"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2017/4302 E., 2017/3088 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2017/146 E., 2017/441 K.
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ve diğer müvekkilleri adına davalı idarede geçici işçi olarak çalışırken sürekli işçi pozisyonuna geçmeleri sebebiyle intibaklarının tespiti ile bu intibaklarına uygun ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı, yıpranma primi farkından oluşan alacaklarının tahsili için dava açtıklarını, bu davanın reddedildiğini; ancak emsal davaların bir kısmında kabul kararlarının Yargıtay tarafından onandığını, mevsimlik işçilikte geçen hizmetlerin davalı işverendeki intibakta dikkate alınması gerektiğinin tespit edildiğini, çalışanlar arasında eşitliğe aykırı ve adaletsiz bir durumun ortaya çıktığını, hukuka aykırılığın yargılamanın iadesi ile ortadan kaldırılabileceğini ileri sürerek, yargılamanın iadesi yoluyla olması gereken derece ile kademesinin tespitine ve müvekkilinin ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı, yıpranma primi, kıdem tazminatı farkından oluşan alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, şartları oluşmadığından yargılamanın iadesi talebinin reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 375 inci maddesinde “karara esas alınan bir hükmün kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkması" hâlinin yargılamanın iadesi nedenleri arasında sayıldığı, hukuk devletinin gerekleri arasında hukuki belirlilik ve hukuk güvenliği ilkelerinin olduğu, birbiriyle uyuşmayan mahkeme kararlarının yargı sistemine güveni azaltarak yargısal bir belirsizliğe yol açabileceği, benzer nitelikteki davada İlk Derece Mahkemesinin direnme kararı üzerine davanın reddine yönelik bozma kararının ortadan kalktığı gerekçeleriyle davacının yargılamanın iadesine yönelik talebi yerinde görülmüş ve dava esas yönünden incelenerek bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; yargılamanın iadesi için yasal koşulların kanunda tahdidi olarak belirlendiğini, davacının dayandığı durumun yargılamanın iadesi koşulları arasında gösterilmediğini ileri sürmüş ve İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının yargılamanın iadesi talebi kabul görmediği taktirde, işyerinde çalışmakta olan işçiler arasında farklı yevmiye uygulamasına bağlı eşitsizlik ortaya çıkacağı ve bu durumun çalışma barışını olumsuz etkileyeceği, durumun temel hak ve özgürlükleri ilgilendiren yapısı sebebiyle, davacının yargılamanın iadesi talebini yerinde görülmesine dair İlk Derece Mahkemesi kararının isabetli olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yargılamanın iadesi davasının şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6100 ... Kanun’un "Yargılamanın iadesi sebepleri" kenar başlıklı 375 inci maddesi şöyledir:
"(1) Aşağıdaki sebeplere dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilebilir:
a) Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması.
b) Davaya bakması yasak olan yahut hakkındaki ret talebi, merciince kesin olarak kabul edilen hâkimin karar vermiş veya karara katılmış bulunması.
c) Vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davanın görülmüş ve karara bağlanmış olması.
ç) Yargılama sırasında, aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması.
d) Karara esas alınan senedin sahteliğine karar verilmiş veya senedin sahte olduğunun mahkeme veya resmî makam önünde ikrar edilmiş olması.
e) İfadesi karara esas alınan tanığın, karardan sonra yalan tanıklık yaptığının sabit olması.
f) Bilirkişi veya tercümanın, hükme esas alınan husus hakkında kasten gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun sabit olması.
g) Lehine karar verilen tarafın, karara esas alınan yemini yalan yere ettiğinin, ikrar veya yazılı delille sabit olması.
ğ) Karara esas alınan bir hükmün, kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkmış olması.
h) Lehine karar verilen tarafın, karara tesir eden hileli bir davranışta bulunmuş olması.
ı) Bir dava sonunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra tarafları, konusu ve sebebi aynı olan ikinci davada, öncekine aykırı bir hüküm verilmiş ve bu hükmün de kesinleşmiş olması.
i) Kararın, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması veya karar aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru hakkında dostane ... ya da ... taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi.
(2) Birinci fıkranın (e), (f) ve (g) bentlerindeki hâllerde yargılamanın iadesinin istenebilmesi, bu sebeplerin kesinleşmiş bir ceza mahkûmiyet kararı ile belirlenmiş olması şartına bağlıdır. Delil yokluğundan başka bir sebeple ceza kovuşturmasına başlanamamış veya mahkûmiyet kararı verilememiş ise ceza mahkemesi kararı aranmaz. Bu takdirde dayanılan yargılamanın iadesi sebebinin, yargılamanın iadesi davasında öncelikle ispat edilmesi gerekir."
3. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 26.04.2018 tarihli ve 2018/5566 ila 5579 Esas, 2018/10033 ila 10046 Karar ... kararları.
3. Değerlendirme
1.Eldeki dava ile birlikte seri şekilde açılan davalar hakkında Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince verilen ve İlgili Hukuk bölümünün (3) numaralı paragrafında belirtilen kararlarda da açıklandığı üzere; yargılamanın iadesi sebepleri, 6100 ... Kanun'un 375 inci maddesinde tahdidi olarak sayılmış olup yorum yoluyla genişletilemez.
2. Somut olayda yargılamanın iadesi sebebi olarak ileri sürülen husus, 6100 ... Kanun'un 375 inci maddesinde sayılan yargılamanın iadesi sebepleri arasında yer almadığından davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.