"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
...
DAVA TÜRÜ : TESPİT
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ile davalılar ... ve ... vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, ... İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile sendikalar arasında 22/05/2019 tarihinde sendika üye sayıları tespit toplantısı yapıldığını ancak müvekkili sendika üyelerinden ...,... ’in 14/05/2019 tarihinde sendika üyelik formlarını doldurup yine aynı tarihte sendika üyelik ödentilerini nakden ödeyerek, gerekli evrakları görev yaptıkları birimin evrak kaydına verdikleri halde, yetkili sendika belirleme çalışmaları kapsamında sendika üye sayılarının hesaplanmasında dikkate alınmadığından sendika üye sayılarının usule uygun olarak belirlenmediğini, bu sebeple müvekkili sendikaya ait üye sayılarının eksik tespit edildiğini, müvekkilinin ... İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde en fazla üyeye sahip sendika olması nedeniyle yetkili sendika olması gerekirken, ...’in üye sayısı daha fazla tespit edilerek bahsi geçen sendikanın yetkili sendika sayıldığını, bunun üzerine ... ... 1 No’lu Şube Başkanlığı tarafından 22/05/2019 tarihli toplantı tutanağına şerh düşüldüğünü, ... İl Milli Eğitim Müdürlüğünde kamu görevlileri sendikaları üye sayılarının tespiti sırasında müvekkili sendikanın üye sayısının eksik tespit edilmesi sebebiyle yeniden tespit yapılması gerektiğini, müvekkili sendika üyelerinden... ile ...’in 14.05.2019 tarihinde sendika üyelik formlarını doldurup yine aynı tarihte sendika üyelik ödentilerini nakden ödediklerini ve gerekli evrakları 15.05.2019 tarihinde görev yaptıkları birimin evrak kaydına verdiklerini, ancak gerekli evrakları 15 Mayıs 2019 tarihinden önce görev yaptıkları birimin evrak kaydına vermedikleri belirtilerek yetkili sendika belirleme çalışmaları kapsamında sendika üye sayılarının hesaplanmasında dikkate alınmalarının mümkün olmadığının değerlendirildiğini, bu değerlendirmenin hukuka aykırı olduğunu, Anayasal ve yasal düzenlemeler dikkate alındığında, sendika üyeliğine, üyenin sendika üyelik formunu doldurup sendikaya vermesi ve sendika yetkili kurullarının üyeliğe kabulü ile hak kazanılacağının açık olduğunu ileri sürerek ... üye sayılarının eksik tespit edilmesinden dolayı sendika yetki tespitine itirazlarının kabulü ile 22/05/2019 tarihinde düzenlenen toplantı tutanağının iptaline, ... İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde müvekkili ...’in en çok üyeye sahip olması sebebiyle yetkili sendika olarak tespitine karar verilmesine talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, “davanın kısmen kabulü ile davacı tarafından belirtilen iki üyenin ... üyesi olduğunun tespiti ile, 22/05/2019 tarihinde düzenlenen toplantı tutanağının iptaline, diğer talepler hakkında karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davacı ... davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davacı vekili ile ... ve ... temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun 30 uncu maddesi kapsamında üye sayılarının tespitine esas alınacak kurumlarca düzenlenen tutanağa ve üye sayılarına itiraz ile işyerinde yetkili sendikanın tespiti istemine ilişkindir.
4688 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesine göre;
“Sendika ve konfederasyonların üye sayılarının belirlenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 Mayıs tarihinden sonra beş iş günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılır.
Bu Kanuna tâbi olarak kurumda çalışan kamu görevlilerinin, 15 Mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını belirten tutanak toplantıya katılan taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca Mayıs ayının son iş gününe kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
Kurumların taşra teşkilatları, yukarıdaki esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek üzere 15 Mayıs tarihini takip eden iki iş günü içerisinde kurum merkezine gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile tek tutanak haline getirilir.
b) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak tespit;
..., kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar itibarıyla üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15 Mayıs tarihi itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre (…) kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl temmuz ayının ilk haftasında Resmî Gazetede yayımlar.
Sonuçların yayımı tarihinden itibaren beş işgünü içinde kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonlarının üye sayılarının yanlışlığı iddiasıyla sendika ve konfederasyonlarca ... İş Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkeme itirazı onbeş gün içinde karara bağlar.”
4688 sayılı Kanun'un 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre de “İşyerlerinde 30 uncu madde uyarınca yapılan tespite göre kamu görevlilerinden en çok üye kaydetmiş sendika, işyeri sendika temsilcisi seçmeye yetkilidir.”
Bu açıklamalar ve kanuni düzenlemeler ışığında temyiz itirazlarının değerlendirilmesi gerekmektedir.
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Somut uyuşmazlık 4688 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesi kapsamında üye sayılarının tespitine esas alınacak kurumlarca düzenlenen tutanağa ve üye sayılarına itiraz ile işyerinde yetkili sendikanın tespiti istemine ilişkindir.
Belirtmek gerekir ki, 4688 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesi kapsamında açılan eldeki dava ile dava dilekçesindeki itirazlar doğrultusunda, ilgili kamu kurumları ile ... tarafından belirlenen sendika üye sayılarının hatalı olup olmadığı incelenmelidir. Mahkemece de yargılama sonucunda sadece hatalı olduğu belirlenen üyelikler ile ilgili tespit hükmü kurulmalıdır. Bu açıklamalara göre, mahkemece 22/05/2019 tarihli toplantı tutanağının iptaline karar verilmesi isabetsizdir.
3-Somut uyuşmazlıkta mahkemece, davacı tarafından dava konusu yapılan iki sendika üyesi ile ilgili itirazın haklı bulunduğunun ve fakat iki sendika üyeliğinin ... İl Milli Eğitim Müdürlüğü işyerinde en çok üye kaydetmiş sendikanın belirlenmesi bakımından sonuca etkili olmadığının kararın gerekçesinde belirtilmiş olmasına karşın, gerekçe ile çelişki teşkil edecek şekilde, davacının itiraz konusu işyerinde yetkili sendika olduklarının tespiti talebi bakımından “karar verilmesine yer olmadığına” dair hüküm tesis edilmesi doğru olmamıştır. Diğer taraftan belirtilen talep bakımından davanın konusuz kalması da söz konusu olmadığından, karar bu yönü itibariyle de isabetsizdir.
Bu açıklamalara göre, mahkemece, davacının “... İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde müvekkili ...’in en çok üyeye sahip olması sebebiyle yetkili sendika olarak tespiti” talebi bakımından da hüküm fıkrasında olumlu yahut olumsuz şekilde bir hüküm tesisi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi ve bu karara karşı yapılan istinaf başvurularının esastan reddi kararı hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davacıya iadesine, 27/10/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.