"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2024/623 E., 2024/10 K.
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 11. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/224 E., 2021/251 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3/2 hükmü atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 438. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddi ile incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işverenle 20.05.2015 tarihinde yurt dışı iş sözleşmesi ile saat ücreti 4,75 USD'den 20.05.2015-21.11.2015 tarihleri arasında geçerli olmak üzere anlaştığını, 20.05.2005 tarihinde yurt dışına çıkış yaparak işverenin Rusya adresindeki işyeri şantiyesinde çalışmaya başladığını, hafta tatilinde şehir dışına çıkıp gezmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için işveren tarafından avans olmak kaydı ile ruble olarak nakit verildiğini, avansı harcamadığını ve bavulunda biriktirdiğini ancak biriktirmiş olduğu parayı bavuluna baktığında bulamadığını, şikâyette bulunduğunu, polislerin şantiyeye gelerek incelemede bulunduğunu, polislerin gitmesi üzerine şantiye müdürü tarafından çağrıldığını, şantiye müdürünün niçin polise şikâyette bulunduğunu ve polislerin gelmesine neden olduğunu sorduğunu, kendisinin de daha önce formene söylediğini, polise gitmemesi hususunda birşey demediğini beyan ettiğini, Şirket yetkililerinin kendisini azarlayıp odadan çıkmasını söylediklerini, bu olaydan iki gün sonra Türkiye'ye dönmesini istediklerini, Türkiye'ye döndüğünde ise yurt dışındaki şantiyeye gönderileceğini söyleyip bir süre bekletildiğini, daha sonra iş sözleşmesinin feshedildiğini şifahi olarak öğrendiğini belirterek ihbar tazminatı ve bakiye süre ücreti tutarından kaynaklı tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 20.05.2015-29.07.2015 tarihleri arasında çalıştığını, en son saat ücretinin 4,75 USD, aylık ücretinin 1.068,75 USD olduğunu, iş sözleşmesinin belirli süreli iş sözleşmesi niteliğinde, 20.05.2015-21.11.2015 tarihleri arasında olduğunu, bu süre içerisinde iş sözleşmesinin feshedilmesi hâlinde ihbar tazminatının doğmayacağını, davacının tüm ücretlerinin bankaya yatırıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 08.04.2016 tarihli kararı ile; iş sözleşmesinin belirli süreli yapılmasını gerektiren objektif neden bulunmadığı, sözleşmede yalnızca başlangıç ve bitiş tarihlerinin yazılmasının sözleşmeyi belirli süreli sözleşme hâline getirmeyeceği, sözleşme belirsiz süreli olduğundan davacının süre sona ermeden yapılan fesih nedeniyle süre sonuna kadar aylık ücretin ödenmesini talep edemeyeceği, ihbar tazminatı talebinden de feragat edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Mahkemenin 08.04.2016 tarihli kararının süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece, bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminat talebinin reddinin hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemenin 08.04.2016 tarihli kararı ile; ücretin ödendiğini ispat yükünün davalıda olduğu, davalının ödemeyi ispatlayamadığı, buna göre asıl davada net 14,00 USD, birleşen davada net 3.318,96 USD bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminat belirlendiği gerekçesiyle asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece, davacının iş sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı değerlendirilmeden ve gerekçede bu hususta açıklama yapılmadan karar verilmesinin hatalı olduğu, kabule göre Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda bordrolarda görünen ücretin net ya da brüt olması kabulüne göre seçenekli olarak bakiye ücret alacağı hesaplandığı, Mahkeme gerekçesinde birleşen dava yönünden davacının hak kazandığı belirtilen tutarın bilirkişi raporunda hesaplanan tutarlardan farklı bir tutar olduğu, bu tutarın neye göre belirlendiğinin gerekçelendirilmediği, bu nedenle davacının ücret miktarının hangi tutar olarak kabul edildiği de belirlenemediğinden Mahkemece birleşen dava bakımından kabul edilen bakiye ücret alacağının denetime elverişli olmadığı, uyuşmazlık konusu alacakların yabancı parayla tahsili talep edildiğinden söz konusu alacaklara 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un 4/(a) hükmü uyarınca, "Devlet bankalarınca USD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faize" hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemenin 31.03.2023 tarihli kararı ile; davacıya ait iş sözleşmesinde davacının saat ücretinin 4,75 USD olduğunun tespit edildiği, bu kayıtlara itibarla aylık brüt ücretin 1.494,94 USD olduğu, bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminatın miktarının 3.152,96 USD olduğunun kabul edilmesi gerektiği, dosyada davacı işçinin iş akışını bozduğuna yönelik davalı savunmasını destekler nitelikte delil sunulmadığı, tanık dinletilmediği, feshin haklı veya geçerli nedenle yapıldığına dair ispat yükünün gereğinin davalı tarafından yerine getirilemediği gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece, davacının saat ücretinin brüt 4,75 USD olduğunun kabulü ile bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminatın hesaplanması gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde;
Hükmün gerekçesinin açıklanmadığını,
Davacının ücretinin net ücret olarak kabulünün hatalı olduğunu,
Davacının yurt dışı çalışan olması nedeniyle kesinti yapılmadığını
Alacakların zamanaşımına uğradığını
Bakiye ücret alacağına hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, hesaba esas ücretin miktarına ilişkindir.
Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3/2 hükmü atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428. maddesi ile 439/2 hükmünde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, temyiz edenin sıfatına göre kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
13.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.