"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında Ankara 21. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin Libya’da bulunan şantiyesinde ... olarak çalıştığını, iş sözleşmesine haksız ve bildirimsiz olarak son verildiğini, çalışma süresi boyunca fazla çalışma yaptığını, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil günlerinde çalıştığını ancak karşılığının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma, hafta tatili ücreti ile ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının davalı Şirketin değil ihbar olunan MME Mühendislik Şirketi çalışanı olduğunu, davacı tarafından hangi çalışma dönemine ilişkin alacaklarını alamadığının belirtilmediğini, kendi rızası ile işten istifa ederek ayrıldığını, alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ankara 21. İş Mahkemesinin 30.05.2019 tarihli ve 2017/71 Esas, 2019/320 Karar sayılı kararıyla; davalının Libya’daki işyerlerindeki çalışmalarını dava dışı MME Mühendislik Şirketi aracılığıyla yürüttüğü, davacının iş sözleşmesinin davalı işverence feshedildiğinden kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, tanık beyanlarına göre davacının ödenmeyen fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacağının bulunduğu gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 05.11.2019 tarihli ve 2019/3146 Esas, 2019/2777 karar sayılı kararıyla; fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal ... ve genel tatil ücreti alacakları yönünden belirsiz alacak davası açılması mümkün olduğundan İlk Derece Mahkemesinin aksi yöndeki kabulünün hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 02.03.2021 tarihli ve 2020/4974 Esas, 2021/5298 Karar sayılı ilâmı ile; davacının, davalı şirketin Libya şantiyesinde ... ustası olarak çalıştığı, davacı işçinin 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun (506 sayılı Kanun) 86 ncı maddesinde düzenlenen topluluk sigortasından yararlanıp yararlanmadığı ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun (5510 sayılı Kanun) geçici 6 ncı madde hükümleri de dikkate alınarak isteğe bağlı sigortalılık durumunun ne olduğunun ve buna göre ücretinden kesilmesi gereken primler tespit edildikten sonra brüt ücretinin belirlenmesi gerektiği, davacının yemek ve barınma ihtiyacının işverene maliyetinin ne olduğuna ilişkin herhangi bir araştırma yapılmadan 150,00 USD tutarında yemek ve barınma ücretinin giydirilmiş ücret hesabına dâhil edilmesinin hatalı olduğu, hesaplamalarda beyanları esas alınan tanık A.K'nın davacı ile birlikte çalıştığı süre ile sınırlı olarak beyanına itibar edilebileceği, kalan dönemler için diğer davacı tanığı Ö.C. ve davalı tanığı beyanları dikkate alınarak hesaplama yapılması gerektiği, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin dosyaya getirtilerek fazla çalışmaya ilişkin maddelerin hesaplamada dikkate alınması gerektiği, POLNET kayıtlarından davacının Türkiye’de bulunduğu dönemler tespit edilip, fazla çalışma alacağı, ulusal ... ve genel tatil alacağı ile hafta tatili alacaklarının hesabında esas süreden bu dönemin dışlanması suretiyle hesaplama yapılması gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda, Trablus Büyükelçiliğinden alınan bilgiye göre 2012-2015 yılları arasında Libya şantiyelerinde çalışan işçilerin kişi başına üç öğün yemek masrafının günlük yaklaşık "9,00 ABD Doları, barınma masrafının ise günlük 14,00 ABD Doları" olarak bildirildiği, bildirilen masrafın 150,00 USD'nin çok üzerinde olması ve söz konusu kararı sadece davalı tarafın temyiz etmesi karşısında önceki gibi yemek ve barınma ücretinin 150,00 USD olarak hesaplamaya esas alındığı, diğer hususlar yönünden de bilirkişi raporunun denetime elverişli ve bozma kararındaki hususu açıklar nitelikte olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının yurt dışında çalıştığı dönemler bakımından ilgili ülke hukukunun uygulanması gerektiğini, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınan ücret miktarı bakımından usuli kazanılmış hakkın ihlal edildiğini, giydirilmiş ücretin hesaplanmasında bozma kararına aykırı olarak 150,00 USD kabul edildiğini, hüküm altına alınan fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacaklarının hatalı hesaplandığını ve bu alacaklardan yapılan indirim oranının daha fazla olması gerektiğini, brütleştirme yönteminin hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ücretinin brüt tutarının belirlenmesi, giydirilmiş ücret hesabında dikkate alınan yemek ve barınma ücretinin miktarı, davacının fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının ispat ve hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri, 506 sayılı Kanun'nun 86 ncı maddesi, 5510 sayılı Kanun'un geçici 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.