"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1409 E., 2024/2081 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kiraz Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/197 E., 2024/68 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan ... ile İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi (İZSU) Genel Müdürlüğü vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı ... bünyesinde 31.03.2014 tarihine kadar işçi olarak çalıştığını, 01.04.2014 tarihinden itibaren ... İtfaiye Müdürlüğüne bağlı olarak çalışmaya devam ettiğini, davacının aynı zamanda Belediye-İş Sendikasına üye olup sendikalı bir işçi olduğunu, Kiraz Belediyesi ile Belediye-İş Sendikasının uzun yıllardır Belediyede çalışan işçiler için toplu iş sözleşmesi imzaladıklarını, son sözleşmenin 15.03.2014 tarihinde yürürlüğe girdiğini ve 1 yıl süreli olduğunu, davacının, davalı ... Belediyesi ile tüm ilişiğinin kesildiğini ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanlığına nakledildiğini, bu sebeple davalı ... Belediyesinin davacının çalıştığı dönemde 4857 sayılı İş Kanunu'ndan (4857 sayılı Kanun) ve toplu iş sözleşmesinden ... tüm alacaklarını ödeme zorunluluğunun olduğunu ileri sürerek ikramiye, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ile yıllık izin ücreti, sosyal yardım, çocuk yardımı, aile yardımı, yakacak yardımı, giyim ve koruyucu eşya yardımı, gıda yardımı ve bayram harçlığı alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının kantarda çalıştığını, çalışmasının 24 saat çalışma, 48 saat dinlenme şeklinde olduğunu, davacının fazla çalışmasının olmadığını, davacı ile protokol yapıldığını ve o tarih itibarıyla ödenmeyen bazı alacakların davacıya ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı İZSU Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) uyarınca İzmir Valiliği bünyesinde oluşturulan Devir, Tasfiye ve Paylaşım Komisyonu tarafından alınan 25.03.2014 tarihli karar gereği davacının 01.04.2014 tarihinde Kiraz Belediye Başkanlığından İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredildiğini, davacının Genel Müdürlüklerine devredilen bir işçi olmadığını, husumet itirazları bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının Kiraz Belediyesinde sürekli işçi statüsünde çalışmaktayken 6360 sayılı Kanun kapsamında Belediyelerine devredildiğini, talep konusu dönem bakımından Kiraz Belediyesinin sorumlu olduğunu, alacakların zamanaşımına uğradığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1/9-(d) hükmü uyarınca kendilerinin sorumlu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının devir işleminden sonra çalıştığı yer ve yaptığı işin aynı olduğu, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1/9-(d) hükmü uyarınca devir yapılmadığı, davacının davalı ... Başkanlığına devredildiği, davalı İZSU Genel Müdürlüğünün davacının çalıştığı işyerini ve davacı işçiyi yasal düzenleme ve mevzuat gereği devraldığından kanuni halef olduğu, bununla birlikte davalı ... ise davaya konu edilen dönemde davacı işçiyi çalıştırıp hizmetlerinden yararlanan yani iş sözleşmesi çerçevesinde davalının edimlerinden yararlanan taraf olup kapatılan bir belediye olmadığı ve tüzel kişiliğini devam ettirdiği, mevzuatta işyerinin yasal olarak devri hâlinde işçi haklarının kimin sorumluluğunda olduğuna dair açık bir yasal düzenleme olmaması karşısında 4857 sayılı Kanun'un 6. maddesi kıyasen uygulanarak davacının devir öncesi alacaklarından müteselsilen sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya içeriğine göre davalı ... ile davalı İZSU Genel Müdürlüğü davacının çalıştığı işyerini ve davacı işçiyi yasal düzenleme ve mevzuat gereği devraldıklarından her ikisinin de kanuni halef durumunda oldukları, davalı ... ise davaya konu edilen dönemde davacı işçiyi çalıştırıp hizmetlerinden yararlanan yani iş sözleşmesi çerçevesinde davalının edimlerinden yararlanan taraf olup kapatılan bir belediye olmadığı ve tüzel kişiliğini devam ettirdiği, mevzuatta işyerinin yasal olarak devri hâlinde işçi haklarının kimin sorumluluğunda olduğuna dair açık bir yasal düzenleme olmaması karşısında 4857 sayılı Kanun'un 6. maddesinin kıyasen uygulanarak tüm davalıların davacının devir öncesi alacaklarından müteselsilen sorumlu tutulmalarının yerinde olduğu, davalıların sorumluluğa yönelik itirazlarının yerinde olmadığı, İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
a. Davacı işçi 6360 sayılı Kanun gereğince İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına devir ve nakil olduğundan husumetin bu Belediyeye ait olduğunu,
b. Davacıya protokol gereği ödemelerin yapıldığını ve davacının alacağı bulunmadığını ileri sürmüştür.
2. Davalı İZSU Genel Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde;
a. Davacının müvekkili İdarenin personeli olmadığını,
b. Davacının 31.03.2014 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredildiğini ve devir tarihinden itibaren Belediyenin İtfaiye Müdürlüğünde santral görevlisi olarak çalışmakta olduğunu, davacı ile müvekkili İdare arasında herhangi bir iş ilişkisinden söz edilemeyeceğini,
c. Davacının nakil işleminin 6360 sayılı Kanun hükümleri gereği İzmir Valilik kararıyla yapılan kanuni bir devir işlemi olduğunu, 4857 sayılı Kanun'un 6. maddesine göre yapılan bir işyeri devri veya iş sözleşmesi devri olmadığını ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık; 6360 sayılı Kanun kapsamında davalı ... Başkanlığına devredilen davacının alacaklarından, devreden davalı ... ile diğer davalı İZSU Genel Müdürlüğünün sorumlu olup olmadığına ilişkindir.
6360 sayılı Kanun'un tüzel kişiliği sona eren belediyelerin devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini düzenleyen geçici 1/1 hükmünde; devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulacağı, bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabileceği; geçici 1/3 hükmünde, 1. maddeye göre tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köylerin personeli, her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçlarının, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine devredileceği düzenlenmiştir.
Diğer taraftan 6360 sayılı Kanun’un geçici 1/8 hükmü "Bu Kanunla büyükşehir ilçe belediyesi olan belediyelerce yürütülen su, kanalizasyon, katı atık depolama ve bertaraf, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere personel, her türlü taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları, komisyonca ilgisine göre büyükşehir belediyesi ile ilgili bağlı kuruluş arasında paylaştırılır." şeklindedir.
Somut uyuşmazlıkta davalı ... Belediye Başkanlığında çalışan davacı işçinin, 6360 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesi sonrasında 6360 sayılı Kanun’un geçici 1/8 hükmü kapsamında yer alan işlerde görev yapması sebebiyle davalı ... Başkanlığına devredilerek çalışmaya devam ettiği anlaşılmaktadır.
İzmir İli Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 25.03.2014 tarihli kararı ve eklerine göre de davacı işçi, 6360 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesi kapsamında davalı ... Başkanlığına devredilmiştir.
Bu noktada ifade etmek gerekir ki anılan madde kapsamında yapılacak devir sonucunda, devir kapsamında bulunan işçilerin tüm hak ve borçları da devralan büyükşehir belediyesine devredilmiş sayılacağından devreden Kiraz Belediye Başkanlığının dava konusu işçilik alacaklarından sorumluluğu bulunmamaktadır. Ayrıca davacının davalı İZSU Genel Müdürlüğüne devredilmediği ve burada hiç çalışmasının bulunmadığı dikkate alındığında; davalı İZSU Genel Müdürlüğünün dava konusu işçilik alacaklarından müteselsilen sorumlu tutulması da isabetsizdir.
Davalılar ... ile İZSU Genel Müdürlüğü yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.