"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/58 E., 2024/263 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı hastanede çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken bireysel iş sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını, ikramiye ve ilave tediyelerinin de eksik ödendiğini ileri sürerek ödenmeyen ücret, ilave tediye ve ikramiye, ulusal ... ve genel tatil, fazla çalışma ve gece zammı fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile uygulamaya konulan toplu iş sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, ücrette indirimin veya hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 14.12.2021 tarihli ve 2021/90 Esas, 2021/799 Karar sayılı kararı ile; davacının talebi doğrultusunda 01.01.2019 tarihinden toplu iş sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu 31.10.2020 tarihine kadar bireysel iş sözleşmesinde yer alan yüzdelik kısım ile toplu iş sözleşmesi hükümleri gereği dönemsel uygulanacak %4'lük zamlar dikkate alınarak fark ücretlerin hesaplandığı bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğu belirtilerek bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesinin 18.05.2022 tarihli ve 2022/1267 Esas, 2022/974 Karar sayılı kararı ile; davacının kadroya geçirilirken imzalanan iş sözleşmesinde ücret miktarının asgari ücretin belli oranda fazlası olarak belirlendiği ve bu kuralın her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı, davacıya toplu iş sözleşmesi uyarınca her dönem için %4 oranında zam uygulanarak hesaplanan miktar nazara alındığında davacının kadroya geçtikten sonraki ücretinin taraflar arasında düzenlenen iş sözleşmesine uygun olarak ödenmediği, hesaplanan miktardan ödenen miktarın mahsubu ile belirlenen davacının ödenmemiş fark ücret, fark ikramiye, fark ilave tediye alacakları bulunduğu ve emsal Yargıtay kararları uyarınca davacının fark ücret taleplerinin yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 20.12.2022 tarihli ve 2022/12892 Esas, 2022/17137 Karar sayılı kararı ile; davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 ncü madde kapsamında kamuda sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin ücretlerinin tespitinde uygulanacak kurallar belirlenmiş olup burada söz konusu olan ve Yüksek Hakem Kurulu kararıyla uygulanan toplu iş sözleşmesi davacının 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yararlandığı bir toplu iş sözleşmesi olmadığı, söz konusu toplu iş sözleşmesinde sürekli işçi kadrosuna geçen işçilere gece çalışmaları karşılığında zamlı ücret ödenmesi öngörülmüş olup 31.10.2020 tarihinde sona eren toplu iş sözleşmesinin art etkisinin de bulunmadığı, davacının kadroya geçişi sonrasında davalı Bakanlık ile imzaladığı bireysel iş sözleşmesinde gece zammı ödenmesine yönelik herhangi bir hükmün bulunmadığı da nazara alındığında, 31.10.2020 tarihinden sonrası için Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesinde mevcut gece zammına ilişkin düzenlemelere dayalı olarak fark gece zammı alacağı hesabının yapılmasının hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararı doğrultusunda alınan ek raporun hükme esas alındığını, söz konusu bilirkişi raporunda davacının gece zammı alacağının bulunmadığı mütalaa edildiğinden bu talebin reddi gerektiği, diğer alacaklar yönünden bozma kararı verilmediğinden bozma öncesi olduğu gibi hüküm altına alındığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; iş sözleşmesinin müvekkili İdarenin bilgisi olmadan düzenlendiğini, toplu iş sözleşmesiyle davacının ücretinde artış olduğunu, bordrolardan da görüleceği üzere davacının 31.12.2018 tarihindeki ücreti korunarak bu ücretin üzerine %4'lük zam yapıldığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu gibi her yıl belirlenen asgari ücrete bireysel iş sözleşmesinde yer alan oranın eklenmesi, bu şekilde belirlenen miktarın üzerine toplu iş sözleşmesinde belirlenen oran eklendikten sonra bir de toplu iş sözleşmesinde belirlenen tüm kalemlerin eklenmesi ile sürekli işçi kadrosunda görev yapan personelin ücretlerinin fahiş bir hâl alacağının açık olduğunu, faiz başlangıç tarihleri ve türlerinin de yanlış belirlendiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; gece zammı alacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (492 sayılı Kanun) 13 üncü maddesinin (j) bendi.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Harç, kamu düzenine ilişkin olup İlk Derece Mahkemesince hüküm fıkrasında davalı ... Bakanlığının harçtan muaf olduğu belirtilmesine rağmen aleyhine başvurma harcına hükmedilmesi hatalıdır. Başvurma harcının yargılama harçları arasında yer aldığı, tarafların haklılık oranına göre paylaştırılamayacağı ve davalının 492 sayılı Kanun'un 13 üncü maddesinin (j) bendi gereğince harçtan muaf olduğu gözetildiğinde; başvurma harcının davacıya iade edilmesi gerekmektedir. Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik temyiz başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (2) ve (3) numaralı bentlerinin hüküm fıkrasından tamamen çıkartılarak yerlerine "2-Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davacı tarafın başvurma harcı, peşin harç ve ıslah harcı olarak yatırdığı 264,15 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep hâlinde davacıya iadesine," ve "3-Davacı tarafça yapılan 788,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine," bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
25.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.