"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı RMK Marine Gemi Yapım Sanayi ve Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. (RMK Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin asıl işveren davalı RMK Şirketi işyerinde alt işveren davalı Alden İnşaat ve Gemi San. ve Tic. Ltd. Şti. (Alden Şirketi) işçisi olarak 20.09.2005-12.02.2012 tarihleri arasında işletme müdürü sıfatıyla çalıştığını ve ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile aylık ücret ve yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı RMK Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının diğer davalı Şirketin ortağı olduğunu, diğer davalı Alden İnşaat ve Gemi San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin ekonomik zorluk yaşaması sebebiyle çok sayıda işçinin Şirkete karşı dava açtığını, 2007 yılı öncesindeki dönemler yönünden sorumluluklarının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2.Davalı Alden Şirketi, usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.12.2017 tarihli ve 2013/1524 Esas, 2021/765 Karar sayılı kararı ile;
"...
Kurum ve ... yeri kayıtları,tanık beyanları,bilirkişi raporu, mahkememizce toplanan delilller ve tüm dosya kapsamına göre;Davacının dosyadaki delillere göre 2008 tarihi itibariyle RMK işyerinde Alden işçisi olarak çalıştığı anlaşıldığından SGK kayıtlarına itibarla 20.09.2005-09.02.2010 ve 10.02.2010- 12.02.2012 tarihleri arasında davalı RMK işyerinde her ne kadar davacının sigortalı bildirimi asgari ücretin üzerinde ise de davacının görevi, tecrübesi , tanık beyanları ve emsal ücret araştırması göz önünde bulundurularak iddia gibi 5.000,00 TL ücret ile çalıştığı anlaşılmıştır.
Davacının ... akdinin kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona erdiğinin ispat külfeti davalı işverendedir.Mahkememizce dinlenen tanık beyanına göre Alden'in ekonomik durumunun bozulması nedeniyle RMK ile Alden in ... ilişkisinin 2013 yılı Mart ayında sona erdiğini beyan etmiştir.Davalılarca dosyaya ... akdinin feshine sebep somut herhangi bir delil sunulmamıştır.Dosya kapsamındaki delillerden davacının ... akdinin haklı veya geçerli nedenle feshedildiğinin davalılar tarafından ispatlanamadığı, tanık beyanında bahsedilen ekonomik sebeplerin ise ... akdinin feshinde haklı neden olmadığı anlaşılmakla;davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı kanaatine varılmıştır.
..." gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı RMK Şirketi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesinin 26.11.2020 tarihli ve 2018/992 Esas, 2020/2318 Karar sayılı kararı ile kurum kayıtları ve tanık beyanları dikkate alındığında davacının, diğer davalı alt işveren Alden Şirketinin çalışanı olarak görüldüğü ve birbirini takip eden iki dönem hâlinde 20.09.2005-09.02.2010 ve 10.02.2010-12.02.2012 tarihleri arasında davalılar nezdinde çalışması bulunduğunun sabit olduğu, davacının aylık ücretinin dosya kapsamı ve tanık beyanları ile uyumlu olacak şekilde belirlendiği gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı RMK Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 12.04.2021 tarihli ve 2021/3685 Esas, 2021/7962 Karar sayılı ilâmı ile davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek davacının 2005-2007 yılları arasında davalı RMK Şirketi asıl işverenliğinde çalışıp çalışmadığı araştırıldıktan sonra karar verilmesi gerektiği belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda yapılan araştırma sonucunda davanın davalı RMK Şirketi yönünden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı RMK Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; davacının 2005 yılından itibaren davalılar nezdinde çalıştığını, bu nedenle davalı RMK Şirketinin tüm alacaklardan sorumlu olduğunu ve Mahkemece yargılama giderlerinin hatalı hesaplandığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı RMK Şirketi vekili; davacının müvekkili Şirket çalışanı olmadığını, ücretinin hatalı belirlendiğini, davacının diğer davalı Şirketin ortağı olduğunu, lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı RMK Şirketinin dava konusu alacaklardan sorumluluğu hususundadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Uyulan bozma kararı gereğince tesis edilen İlk Derece Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre tarafların aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda Mahkemece, davalı RMK Şirketi tarafından diğer davalı Şirket ile imzalanan 20.11.2006 tarihli sözleşme dikkate alınarak davacının 20.11.2006 tarihinden ... sözleşmesinin sona erdiği 12.02.2012 tarihinde kadar davalı RMK Şirketinin asıl işverenliğinde çalıştığının kabulü ile sonuca gidilmiştir.
3. Ne var ki bozma sonrası dinlenen tanıklar davacının 2005 yılı Eylül ayından itibaren diğer davalı Alden Şirketi işçisi olarak davalı RMK Şirketine ait işyerinde çalışmaya başladığını beyan etmişlerdir. Ayrıca davacı tarafından sunulan muavin defter kaydına göre de 30.07.2005 tarihinden itibaren davalılar arasında alacak borç ilişkisinin bulunduğu görülmektedir.
4. Kurum kayıtlarına göre davacının, 20.09.2005-12.02.2012 tarihleri arasında davalı Alden Şirketinde hizmetinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
5. Yukarıdaki açıklamalar ışığında, davacının 20.09.2005-12.02.2012 tarihleri arasındaki tüm çalışma dönemi yönünden davalı RMK Şirketinin sorumlu olduğunun kabulü ile hüküm kurulması gerekmektedir.
6. Kabul şekline göre de somut uyuşmazlıkta; Mahkemece ihbar tazminatı, ücret alacağı ve yıllık izin ücretinden davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları; hüküm altına alınan 18.501,31 TL kıdem tazminatından ise davalı RMK Şirketinin sorumluluğunun 15.132,66 TL ile sınırlı olmak üzere davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları belirtilmiştir. Ancak yargılama giderleri ve harçlar belirlenirken davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu miktarlar gözetilmeksizin hüküm kurulması hatalı olmuştur.
7. Yine kabul şekline göre Mahkemece davalı RMK Şirketi yönünden reddedilen kıdem tazminatı miktarı dikkate alınarak davalı lehine vekâlet ücreti takdir edilmesi gerekirken bu husus gözetilmeksizin karar verilmesi de doğru olmamıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 10.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.