"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında ... 11. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 17.01.2000 tarihinde ... İl Özel İdaresi bünyesinde çalışmaya başladığını, çalışması devam ederken ... İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereğince sona ermesi sonucunda ... Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu kararı ile tüm haklarıyla birlikte davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğüne devredildiğini ve ustabaşı olarak çalışmasına devam ettiğini, devirden önce ... İl Özel İdaresi ile o dönem üyesi olduğu Türkiye Yol, Yapı ve İnşaat İşçileri Sendikası (Türkiye ... Sendikası) arasında imzalanan 01.01.2013-28.02.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlandığını, daha sonra Türkiye ... Sendikasından istifa ederek devredildiği yeni işyerinde yetkili olan Türkiye Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikasına (... Sendikası) üye olduğunu, davalı ile ... Sendikası arasında imzalanan 15.03.2014-14.03.2016 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanma hakkını kazandığını ancak davalı işverenin müvekkilini bu toplu iş sözleşmesindeki ücret zammından ve 06.09.2016 tarihinde imzalanan 15.03.2016-14.03.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesindeki ücret zammından yararlandırmadığını ileri sürerek davalı ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya başladığı tarih ve dava tarihi itibarıyla çıplak brüt yevmiyesinin tespiti ile ücret farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili; 6360 sayılı Kanun gereği ... İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin sona ermesi üzerine davacının 01.04.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini ve usta işçilik grubunda çalıştığını, davacıya nakil tarihi itibarıyla 01.01.2013-28.02.2015 tarihlerini kapsayacak şekilde ... İl Özel İdaresi ile Türkiye ... Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinin 2015 yılının Şubat ayına kadar eksiksiz şekilde uygulandığını, Türkiye ... Sendikasından istifa ederek müvekkili İdarede yetkili olan ... Sendikasına 13.01.2015 tarihinde üye olan ve üyeliği müvekkili İdareye 09.02.2015 tarihinde bildirilen davacıya 2015 yılının Şubat ayına ait aylık ücret tahakkuk bordrosundan başlanılarak yeni üye olduğu sendikanın imzaladığı toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulandığını ancak toplu iş sözleşmesi düzenlemesiyle işyerinde barem ücret sistemi uygulandığını, davacının ücreti barem ücret seviyesinin üzerinde olduğundan ücretinde herhangi bir değişiklik yapılmayıp almakta olduğu ücretin ödenmeye devam edildiğini, bunun aksine bir uygulamaya gidildiğinde işyerinde çalışan aynı nitelikteki işçiler arasında ayrım yapmış olacaklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 11. İş Mahkemesinin 23.02.2022 tarihli ve 2020/324 Esas, 2022/52 Karar kararı ile; davacının ... Sendikasına imza tarihinden sonraki bir tarih olan 27.01.2015 tarihinde üye olduğu ve üyeliğinin sendika tarafından davalı işyerine 09.02.2015 tarihinde bildirildiği, davacının nakil geldiği önceki işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinin sona erdiği 28.02.2015 tarihinden sonra Mart 2015 ayından itibaren davalı İdare ile ... Sendikası arasında bağıtlanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanabileceği, toplu iş sözleşmesinde İl Özel İdaresinden nakil gelen işçilere ilk yıl içinde zam yapılmayacağı şeklinde yer alan düzenlemenin eşit işlem borcuna aykırı olmadığı, toplu iş sözleşmesinin 55 inci maddesinin (2) nci bendinin (a) alt bendinde düzenlenen ikinci yıl zammı için nakil gelenler için zam uygulanmayacağına dair bir düzenleme olmadığından davacı yönünden ikinci yıl zammının da tahakkuk ettirilmesi gerektiği, davacının daha önce aldığı çıplak taban yevmiyesine toplu iş sözleşmesinin 55 inci maddesinin (2) nci bendinin (b) alt bendindeki düzenleme gereğince kıdem zammının uygulanması gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 04.10.2023 tarihli ve 2022/1569 Esas, 2023/1883 Karar sayılı kararı ile; davacının yasal mevzuat gereği devredildiği davalı ... Genel Müdürlüğü nezdinde çalışmaya başladığı devir tarihi itibarıyla davacının günlük ücretinin 106,01 TL olduğu, ... İl Özel İdaresi ile Türkiye ... Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak davalı İdare tarafından davacının ücretinde artış yapılarak yevmiyesinin 110,02 TL olduğu, davalı İdare bünyesinde çalışan aynı kategorideki işçi ücretlerinin ise 15.03.2015 tarihli Toplu İş Sözleşmesi uyarınca 89,67 TL; 15.03.2016 tarihinde 103,15 TL ve 15.03.2017 tarihinde 113,24 TL olduğu, davacının dava tarihi itibarıyla da ücretinin 118,29 TL olduğu dikkate alındığında davacının günlük yevmiyesinin bu miktarların üzerinde olduğunun görüldüğü, davacının, iddia ettiği ve tâbi olduğu ilgili toplu iş sözleşmesi hükümlerine ve barem cetvellerine göre alabileceği en yüksek ücret miktarlarını, davacının üye olduğu toplu iş sözleşmesinin tarafı sendikanın da bu düzenlemeleri bilerek ve öngörerek kabul edip imzaladıkları, ilgili toplu iş sözleşmesi hükümleri ile davacının aldığı ücret birlikte değerlendirildiğinde kabul edilen toplu iş sözleşmesi hükümlerine uygun olarak davalı tarafça davacı işçiye ücret ve sosyal hakların ödenmesi nedeniyle davacının fark ücret alacağının bulunmadığı, yapılan tüm açıklamalar doğrultusunda ve yerleşik Yargıtay içtihatları uyarınca davalı İdare tarafından eşit davranma borcuna aykırı davranıldığından söz edilemeyeceği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 06.02.2024 tarihli ve 2023/18564 Esas, 2024/1569 Karar sayılı kararı ile; davacının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının ücretinin devir tarihinde günlük brüt 106,01 TL olduğu, davalı İdare tarafından davacının yararlanmakta olduğu ... Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesi hükümlerini uygulandığı, davacının nakil gittiği işyerinde davacı ile aynı işi yapan usta vasıflı çalışanın günlük ücretinin ise 15.03.2015 tarihli Toplu İş Sözleşmesi uyarınca 89,67 TL; 15.03.2016 tarihinde 103,15 TL ve 15.03.2017 tarihinde 113,24 TL olduğu, davacının dava tarihi itibarıyla da ücretinin 118,29 TL olduğunun anlaşıldığı, buna göre davacının ücretinin toplu iş sözleşmesinde belirlenen taban ücretlerin üzerinde olduğu dikkate alındığında; Bölge Adliye Mahkemesince davacının birinci ve ikinci yıl zamlarından yararlandırılmaması gerektiğine yönelik kararının yerinde olduğu; ancak toplu iş sözleşmesinde kıdem zammının herhangi bir sınırlama olmaksızın “tüm sürekli işçilerin” 15.03.2016-14.03.2018 dönemi için çıplak taban ücretlerine her tam hizmet yılı için 0,19 TL olarak uygulanacağı kararlaştırıldığından davacının kıdem zammına yönelik talebinin reddine karar verilmesinin hatalı olduğu, davalının taraf olduğu 15.03.2016-14.03.2018 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesindeki düzenleme dikkate alındığında davacı işçinin kıdem zammından yararlanacağının açık olduğu, bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesince eksik inceleme ile davanın tamamen reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararı doğrultusunda değerlendirme yapıldığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili ile ilgili sendika arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinde belirlenen kıstaslar dışında uygulama yaparak davacıya, kendisine eşdeğer işçilere ödenen ücretten fazlaca ücret ödenmesinin mümkün olmadığını, böyle bir uygulamanın eşitlik ilkesine aykırı olacağını, taraflar arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinin sözleşme süresince tüm maddeleri geçerli olacak şekilde düzenlendiğini, bazı maddelerinin sadece birinci yıl, bazı maddelerinin sadece ikinci yıl geçerli olacağına dair ayrıca ve açıkça bir düzenleme yapılmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 6360 sayılı Kanun kapsamında tüzel kişiliği sona eren ... İl Özel İdaresinden davalı İdareye devredilen davacının, davalı İdare ile ... Sendikası arasında imzalanan 15.03.2016-14.03.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin 55 inci maddesinin ikinci yıl ücret zammını düzenleyen (2) nci bendinin (b) alt bendinde kararlaştırılan kıdem zammından yararlanıp yararlanamayacağı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22.11.2023 tarihli ve 2022/9-1276 Esas, 2023/1132 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.