"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında Erzurum 3. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde sürveyan olarak işe başladığını ve topoğraf olarak çalıştığını, 2001 yılında kadro aldığını, 2014 yılında Erzurum Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğüne oradan da davalı Kurum bünyesine atandığını, müvekkilinin ... Genel Müdürlüğüne karşı dava açtığını, bu davanın lehe sonuçlandığını, müvekkilinin devredilirken eksik yevmiye ile devredildiğinin tespit edildiğini, bu hususun Mahkeme kararı ile düzeltildiğini ileri sürerek fark ücret, fark ikramiye ve fark ilave tediye ile sorumluluk zammı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 2015 yılında işe başladığını, Kurum bünyesinde topoğraf kadrosunun bulunmadığını, önceki Kurumda davacının onay ile topoğraf olarak çalıştığını, alacak taleplerinin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya içerisindeki tüm bilgi ve belgeler ile Erzurum 1. İş Mahkemesi 2016/924 Esas sayılı dosyasında davanın kabulüne karar verildiği, istinaf incelemesinden geçerek kesinleştiği, hükme esas alınan 25.03.2021 tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; davacının davalıya devrolduğu tarihte Mahkeme kararında yer alan derece kademeye göre 16. derece ve 30. kademede olduğu, bu nedenle devir tarihten sonra da davacının alması gereken yevmiyenin 16. derece ve 30. kademede olması gerektiği, davacı 20.01.2015 tarihinde davalı bünyesine devrolduğundan hesaplama başlangıç tarihinin 20.01.2015 olarak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyadaki belgelerden davacının ... Genel Müdürlüğünde çalışmaktayken; 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un (6360 sayılı Kanun) geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fikrasının (c) bendine göre devrinin yapılarak 20.01.2015 tarihinden itibaren davalı Kurumda çalışmaya başladığı, devir tarihindeki toplu iş sözleşmesinin geçici 3 üncü maddesine göre ücret intibakının yapılıp Ek 3 cetveline göre kadrosunun düz işçi pozisyonu olarak belirlendiği, toplu iş sözleşmesi özerkliğinin işçi ile işverenin karşılıklı anlaşarak aralarındaki ilişkiyi düzenleyen kuralları serbestçe koyabilmelerini ifade ettiği, buna göre yeni toplu iş sözleşmesinde sona eren toplu iş sözleşmesinde yer alan hak ve menfaatlerin işçi aleyhine değiştirilmesinin mümkün olduğu, ayrıca 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesine göre de “Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirleneceğinin düzenlendiği", açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında, toplu iş sözleşmesinden yararlanmakta olan davacının, yürürlüğe giren yeni toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince ücretinin yeniden belirlenmesinde hukuka aykırı bir durum bulunmadığı, belirtildiği üzere toplu iş sözleşmesi özerkliği ve düzen ilkesi gereğince işçi aleyhine düzenlemenin mümkün olduğu, 6360 sayılı Kanun gereğince de nakil giden işçinin yenisi yürürlüğe girinceye kadar önceki toplu iş sözleşmesinden yararlanacağının tartışmasız olduğu, bu nedenlerle işveren uygulamasında bir isabetsizlik bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulünün hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.02.2024 tarihli bozma ilâmı ile; davalı Kuruma nakledilen davacının personel nakil bildiriminde 01.09.2014 tarihindeki yevmiyesinin 112,28 TL olarak bildirildiği, davacı Erzurum 1. İş Mahkemesinin 2016/924 Esas sayılı dosyası ile dava açmış ve yapılan yargılama sonunda davacının 01.09.2014-19.01.2015 tarihleri arasında 16. derecenin 30. kademesinde olduğu ve yevmiyesinin 123,81 TL olduğu belirlendiğine göre, davalı İdare ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmelerinde ise derece kademe ilerlemesine bağlı ücret tespiti söz konusu olmayıp, grup pozisyon karşılığı yevmiye belirlenmesi ve kademe terfi sistemi uygulanmakta olduğundan davacının ... Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlandığı dönem bakımından derece kademeye bağlı ücret tespiti yapılamayacağından davacının derece kademeye bağlı ücret tespitinin 15.09.2015 tarihine kadar yapılması gerektiği, sonrası için kademe terfi esasına göre
davacının nakil tarihindeki yevmiyesi 123,81 TL kabul edilerek ve davalı Kurumun, nakil öncesi alacaklardan (kıdem tazminatı dışında) sorumluluğunun bulunmadığı da dikkate alınarak varsa 06.01.2015 tarihinden sonrasına ilişkin fark alacakların hüküm altına alınması gerektiği gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyulduğu belirtilerek davacının nakil tarihindeki yevmiyesi 123.81 TL olarak hesaplama yapıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili davacının 20.01.2015 tarihinden itibaren düz işçi olarak çalıştığını, çalıştığı pozisyonun ücretinin ödendiğini, başkaca hak ve alacağın bulunmadığını ileri sürerek hükmün bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık bozma ilâmına uygun inceleme yapılıp yapılmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir .
2. Bölge Adliye Mahkemesince Yargıtay bozma ilâmına uyulduğu belirtilmiştir. Bozma ilâmında hesaplamanın nasıl yapılması gerektiği değerlendirme bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Özetlemek gerekirse; 15.09.2015 tarihine kadar devreden işyerindeki ... Sendikası ile yapılan toplu iş sözleşmesi, bu tarih sonrasında ise pozisyon ve kademe terfi esasına göre düzenlenen davalı Kurumla ... Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmeleri uygulanmalıdır. Ayrıca kesinleşen ilâma göre devir tarihindeki yevmiyenin 112.28 yerine 123.81TL olması gerektiğine dikkat edilmesi ve davalının sorumluluğunun devir tarihinden sonraki dönemle sınırlı olduğu gözetilerek hesaplama yapılması gerektiği açıklanmıştır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının yevmiyeleri, toplu iş sözleşmelerindeki gerek derece ve kademe gerekse kademe terfi artışlarına yer verilmeksizin ve hangi kriterin esas alındığı açıklanmadan tespit edilmiş olup, rapor denetime elverişli değildir. Davacının ücret seyrinin kesinleşen yevmiye tespiti ve uygulanması gereken toplu iş sözleşmelerinin ilgili hükümleri gözetilerek (ücret artışı, zamlar, enflasyon farkı, kademe terfi gibi gözetilerek) belirlenmesi gerektiği hâlde denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulması isabetsiz olmuştur.
Mahkemece gerek ilk bozma ilâmına gerekse yukarıda açıklanan ilke ve esaslara uygun inceleme yapılmak ve usuli kazanılmış haklara da riayet edilmek suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi için hükmün ikinci kez bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.