"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yozgat İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki işkolu tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ...-İş Sendikası vekili dava dilekçesinde; davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının, 21.12.2019 tarihli ve 30985 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2019/176 Karar numaralı işkolu tespit kararı ile dava dışı Belediyenin iştiraki olan davalı Şirkete ait ... Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sicil numaralı işyerinde Belediyenin bina ve tesislerinde özel güvenlik hizmetlerinin yerine getirildiği, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 19 sıra numaralı savunma ve güvenlik işkolunda yer aldığı şeklindeki tespitin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na (6356 sayılı Kanun), 5393 sayılı Belediye Kanunu'na (5393 sayılı Kanun), İşkolları Yönetmeliği'ne ve Yargıtay içtihatlarına aykırı olduğunu, İşkolları Yönetmeliği'nde belediye hizmetlerinin tamamının 20 sıra numaralı genel işler işkolunda sayıldığını, belediye hizmeti niteliğinde olan işlerin, doğrudan belediyeler veya iştirakleri tarafından ya da bunların dışında üçüncü kişiler tarafından yapılması hâlinde de söz konusu işlerin belediye hizmeti olma niteliğinin değişmeyeceğini, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de asıl işin girdiği işkolundan sayıldığını, Bakanlıkça yapılan tespitin mevzuata aykırı olduğunu iddia ederek, davalı Bakanlığın 21.12.2019 tarihli ve 30985 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2019/176 Karar numaralı işkolu tespit kararının ... SGK sicil numaralı işyeri yönünden iptaline, söz konusu işyerinde yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği’nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna yer aldığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı vekili cevap dilekçesinde; Bakanlıkça yapılan incelemede davalı Şirketin 5393 sayılı Kanun'un 70 inci maddesi ile 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) doğrultusunda kurulmuş ve hisselerinin tamamı dava dışı Belediyeye ait olan bir belediye şirketi olduğunu, müvekkili Bakanlıkça yapılan müfettiş incelemesi sonucunda dava konusu edilen ... SGK sicil numaralı işyerinde yürütülen faaliyetin güvenlik işi olduğunun tespit edildiğini, müvekkili Bakanlıkça tesis edilen işlemin usul ve hukuka uygun olduğunu ve iptalini gerektirecek bir husus bulunmadığını beyan ederek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ve Savunma İşçileri Sendikası vekili cevap dilekçesinde; 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun hükümlerine göre davaya konu işyerinde diğer davalı Bakanlık tarafından yapılan tespitin hukuka ve mevzuata uygun olduğunu, davanın süresinde açılmadığını ve esasen haklı olmadığını beyan ederek davanın reddini istemiştir.
3. Davalı...Sendikası vekili cevap dilekçesinde; açılan davanın yerinde olmadığını beyan ederek davanın reddini istemiştir.
4. Diğer davalılar davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Şirkete ait, dava konusu ... SGK sicil numaralı işyerinin 02.04.2018 tarihinde tescil edildiği, bu işyerinden sigortalanan işçilerin, alt işverenler nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı KHK kapsamında belediye şirketine geçişi yapılarak sürekli işçi kadrosuna alınan işçiler olduğu, 6356 sayılı Kanunu’na eklenen geçici 7 nci maddenin birinci fıkrası gereği, alt işverenler nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı KHK kapsamında belediyelerin iktisadi teşebbüslerine geçişi yapılan ve geçiş öncesi çalıştıkları alt işveren işyerleri genel işler işkolu dışındaki işkollarında tescilli olan işçiler için, alt işveren işyerlerinin girdiği işkolunda yeni işyerleri tescil ettirilerek işçilerin SGK bildirimlerinin bu işyerlerinden yapılması gerektiğinden işkolu tespit tarihi itibarıyla davaya konu ... SGK sicil numaralı işyerinin 19 sıra numaralı savunma ve güvenlik işkolundan tescil edilmesinin yasal zorunluluk olduğu, bu işçilerin Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan toplu iş sözleşmesinin 30.06.2020 tarihindeki yürürlük süresi sonuna kadar bu işkolunda tescil edilmiş bir işyerinden SGK bildirimlerinin yapılması gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; hizmetin gerek doğrudan belediye tarafından yapılması, gerekse belediye şirketleri vasıtasıyla yapılması hâlinde asıl olanın işin niteliği olduğunu, Yargıtay içtihatlarının niteliği gereği belediye hizmeti niteliğinde olan işlerin, doğrudan belediyeler ve iştirakleri tarafından yapılması ya da bunların dışında üçüncü kişiler tarafından yapılması hâlinde de söz konusu işlerin salt belediye hizmeti niteliğinin değişmeyeceği ve İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkoluna gireceği yönünde olduğunu, Şirketin hisselerinin tamamına yakınının dava dışı Belediyeye ait olduğunu, davalı Şirkete bağlı işyerlerinde çalışan personelin dava dışı Belediye tarafından belirlendiğini, davalı Şirket işyerlerinde yapılan "belediye binalarının güvenlik ve korunması" faaliyeti asıl işe yardımcı işlerden olduğundan İşkolları Yönetmeliği’nin 20 sıra numaralı genel işler işkolunda yer aldığını, davanın reddinin hatalı olduğunu beyanla istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 6356 sayılı Kanun'a eklenen geçici 7 nci maddenin birinci fıkrası gereği alt işverenler nezdinde çalışmakta iken 696 sayılı KHK kapsamında belediye şirketlerine geçişi yapılan ve geçiş öncesi çalıştıkları alt işveren işyerleri genel işler işkolu dışındaki işkollarında tescilli olan işçilerin alt işverenin işyerinin girdiği işkolundan yeni tescil edilmiş bir işyeri olduğu, Yüksek Hakem Kurulu tarafından yapılan toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresi sonuna kadar (30.06.2020) bu işkolunda tescil edilmiş bir işyerinden bildirilmelerinin zorunlu olduğu, bu nedenle işkolu tespit tarihi itibarıyla İlk Derece Mahkemesi kararında isabetsizlik olmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Kanun’un 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“ (1) ... Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur.
...”
2. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“Bir işyerinin girdiği işkolu bu işyerinde yürütülen asıl işe göre belirlenir. İşyerindeki yardımcı işler de asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılır. Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu iş artık asıl işveren yönünden yardımcı iş olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl iş kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir.”
4. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) Yeni bir toplu iş sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu iş sözleşmesini etkilemez.”
5. 19.12.2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının tespit tarihinde yürürlükte bulunan metni şöyledir:
“(1) Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 5 inci maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş gün içinde dava açabilir.”
6. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.