"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1800 E., 2024/349 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Niğde 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2016/250 E., 2019/746 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalı ... vekilince temyize cevap dilekçesinde temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin mahiyetten reddi ile incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı ... Müdürlüğünde yüklenici şirketler nezdinde yol bakım onarım işçisi olarak çalışmaya başladığını, davalı İdare ile yüklenici şirketler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek davacının işe girdiği tarihten itibaren işvereninin davalı ... olduğunun tespiti ile ilk çalışma dönemi olan 02.04.2002- 02.07.2007 tarihleri arasında ve 01.11.2015 tarihinde tekrar işe girişinden itibaren hâlen aynı işyerinde muvazaalı asıl işveren alt işveren ilişkisi içerisinde çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazında bulunduklarını, davacının Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılan yapım ve onarım kontrolörlük, kar ve buzla mücadele işleri ihalesi kapsamında ... İnşaat Taah. San. Tic. AŞ ve ... Pet. Mad. Taah. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı (... ve ... Petrol İş Ortaklığı) nezdinde 02.11.2015 tarihinden itibaren çalıştığını, 01.10.2003-28.12.2006 tarihleri arasında da alt işveren şirketler bünyesinde çalıştığını, davalı İdare ile yüklenici şirketler arasında kanuna uygun asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğunu, davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, davalı İdarenin ihale makamı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Dâhili davalılar Kayseri ... Nakliyat Oto İnş Turizm Gıda San Tic. Ltd. Şti, ..., ... İnş. Tic. San. Ltd. Şti, ... İnş. Taah. Tic. AŞ ve ... Petrol Mad. İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından davaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ilk işe girdiği tarihten itibaren ihale ile hizmet satın alan alt işverenler nezdinde çalıştığı, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un (6001 sayılı Kanun) mülga 4 üncü maddesi uyarınca, davalı İdarenin yapacağı hizmetlerin alt işveren şirketlerden satın alınmasının mümkün olduğu, davalı İdare ile dâhili davalı Şirketler arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulduğu ve muvazaaya dayanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin 11.08.2023 tarihli ek kararı ile; Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 04.05.2023 tarihli ve 2022/2983 Esas, 2023/283 Karar sayılı geri çevirme kararı gerekçesine ilişkin, Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/220 Esas ve 2020/499 Karar sayılı ilâmı ile yargılama yapıldığı ve davalı Kayseri ... Nakliyat Otomotiv İnşaat Turizm Gıda San. Tic. Ltd. Şti.ne tasfiye memuru atanmasına yer olmadığına ilişkin karar verildiği, tarafların kararı istinaf etmemeleri üzerine 10.11.2020 tarihinde kesinleştiği ve Mahkemece yapılacak başkaca bir iş ve işlem olmadığı gerekçesiyle dosyanın Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dosyaya sunulan emsal kararların dikkate alınmadığını, davacının davalı İdarenin asıl işlerini yaptığını, asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun olmayıp muvazaalı olduğunu, Karayolları Genel Müdürlüğünün işin tamamını ihaleyle yüklenici şirketlere yaptırdığını, asıl işveren alt işveren ilişkisinin hukuka uygun olduğu gerekçesinin hatalı olduğunu, davanın kabulü gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamından davacının 12.04.2002-02.07.2007 tarihleri arasında dâhili davalı Şirketler nezdinde, 01.11.2015 tarihinden itibaren de dâhili davalı ... ve ... Petrol İş Ortaklığı nezdinde çalışma kaydının bulunduğu, ünvanı belirtilen dâhili davalılar ile davalı ... arasında imzalanan hizmet alım sözleşmelerinin konusunun rutin yol bakım ve onarım işlerine ilişkin olduğu, gerek 6001 sayılı Kanun'un mülga 4 üncü maddesi, gerekse 15.07.2018 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 211 inci maddesi uyarınca, davalının yapacağı hizmetlerin başkasından satın alınmasının mümkün olduğu, sözü edilen düzenlemeler ile asıl işin tamamının ya da bir kısmının 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesinde yer alan sınırlamalara tâbi olmaksızın alt işverene verilebileceği, öte yandan her hizmet alım sözleşmesinin kendi dönemi ve şartlarında değerlendirmeye tâbi tutulması gerektiği, önceki hizmet alım sözleşmelerinin kanuna uygun kurulmaması veya muvazaalı olmasının, sonrakilerin de aynı şekilde kanuna uygun kurulmadığını ya da muvazaaya dayandığını göstermeyeceği, davacının işyerinde fiilen ifa ettiği işin hizmet alım sözleşmeleri kapsamında bulunduğu, hizmet alım sözleşmelerine konu işlerin, ilgili yasal düzenlemeler nedeniyle alt işverenlere verilebileceği, asıl işverenin, alt işverene gördürdüğü işin, sözleşmeye, şartnameye ve mevzuata uygun yürütülmesi noktasında denetim yetkisinin bulunmasının olağan karşılanması gerektiği, davalı İdare ile dâhili davalı Şirketler arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulduğu, muvazaa iddiasının somut ve inandırıcı delillerle ispatlanamadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının çalıştığı dâhili davalı alt işveren Şirketler ile davalı Kurum arasındaki ilişkinin muvazaalı olup olmadığı ve buna bağlı olarak davacının ilk işe girdiği tarihten itibaren Kurum işçisi sayılıp sayılmayacağı hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi.
3. 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin yedinci ve sekizinci fıkraları.
4. 27.09.2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Alt İşverenlik Yönetmeliği'nin 4 üncü maddesinin (b) fıkrası.
5. 6001 sayılı Kanun'un mülga 4 üncü maddesi.
6. Dairemizin 17.01.2024 tarihli ve 2023/20020 Esas, 2024/564 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.