"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 47. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ile ihbar olunan .....Oto. Elek. Sis. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Hükmün taraflar hakkında verilmesi nedeniyle sadece tarafların temyiz yoluna başvurma hakkının bulunması, ihbar olunan sıfatıyla davada yer alan gerçek veya tüzel kişiler hakkında verilmiş bir karar bulunmaması karşısında, temyiz yoluna başvurma hakkı bulunmayan ihbar olunan ..... Oto. Elek. Sis. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi vekilinin temyiz başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 64 üncü ve 69 uncu maddeleri uyarınca reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 08.11.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat Burhan Cem ... ile davacı vekili Avukat ... ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulanan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı firmanın yurtdışı projelerinde 09.10.2013-01.11.2016 tarihleri arası elektrik formeni olarak çalıştığını, ... sözleşmesinin 01.11.2016 tarihinde davalı firma tarafından ... taraflı olarak feshedildiğini, haftanın altı günü 07.00-21.00 saatleri arasında çalıştığını, şantiyelerin resmi açılışlarından önceki üç ay insanüstü bir çalışma temposu ile 07.00-00.00 saatlerinde çalışıldığını, bu çalışma dönemlerinde hafta sonu olan pazar günleri hiç tatil yapılmadığını, normalde davacının ayda iki pazar 07.00-17.00 saatleri arasında normal çalışma gibi tam zamanlı olarak çalıştığını, işyerine kart basılarak giriş çıkış yapıldığını, en son ücretinin net 2.400,00 USD olduğunu, ücretin 600,00 USD'lik kısmının yurtdışında ihtiyaçlarını görmesi için elden avans olarak verildiğini, kalanının ise bankaya kısım kısım yatırıldığını, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmediğini, Ramazan Bayramında bir gün, Kurban Bayramında ise iki gün tatil verildiğini, diğer günler de tam zamanlı çalışıldığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ile ücret alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, çalışmanın yurtdışında gerçekleşmesi hâlinde ücretin gelir vergisi ile damga vergisinden muaf olduğunu bu sebeple davacının net ücreti ile brüt ücretinin aynı olduğunu, davacının kendi çalışanları olmadığını, davacının iddia ettiği süreler içinde ... Elektirk Ltd. Şti. ve Kıraç Otomasyon Ltd. Şti. firmalarında çalıştığını, davalı Şirketin çalışanı olmaması sebebiyle davacının özlük dosyasının Şirkette bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.İhbar Olunan Kıraç Oto. Elek. Sis. San. ve Tic. Ltd. Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının 24.02.2015-02.11.2016 tarihleri arasında ... ... Havalimanı yapımında elektrikçi olarak çalıştığını, davacı tarafa tüm haklarının ödendiğini ve ... sözleşmesinin ikale ile sona erdirildiğini, davacı tarafa kıdem ve ihbar tazminatı ile tüm haklarının ödendiğini, ücret bordrolarının davacı tarafından imzalandığını, davacının fazla çalışmasının olmadığını, ... bayram ve genel tatil günlerinde çalışmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3.İhbar Olunan ... Elektrik Tesisat ve Tic. Ltd. Şirketi vekili cevap dilekçesinde; kendileri ile davalı firma arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğunu, davacının 09.10.2013-31.12.2014 tarihleri arasında Şirket bünyesinde elektrikçi olarak çalıştığını, tüm hakedişlerinin ödendiğini, davacının istifası ile ... sözleşmesinin sonlandırıldığını, davacının alacağı olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Davacı ile ihbar olunan firma arasında yapılmış olan ikale sözleşmesine bakıldığında sadece kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi karşılaştırılmış ve ek menfaat ödemesi kararlaştırılmamıştır. ... bu sebeblerle taraflar arasında yapılmış olan sözleşmesin ikale sözleşmesi olarak kabulü mümkün değildir.
...
Tarafların beyanları, ihbar olunan firmaların beyanları ile davacı tanıklarının beyanları birlikte değerlendirildiğinde ; davacının ... ... Hava Lamam yapımında çalıştığı, ... bu inşaatın davalı firma tarafından yapıldığı ve İhbar olunan firmaların ise davalı firmaya ... gücü sağlayan taşeron firmalar oldukları, davacının asıl işvereninin davalı firma alt işverenlerin ise ihbar olunan firmalar olduğu ortaya çıkmaktadır. ... bu sebeplerle tüm hizmet dönemi ve süresi için davalı firma davacının tüm alacaklarından sorumludur.
...
SGK kayıtlarında görüldüğü üzere davacının işe giriş tarihi 09.10.2013 olup, çıkış tarihi ise 02.11.2016 tarihidir. SGK hizmet dökümü incelendiğinde 31.12.2014-24.02.2015 arası sigortalı çalışma bulunmamaktadır, ancak dosyada mevcut olan ve davacının isminin geçtiği “Polimeks Puantaj ve Maaş Ödeme Cetvellerinde davacının işe giriş tarihi 01.01.2015 yazmaktadır. ... bu durum davacının kesintisiz olarak çalıştığını ortaya koymaktadır, kaldı ki davacı tanıklarının beyanları da bu yöndedir.
... bu sebeplerle davacının davalı işyerindeki Hizmet dönemi 09.10.2013-01.11.2016 tarihleri arası olup. Hizmet Süresi; 3 Yıl 24 Gün dür.
...
Dosyada mevcut olan ; bankası kayıtları ile Personel Avans kayıtları ve bu kayıtlar ile desteklenen tanık beyanları, davacı tarafın eğitim durumu-görevi-vasfı-kıdemi-nitelikleri-yaşı vs... tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde ve özellikle davacı tarafın SGK hizmet cetveline bakıldığında kıdemli/vasıflı işçi olması (elektrikçi) ve işin yurtdışında yapılması ve “Polimeks Puantaj ve Maaş Ödeme Cetveli” kayıtlarında (2015-2016 yılları) davacının aylık net ücretinin 2400 USD yazması sebepleriyle davacı taratın ücret miktarı iddiası dosya verilerine uygun olup, davacının beyanına itibar edilecektir, Nihai karar Sayın Mahkemeye ait olmak üzere; davacı tarafın davalı işyerindeki ücretinin sürekli olarak aylık net 2400 USD olduğu tespit edilmiştir.
...
Dosyada dinlenen davacı tanıklarının birbiriylc uyumlu somut beyanları ile dosyaya sunulmuş olan belgeler birlikte değerlendirildiğinde ; davacının çalışmasının haftanın 6 günü 08.00-19.00 arası olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple davacının günlük çalışma süresi 1 1 saat olup. 1 saatlik ara dinlenme süresi düşüldüğünde ise günlük 10 saat haftalık ise 60 saat olduğu görülmektedir. Netice olarak davacı tarafın haftalık 15 saat fazla çalışma yaptığı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca davacı tanıklarının fazla çalışmaya ilişkin beyanlarının birbiri ile uyuşan somut anlatımları dikkate alındığında haftanın 3 günü saat 21.00 a kadar çalışıldığı ortaya çıkmaktadır, bu anlatımlar ile (ara dinlenme süresi düşüldüğünde) haftada 4,5 saat daha fazla çalışma yapıldığı görülmektedir. Netice olarak davacının haftada 19,5 saat fazla çalışma yaptığı ortaya çıkmaktadır.
...
Davacı taraf dava dilekçesinde ; Ramazan bayramında 1 gün tatil Kurban bayramında ise 2 gün tatil yapıldığını, diğer tatil günleri ise çalışıldığını beyan etmiş olup, her 2 davacı tanığı davacının kurban bayramlarında iki gün ramazan bayramlarında ise 1 gün çalışma yapıldığını diğer günler çalışıldığını beyan etmiştir. Dosyada mevcut olan ve yukarıda listelenmiş olan puantaj kayıtları, e-mail yazışmaları davalı işyerinde çalışanların Kurban Bayramında 2 gün ve Ramazan bayramında 1 gün çalıştığını diğer tatil günlerinde ise çalışıldığını ortaya çıkmaktadır.... bu sebeplerle ; -2014 yılında ;10 gün-2015 yılında ; 8,5 gün-2016 yılında ; 10 gün ... bayram ve genel tatil günüde çalışması bulunmaktadır, (varım gün olan Arefe günleri de hesaba katılmıştır, hafta tatiline denk gelen günler hesaplamada düşülmüştür)
Davacı tanıklarının anlatımları dikkate alınırken tanıkların çalıştıkları dönemler dikkate alınacak ve çalışmadıkları dönemler için ise dikkate alınmayacaktır. ... bu sebeple tanık anlatımları 2014-2015-2016 yılları için dikkate alınacaktır.
...
Dosyada dinlenen davacı tanıkları beyanları ile ayda iki Pazar günü çalışıldığı iddiasını doğrulamışlardır ve ayrıca bu beyanlarının doğruluğunu ortaya koyan Puantaj kayıtları, e-mail yazışmaları, davacı tarafın ayda iki hafta tatili günü çalıştığı ve iki halta tatili günü ise tatil yaptığı anlaşılmaktadır. Davacı tanıklarının anlatımları dikkate alınırken tanıkların çalıştıkları dönemler dikkate alınacak ve çalışmadıkları dönemler için ise dikkate alınmayacaktır. ... bu sebeple tanık anlatımları 2014-2015-2016 yıları için dikkate alınmıştır..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; davacının davalı Şirket çalışanı olmadığını, .... ve Kıraç Otomasyon Elektrik Sis. San. ve Tic. Ltd. Şti. çalışanı olduğunu, öncelikle husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını ve usulden reddi gerektiğini, dosyaya davacı tarafça sunulan belgeleri aleyhe kabul anlamına gelmemekle beraber davacı tarafça sonradan delil gösterilmesinin, belge sunulmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, sunulan belgelere muvafakatlerinin bulunmadığını, bu aşamada ayrıca davalı Şirketin kaşe ya da imzasını taşımayan davacıya ait olduğu anlaşılmayan evrakın değerlendirmeye alınmasının hatalı olduğunu, Mahkeme tarafından varılan ücret tespitinin emsale ve esasa aykırı olduğunu, davalı Şirkete karşı husumetli olan ve davacı ile menfaat birliği içerisinde oldukları aşikar olan tanık beyanlarıyla ücret tespitinin kabulünün mümkün olmadığını, davacının bakiye ücret alacağı bulunduğu yönündeki tespitin hatalı ücret tespitine dayandığını, davacının çalışmasının damga ve gelir vergisinden muaf olmakla brüt ücret hesaplaması yapılmasının hatalı olduğunu, giydirilmiş brüt ücret değerlendirilirken eklenen ayni yardımların da ülke koşullarına göre fahiş olduğunu, davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacağının bulunmadığını, dosyada bulunan banka dekontlarıyla da sabit olduğu üzere davacıya fazla çalışmasının karşılığının ödendiğini, yapılan hesaplamayı aleyhe kabul anlamına gelmemek kaydı şartıyla haftalık 19,5 saat fazla çalışma çalışmasının usule, kanuna ve içtihatlara aykırı düştüğünü, fazla çalışma hesaplamasından ... bayram ve genel tatil günlerinin dışlanması gerektiğini, ayrıca hafta tatiline denk gelen ... bayram ve genel tatiller için hesaplama yapılmasının da hatalı olduğunu, davacının önceki bilinmeyen dönem ücreti hesaplanırken davacının bilinen son ücretinin asgari ücrete oranlanarak hesaplama yapılması gerektiğini, hakkaniyet indiriminin yetersiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Tüm dosya kapsamı ele alındığında; davacının davalı işyerinde, 09/10/2013-01/11/2016 tarihleri arasında elektrik formeni olarak; tanık anlatımları, davalı şirketin antet ve kaşesini taşıyan ve taşımayan muhtelif belgelerde yazılı tutarlar, personel avans belgeler ile davacının yaptığı işin niteliği de dikkate alındığında en son aylık net 2.400,00 USD ücretle çalıştığının kabul edilmesinin benzer mahiyetteki dosyalarda davacıyla aynı işi yapan işçiler için kabul edilen ücret miktarlarına da uygun olduğu (Yargıtay 9.HD'nin 01/03/2022 tarihli ve 2022/1221-2666 E.K.sayılı ilamı), ...'deki kanunlara göre davacının ücret ve kesintilerinin hesaplanıp, ücretinin ... bankaları aracılığıyla yatırılmış olduğu, davacının yurt dışında çalışan işçi olması ve işin mahiyeti gereği yemek, barınma ve ısınma gibi her türlü yaşamsal ihtiyaçlarının işveren tarafından karşılanması karşısında brüt ücrete 200,00 USD eklenmesinin dosya kapsamına ve içtihatlara uygun olduğu, ... akdi davalı işveren tarafından haklı bir neden olmadan feshedildiğinden davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dosya içeriğinde çalışma düzenine ve süresine ilişkin yazılı belge olmaması nedeniyle davacının haftalık çalışma süresinin tanık beyanlarına göre belirleneceği ve davacı ile birlikte çalıştığı anlaşılan davacı tanık beyanları dikkate alındığında davacının haftalık 45 saati aşan fazla mesaisinin bulunduğu, ayda 2 hafta tatili gününde çalıştığı ve dini bayramlarda toplam üç gün çalışmadığı, diğer ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil günlerinde çalışma karşılığında ücretlerinin ödendiğine dair ödeme belgesi sunulmadığı, hükme esas bilirkişi raporunda yapılan hesaplamaların dosya içeriğine uygun olduğu, davacının, davalı şirkete ait işyerinde, alt işveren şirketlerin işçisi olarak çalışmaya başladığı ve çalışmasının değişen alt işverenler nezdinde ... akdinin feshedildiği tarihe kadar devam ettiği hususu; SGK kayıtları, tanık anlatımları ve tüm dosya kapsamı itibariyle anlaşıldığından, 4857 sayılı Kanunun 2’nci maddesi uyarınca davalı şirketin asıl işveren sıfatıyla işçinin saptanan hak ve alacaklarının tamamından sorumlu olduğu, %60 oranında hakkaniyet indirimi yapılmasının dosya kapsamına göre hakkın özünü ihlal edeceği değerlendirilmiş ve davalı vekilinin aksi yöndeki istinaf itirazlarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve ihbar olunan Kıraç Oto. Elek. Sis. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararı temyiz etmiştir.
2.İhbar olunan Kıraç Oto. Elek. Sis. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi vekili, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yararın bulunmadığını, delil gösterme süresi sona erdikten sonra davacı tarafından delil gösterilmesinin usule aykırı olduğunu, ... sözleşmesinin belirli süreli olduğunu ve ikale ile sona erdiğini, davacının hak ettiği tüm alacaklarının ödendiğini, talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını, indirimin yetersiz olduğunu, husumetli tanık beyanlarının esas alınamıyacağını, ücret miktarı tespitinin hatalı olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kıdem ve ihbar tazminatı alacağının bulunup bulunmadığı, ücret miktarı ile fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ile ücret alacaklarının ispatı ve hesaplanması noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Yukarıda açıklanan sebeplerle;
A. İhbar olunan Kıraç Oto. Elek. Sis. San. Ve Tic. Ltd. Şirketi Temyizi Yönünden
İhbar olunan vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ihbar olunan Şirkete iadesine,
B. Davalı Temyizi Yönünden
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.