"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ile davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkili işçinin, işletme ruhsatı davalı ... Kurumuna ait olan maden ocağında kayden alt işveren işçisi olarak çalıştığını, asıl işveren-alt işveren arasındaki ilişki kanuna uygun kurulmadığından geçersiz olduğunu ve muvazaya dayandığını, müvekkilinin baştan itibaren davalı Kurumun işçisi sayılması gerektiğini ve davalının işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmeleri hükümlerinden yararlandırılması gerektiğini, diğer taraftan, 94 sayılı ... sözleşmesi uyarınca da davalı Kurum işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinde düzenlenen ücret miktarı ve diğer hakların müvekkiline ödenmesi gerektiğini ... sürerek toplu ... sözleşmesine göre ücret farkı, ikramiye ve ilave tediye, vardiya dönüş ücreti, gece primi, yer altında çalışma tazminatı, vardiya zammı ücreti, yemek-iaşe-katık ücretleri, yakımlık kömür yardımı, giyim yardımı, sabun ve aydınlatma yardımı, sosyal yardım, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ücretleri, eşit davranma ilkesine aykırılık tazminatı, yıllık izin ücreti alacakları ile ve kıdem tazminatının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; davacının davalılar yanındaki çalışması sırasında hak ettiği ancak tarafına ödenmeyen kıdem tazminatı faiz alacağı ile ihbar tazminatının davalılardan tahsili ile taraflarına ödenmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti
Davalı ... vekili asıl davaya karşı cevabında; müvekkili Kurum ile davacının çalıştığı müteahhit arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunmadığını, müvekkilinin ihale makamı konumunda olduğunu, ihale konusu işi bir bütün olarak ihale ettiğini, bu işlemin mevzuata uygun olduğunu, muvazaya dayanmadığını, dava konusu iddia ve taleplerin haksız olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili birleşen davaya karşı cevabında; husumet ve derdestlik itirazı ile zamanaşımı defînde bulunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ...Ş. vekili asıl davaya karşı cevabında, müvekkili Şirketin maden sahasını rödovans sözleşmesi hükümleri çerçevesinde işlettiğini, sözleşmenin hukuka uygun ve geçerli olduğunu, müvekkilinin alt işveren sayılamayacağını, muvazaa iddiasının hukuki dayanağının bulunmadığınısavunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ...Ş. vekili birleşen davaya karşı cevabında; derdestlik itirazı ile zamanaşımı defînde bulunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemenin Kararının Özeti
Mahkemece, toplanan delillere dayanılarak yazılı gerekçeyle fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ücreti alacakları yönünden iddianın kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın esastan reddine, diğer talepler yönünden ise davanın belirsiz alacak davası türünde açılamayacağı gerekçesiyle hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Kararın davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 25.10.2016 tarihli ve 2016/18869 Esas, 2016/24077 Karar sayılı ilâmı ile;
"...6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 27. maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme ... kapsamında tarafların yargılama konusunda tam olarak bilgi sahibi olmaları, açıklama ve ispat haklarını tam olarak kullanabilmeleri gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı vekili, duruşmanın 17.03.2016 tarihli celsesine mazeret bildirerek katılamayacağını, mazeretinin kabulü ile tebligat giderinin yatırılmış olan gider avansından karşılanmak suretiyle yeni duruşma gününün kendisine bildirilmesini istemiştir. Mahkemece, davacı vekilinin mazeretinin kabulüne karar verilmesine rağmen, aynı celse davacı vekilinin yokluğunda davanın nihai karara bağlanması usule ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir." gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda bozma ilâmına uyularak toplanan deliller sonucunda davalılar arasındaki hukuki ilişkinin muvazaaya dayanmadığı, davalı Kurumun asıl işveren olarak kabul edilmesi gerektiği, davacının ... sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde feshedildiği, ayrıca davacının yıllık izinlerinin kullandırıldığı, kullandırılmayan kısımların karşılığının ödendiği, toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının ödenmediği, fazla çalışma ve ulusal ... genel tatil ve hafta tatili çalışmalarının kanıtlanamadığı gerekçeleriyle, davacının ... sözleşmesinin geçerli olduğu süre ve alınan ücretlere ilişkin hizmet döküm belgeleri ve özlük dosyasına göre hazırlanan bilirkişi raporlarına değer verilerek asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz
Kararı davacı ve davalı ... vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1.Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalı ... vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 166 ncı ve müteakip maddeleri uyarınca davaların birleştirilmesine karar verilmesi hâlinde sadece bunların yargılaması birlikte yürütülmekte olup her dava bağımsız karakterini korumaktadır. Bu durumda Mahkemece, her dava için ayrı ayrı hüküm kurulmalı, yargılama gideri ve vekâlet ücreti her dava için ayrı ayrı belirlenmelidir. Somut uyuşmazlıkta Mahkemece verilen kararda, asıl dava ve birleşen dava yönünden ... vekâlet ücretine ve yargılama giderine hükmedilmesi de usule aykırıdır.
3. Davacı asıl dava dilekçesi ile kıdem tazminatı talebinde bulunmuş ve alacağa fesih tarihinden itibaren en yüksek mevduat faizi işletilmesini istemiştir. Birleşen dava dilekçesi ile ise fesihten sonra kısmi kıdem tazminatı ödemesi yapıldığını, ödenen tazminatın fesih tarihinden ödeme tarihine kadar işleyecek faizini talep etmiştir. Mahkemece kıdem tazminatının tamamı için ayrıca faiz hesabı yapılmış, bakiye kıdem tazminatı için ise bilirkişi raporunda hesaplama yapıldığı gerekçesiyle rapor tarihinden sonrası için faiz işletilmesine karar verilmiştir. Davacının talebi ve mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesinin on birinci fıkrası gereğince kıdem tazminatı için fesih tarihinden itibaren mevduata uygulanan en yüksek faizin uygulanması gerekirken tüm kıdem tazminatı yönünden ayrıca faiz hesabı yapılması da hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgililere iadesine, 09.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.