenin ödediği ve Şirketin çalışanlara herhangi bir müdalesinin olmadığı, davacının işinin şirketler değişmesine rağmen değişmediği, bu hâliyle 13.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5393 ... Belediye Kanunu'nun yürürlük tarihinden önce Belediyenin teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmeyen asıl işini alt işverene vermesinin mümkün olmadığı ve davacının alt işveren olarak görünen şirketler nezdinde geçen tüm hizmetlerinin Belediyenin hizmet alanında ve Belediyenin emri altında devam ettiği, böylelikle alt işverenlerle yapılan sözleşmelerin muvazaalı olduğu, davacının dava açmakta hukuki menfaati olduğu, davacının alt işveren şirketlerde geçen hizmetlerinin davalı ... işçisi olarak geçtiğinin tespitine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde; davacının kıdeme esas hizmet süresinin tespitine yönelik davasında herhangi bir hukuki yarar bulunmadığını, davacı tarafça dava dilekçesinde muvazaa iddiasının söz konusu olmadığını, müvekkili Kurumca söz konusu Şirketler ile muvazaalı bir asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulmasından Kurumun hiçbir çıkarı bulunmadığını, hizmet alımı yapılan Şirketler ile müvekkili Kurum arasında hiçbir hukuki ve organik bağ bulunmadığını, müvekkil Kurumun resmi kurum niteliği de göz önüne alındığında mevzuata aykırı şekilde işçi temini söz konusu olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesince verilen kararı kabul etmediklerini, kararın usul ve esas yönünden hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin bu karar ve gerekçesinin dosya kapsamına uygun olduğu, davacının çalışması bildirilen davalı Şirkete ait işyerlerinin davalı Belediyeye ait olduğunun Sosyal Güvenlik Kurumu yazısından anlaşıldığı, davalı Belediyenin de buna itirazının bulunmadığı, bu sebeple Mahkemece davalı Şirket tarafından bildirilen çalışmaların davacının davalı Belediyede geçen kıdem süresine eklenmesi talebi dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmesinin yerinde olduğu, davacının kıdem süresinin hâlihazırda yıllık izin süresi gibi hakları etkileyeceğinden dava açmakta hukuki yararı bulunduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... Belediyesi Başkanlığı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının, davalı ... Başkanlığından ihale ile ... alan alt işveren şirketlerde geçen çalışma süresinin kıdeme esas hizmet süresine eklenip eklenemeyeceği hususuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) 2 ve 6 ncı maddeleri ile 6111 ... Kanun hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekili ile davalı ... vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İlk Derece Mahkemesince davacının Belediye bünyesinde çalıştığı döneme ilişkin olarak davalı ... ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaaya dayalı olduğu, bu nedenle davacının alt işveren şirketlerdeki çalışmasının Belediyeye ait işyerinde geçtiği kabul edilerek sonuca gidilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince de bu gerekçe yerinde görülmüştür.
3. Öncelikle belirtmek gerekir ki somut olayda davacı tarafça muvazaa iddiası ileri sürülmediği hâlde Mahkemece muvazaa gerekçesiyle davacının alt işverenler bünyesindeki çalışma süresinin davalılara ait işyerindeki kıdemine eklenmesi hatalıdır.
4. Diğer taraftan davacının 01.02.1998-05.05.1998 dönemi hariç olmak üzere, diğer çalışmalarının alt işveren işçisi olarak asıl işverene ait işyerinde geçtiği, bu çalışmaların kesintisiz olduğu ve davacının ara vermeksizin asıl işveren tarafından işe başlatıldığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Bu hâlde gerek değişen alt işverenler arasında gerekse son alt işveren ile asıl işveren ... arasında bir işyeri devri gerçekleşmiştir. 4857 ... Kanun'un 6 ncı maddesi uyarınca kıdeme bağlı haklar bakımından işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapılması gerekir. Davacının İlkadım Belediyesinde çalıştığı sırada da 6111 ... Kanun kapsamında diğer davalı Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı ... İl Müdürlüğüne nakledildiği dosya kapsamı uyarınca sabit olup bu hâlde davacının kıdeminin alt işveren bünyesinde çalıştığı dönemin davalı Emniyet Genel Müdürlüğündeki çalışma süresine dâhil edilmesi suretiyle bütün olarak değerlendirilmesi sonucu itibarıyla yerinde görülmüş ise de 01.02.1998-05.05.1998 tarihleri arasındaki çalışma döneminin ayrıca değerlendirilmesi gerekmiştir.
5. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile davacıya ait hizmet döküm cetveli incelendiğinde, davacının 01.02.1998-05.05.1998 tarihleri arasındaki ilk dönem çalışmasının 1020931 işyeri tescil No.lu Karıntaş İnş. Tem. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. (Karıntaş İnşaat Şirketi) isimli işveren nezdinde geçtiği, 05.05.1998 tarihinde sona ... bu çalışmaların asıl işveren İlkadım Belediye Başkanlığına ait işyerinde geçtiğinin ise davacı tarafından ispat edilemediği anlaşılmaktadır. O hâlde Karıntaş İnşaat Şirketi ile diğer alt işveren Şirketler arasında işyeri devri bulunduğu kabul edilemeyeceğinden davacının Karıntaş İnşaat Şirketi nezdinde geçen hizmet süresinin davalı Emniyet Genel Müdürlüğü ve ... nezdindeki kıdeme eklenmesi mümkün değildir. Anılan dönem dışlanmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken yazılı gerekçe ile karar verilmesi hatalı olup kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı ... Başkanlığına iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.