"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2671 E., 2023/2716 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tavşanlı İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/219 E., 2023/765 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince kararın kaldırılmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... (TKİ) Genel Müdürlüğüne bağlı kömür ocağında çalıştığını, davacının ücretinin muvafakati alınmadan düşürüldüğünü ileri sürerek ücret farkı alacağının faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'i ve husumet itirazında bulunduklarını, TKİ Genel Müdürlüğü ile davacı arasında bir bağ ve sözleşme bulunmadığını, davacının yüklenici firmalarla yeni sözleşme imzaladığını, iş sözleşmesi ile alacağı ücreti açıkça kabul ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ihbar olunan firmalarla imzaladığı bireysel iş sözleşmelerinin bir kısmında ücret kısmının boş bırakıldığı, ancak sözleşmenin ilk sayfasından farklı bir yerde "Brüt Ücretin % Fazlası" şeklinde kaşelerin basıldığı ve bu kaşelerin davacı tarafça imza edilmemiş olduğu, bir kısım iş sözleşmelerinde ise ihale dökümanları ile uyumlu bir şekilde ücretin "asgari ücret +asgari ücretin % fazlası" şeklinde belirlendiği, bu doğrultuda davacının ücretinin düşürüldüğüne muvafakat etmediği kanaatine varılarak bilirkişi raporunun (B) seçeneğindeki hesaplamanın hükme esas alındığı belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; ihbar olunan ... ile imzalanan ve başlangıç tarihi 01.02.2020 olan sözleşmede ücret kısmının boş olduğunu ancak sonradan "Brüt Asgari Ücretin % .... Fazlası" şeklinde kaşe yaptırılarak sözleşmeye bu kaşenin vurulduğunu, bilirkişi raporundaki hesaplamaların içtihatlara aykırı olduğunu, asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümleri sonraki dönemler için de işvereni bağlayacağını iddia ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; müvekkili Kurumun işveren sıfatına haiz olmadığını, ihale makamı olduğunu, davacı işçi ile aralarında herhangi bir bağ ve sözleşme bulunmadığını, davanın husumet nedeniyle reddedilmesi gerektiğini, zamanaşımı def'inin dikkate alınmadığını, bilirkişi raporundaki hesaplamayı kabul etmediklerini, işçilere ödenecek ücretin yüklenici firmaların inisiyatifinde olduğunu, davacının düşürüldüğünü iddia ettiği ücretlerle farklı ihale döneminde çalıştığını, bu dönem işlerin başlangıçlarında yüklenici firmayla yeni hizmet sözleşmesi imzaladığının bilindiğini, davacının bu ihale dönemlerinde alacağı ücreti bilerek hizmet sözleşmesi imzaladığının düşünüldüğünde muvafakati alınmadan ücretinin düşürüldüğü iddiasının gerçeği yansıtmadığının anlaşıldığını, davacının yüklenici firmalarla imzaladığı hizmet sözleşmeleri ile alacağı ücreti açıkça kabul ettiğini, davacının ücretinde yapılan değişikliği yazılı ve açık bir şekilde kabul ettiğinden bundan kaynaklanan herhangi bir ücret farkı alacağı hakkının bulunmadığını, mahkeme kararında net ücret üzerinden karar verilmesi gerekirken brüt ücret üzerinden karar verilmesinin doğru olmadığını, faiz türü ve başlangıç tarihlerinin de hatalı olduğunu, harçlar, yargılama giderleri, masraflar, vekâlet ücreti ve arabuluculuk ücretine ilişkin hükümlerin de hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı TKİ Genel Müdürlüğü ile diğer dava dışı şirketler arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, davacının ücretin düşürülmesi noktasında rızasının alındığının ispatlanmadığını, zamanaşımı def'inin gözetildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olup, işyeri ve kurum kayıtlarına ve bu arada sunulan ücret bordrolarına ve yasal düzenlemeye uygun olarak düzenlendiği ve herhangi bir hesap hatası içermediği ayrıca hükmedilen alacağın faizin niteliği ve faiz başlangıç tarihlerinde ve hükmün feri sonuçlarına ilişkin harç ile vekâlet ücreti düzenlemelerinde ve brüt olarak karar verilmesinde hatalı bir uygulamaya rastlanmadığı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir,
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücretinin düşürülüp düşürülmediği ile fark ücretin hesaplama yöntemi, zamanaşımı, faiz, yargılama gideri ve vekâlet ücreti noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun’un "Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi" kenar başlıklı 22 nci maddesi şöyledir:
" İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21 inci madde hükümlerine göre dava açabilir.
Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz. "
3. Dairemizin 05.04.2023 tarihli ve 2023/2744 Esas, 2023/5028 Karar sayılı; 01.12.2021 tarihli ve 2021/11711 Esas, 2021/16013 Karar sayılı ilâmları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.