"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2717 E., 2024/1301 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 11. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/508 E., 2023/211 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı .... Havalandırma Endüstri Sanayii ve Ticaret AŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Sendikanın davalı... Havalandırma Endüstri Sanayi ve Ticaret AŞ'ye ait metal işkolunda bulunan işyerlerinde örgütlendiğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca 07.10.2020 tarihinde yetki tespiti için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvurduğunu ve davalı Bakanlığın 09.10.2020 tarihli ve 2306924 sayılı yetki tespit yazısıyla davacı Sendikanın başvuru tarihi itibarıyla işyerinde çalışan işçilerin çoğunluğunun üyeliğini sağladığını tespit ettiğini, yetki yazısının tebliğini takiben davalı işverenin daha önce ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar ve inşaat işkollarında bildirdiği işyerleri için Bakanlığa başvuruda bulunarak işkolu tespit talebinde bulunduğunu, işverenin bu talebi ile davacı Sendikanın işyerinde toplu iş sözleşmesi bağıtlamasını engellemeyi ve işyerindeki örgütlülüğü zayıflatmayı amaçladığını iddia ederek davalı ... Bakanlığının 30.06.2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/109 sayılı işkolu tespit kararının iptali ile 1207247.034, 1116967.006, 1588584.035, 1201436.001 sicil numaralı işyerlerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar işkolunda, 104053.054 ve 1269990.006 sicil numaralı işyerlerinin ise 13 sıra numaralı inşaat işkolunda kurulu olduğuna karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Bakanlık vekili cevap dilekçesinde; Systemair HSK Havalandırma Endüstri Sanayi ve Ticaret AŞ ünvanlı işverenliğin teftişe konu işyerinde davalı Bakanlıkça yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda; 1116967.006, 1588584.035 ve 1201436.001 Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sicil numaralı satış ofisi işyerlerinde işverence fabrika işyerinde üretilen ürünlerin satışının, 1104053.054 ve 1269990.006 SGK sicil numaralı işyerlerinde montajının, 1207247.034 SGK sicil numaralı işyerinde satış sonrası montaj (yönlendirme), servis, garanti ile finans ve muhasebe hizmetlerinin yürütüldüğünü, fabrika işyeri (1123435.041 SGK sicil numaralı havalandırma sistemlerinin üretiminin yapıldığı) ile diğer işyerlerinin havalandırma sistemi ürünlerinin üretim ve satış sonrası işlemlerini yerine getirmek üzere bir arada örgütlendiğini, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 12 sıra numaralı metal işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, davalı Bakanlıkça usul ve hukuka uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemin iptalini gerektirecek bir husus bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Şirket vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Şirketin faaliyet alanını iklimlendirme cihazlarının üretim, montaj, satışı ile satış sonrası süpervizörlük, devreye alım, bakım ve servis hizmetlerinin oluşturduğunu, bu kapsamda Şirketin, üretim ve montaj işlerini, "Dilovası/Kocaeli" adresinde kain fabrikasında icra ettiğini ve fabrikasında üretilen ürünlere ilişkin pazarlama, satış ve satış sonrası destek hizmetlerini Ankara, Adana, İzmir, İstanbul ofislerinden yapmakta olduğunu, ülkemizde son dönemdeki büyükşehir hastaneleri projelerinin tamamına yakınında davalı Şirketin iklimlendirme cihazlarının kullanıldığını, işkolunun tespitine yönelik davalı Bakanlığa başvuru yapıldığını, başvuru neticesinde değerlendirme için işyerine gelen müfettiş tarafından incelemeler ve keşif yapıldığını, müfettiş tarafından resen seçilen çalışanların dinlendiğini, yapılan kapsamlı ve titiz araştırma neticesinde Bakanlıkça bu kararın verildiğini, başvuru kapsamında işyeri tek bir işyeri niteliğinde olduğundan müvekkiline ait tüm işyerlerinin aynı metal işkolunda tespitinin gerçekleştiğini, işyerinde üretilen mal ve hizmetin birden fazla işkolunu ilgilendirmesi hâlinde, ağırlıklı işin ne olduğunun tespiti gerektiğini, asıl iş tespit edildikten sonra, işyerinin hangi işkoluna girdiğinin bu tespite göre belirlenmesi ve yardımcı işlerin de bu işkolundan sayılması gerektiğini, İstanbul'un .... ilçesindeki işyerinin, davalı Şirketin üstlendiği fonksiyon ve verdiği hizmet ile nitelik yönünden ....'nda bulunan işyeri dâhil diğer tüm işyerleri ile doğrudan bağlı olup asıl işin ayrılmaz parçasını oluşturmakta olduğunu, bir kısım departman çalışanlarının ayın bir dönemini fabrikada, ayın belli bir dönemi ise İstanbul ofiste geçirdiklerini, davalıya ait bu lokasyonlarda da aynı çalışanların değişik zamanlarda iş yaptıklarının olduğunu, davalı Şirket işyerleri bu kapsamda bir bütünlük arz ettiğinden Çalışma Bakanlığının 30.06.2021 tarihli ve 31527 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/109 sayılı işkolu tespiti kararının hukuka uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Adana İş Mahkemesinin yetkili olduğundan bahisle davanın yetkisizlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Şirket vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı Şirket vekili temyiz dilekçesinde;
1.İşkolu tespitine konu işyeri ayrı ve bağımsız olmadığından davanın, Şirketin merkez adresindeki yetkili mahkeme üzerinden görülmesi gerektiğini,
2. Usul ekonomisi açısından bunun zorunlu olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık işkolu tespitine itirazın yapıldığı Mahkemenin yetkili olup olmadığına ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Şirket vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.