"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/650 E., 2023/940 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 18.02.2020 tarihli ve 2020/459 Esas, 2020/2499 Karar ... kararı ile; Mahkeme kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar verilmiştir.
Davacının ... başvurusu üzerine, Anayasa Mahkemesince 2020/12766 Başvuru numaralı ve 19.07.2023 tarihli karar ile; davacının 2709 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) 36 ncı maddesinde güvence altına alınan ... yargılanma ... kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Mahkemece, Anayasa Mahkemesi kararı üzerine yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı ... İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon AŞ (... Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, 28.10.2008-03.11.2013 tarihleri arasında ofis elemanı olarak aylık net 1.500,00 TL ücret ile çalıştığını, davalı Şirketler arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğunu, ücretlerin süresinde ödenmediğini, davacı tarafından bu durumun düzeltilmesinin istenmesi üzerine ... sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini ve işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek; kıdem ve ihbar tazminatları ile ücret, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil, yıllık izin ve asgari geçim indirimi alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Şirketi vekili; diğer davalı Şirket ile aralarında Yetkili Satıcılık Sözleşmesi ve Yetkili Teknik Servis Sözleşmesi imzalandığını bu sözleşme uyarınca satış yetkisinin toplu olarak bayilere verildiğini ve ücretlerin peşin alındığını dolayısıyla davacı ile aralarında işçi işveren ilişkisi olmadığını ve husumet yokluğu nedeniyle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Elektrik Telekominikasyon Uydu Sis. İnş. Dek. San. Tic. Ltd. Şti. (... Şirketi); davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
III. İHLAL KARARINDAN ÖNCEKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkeme Kararı
Mahkemenin 17.09.2015 tarihli ve 2015/252 Esas, 2015/36 Karar ... kararıyla; ... Şirketinin diğer davalı ... Şirketinin satış ve kurulum işlemlerini üstlendiği, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, ispat ile yükümlü olan davalı işverenlerin haklı fesih olgusunu ispatlayamadığı gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
B. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 26.03.2019 tarihli ve 2016/2496 Esas ve 2019/6860 Karar ... kararı ile; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı ifade edilerek davalı ... Şirketi yönünden açılan davanın husumetten reddi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 24.09.2019 tarihli ve 2019/414 Esas, 2019/386 Karar ... kararıyla; davalı ... Şirketi yönünden açılan davanın husumet yokluğundan reddine, diğer davalı ... Şirketi yönünden işçilik alacağı talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D. Onama Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 18.02.2020 tarihli ve 2020/459 Esas ve 2020/2499 Karar ... kararı ile; kararın bozmaya uygun olmasına göre, yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
IV. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI VE İHLAL KARARINDAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. ... Başvuru
Kesinleşen karara karşı davacı taraf Anayasa Mahkemesine ... başvuruda bulunmuştur.
B. Anayasa Mahkemesi Kararı
1. Anayasa Mahkemesinin 19.07.2023 tarihli ve 2020/12766 Başvuru numaralı kararı ile; başvurucunun kendisi ile aynı durumda olan ve aynı işyerinde çalışan işçilerin açtığı davada aynı maddi vakıaya ilişkin tamamen aksi yönde değerlendirmede bulunan Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin bozma ilâmında herhangi bir açıklamada bulunulmadığını, dolayısıyla davanın sonucunu değiştirebilecek nitelikte olan itirazlara karşı hangi şekilde sonuca ulaşıldığının başvurucu ve üçüncü kişiler tarafından objektif olarak anlaşılmasına imkân verecek düzeyde ilgili, makul ve yeterli bir gerekçe ile açıklanmadığı, bu sebeple hukuk sisteminde farklı kararlar verilmesi sonucunu doğuran somut davadaki uygulama nedeniyle yargılamanın hakkaniyetinin zedelendiği şeklindeki gerekçeyle Anayasa'nın 36 ncı maddesinde güvence altına alınan ... yargılanma ... kapsamındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
2. Anayasa Mahkemesince ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak amacıyla dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. Mahkeme Kararı
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Anayasa Mahkemesi kararı üzerine yeniden yargılama yapıldığı, 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) ilgili 2 nci maddesindeki açık düzenleme, davacının yaptığı ..., davacı ile aynı hukuki durumda bulunan ve daha önce Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşen dava dosyaları dikkate alındığında davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulmuş olduğu ve davalıların işçilik alacaklarından birlikte sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Şirketi vekili; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkinin olmadığı yönünde kararlar bulunduğunu, davacının talepleri doğrultusunda yalnızca yeknesak bir karar verme amacı güdülerek asıl işveren alt işveren ilişkinin bulunduğu ve müvekkili Şirketin sorumlu olduğu yönünde karar verilmesinin hakkaniyeti zedeleyeceğini, asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulabilmesi için işin asıl işverene ait işyerinde yapılması gerektiğini, davacının hiçbir zaman müvekkili Şirket işyerinde çalışmadığını ve bu nedenle davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulmadığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2.4857 ... Kanun'un 2 nci maddesinin yedinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... Şirketi vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
19.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.