"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : YETKİ TESPİTİNE İTİRAZ
Taraflar arasındaki yetki tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkiline ait işyerleri ile ilgili olarak davalı Sendikanın 21.05.2020 tarihinde Bakanlığa başvurarak işyerinde gerekli çoğunluğu sağladığına ilişkin tespitin yapılmasını talep ettiğini, davalı Bakanlığın 26.....2020 tarihli ve 1448471 sayılı yazısı ile anılan işyerlerinde başvuru tarihi olan 21.05.2020 tarihi itibarıyla 1467 işçi çalıştığının ve bunlardan 783 tanesinin davalı Sendika üyesi olduğunun, bu sonuca göre işletmede toplu ... sözleşmesi imzalanması için gerekli çoğunluğun sağlandığının tespit edildiğini, öncelikle yetki tespiti ekinde yer verilen işyeri sicil numaraları altında çalışan işçilerin kapsama dâhil edilmediğini, bu işçilerin kapsama dâhil edilmesi durumunda toplam çalışan işçi sayısının 2631 olacağını, tespit konusu işyerinin ... ... AŞ'den ihale yolu ile alınan bir işyeri olduğundan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun (4734 sayılı Kanun) 8 ve 62 inci maddelerinde öngörülen usule göre yetki sürecinin yürütülmesi gerektiğini, bu usule uyulmadığını ve Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu ... Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'te zorunlu görülen bilgi ve belgeler eklenmek sureti ile gerekli yol izlenmediğini ileri sürerek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle ... Haber-... Sendikasının çoğunluğu sağladığına ilişkin yetki tespit kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ...-... Sendikası vekili cevap dilekçesinde; davanın her türlü maddi ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, dava dilekçesinde hiçbir somut hususun ileri sürülemediğini, delil ortaya konulmadığını, yetki belgesinin başvuru tarihi itibarıyla işletme düzeyinde ve iletişim işkolunda çalışan 1467 işçi sayısına göre verildiğini, yetki işlemlerinde toplam işçi sayısının değil yetkiye tabi işkolundaki toplam işçi sayısının dikkate alındığını, müvekkili Sendikanın 7 sıra No.lu iletişim işkolunda faaliyet gösterdiğini, Bakanlık ve Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre davalı işyerindeki iletişim işkolunda çalışan toplam işçi sayısının başvuru tarihi itibarıyla 1467 olduğunu, sendika üyesi işçi sayısının ise 783 olduğunu ve gerekli çoğunluğun sağlandığını savunarak ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“...kayıtların olumlu yetki tespiti kararı ile örtüştüğü, davacı tarafça davalı Bakanlık kayıtlarının doğru olmadığına, eksik, yanlış veya sahte olduğuna dair bir beyanda bulunulmadığı gibi, anılan kayıtların aksine olarak 6356 Sayılı Kanunun 43/3.maddesine göre somut bir delil de ibraz edilmediği ... tespite konu işyerlerinde iletişim ... kolunda çalışan işçi sayısının ise 1467 olduğu, bu 1467 işçinin 783'ünün davalı sendika üyesi olduğu, diğer işçilerin iletişim ... kolu haricindeki ... kolları kapsamında çalıştığı, ... davacı tarafça kurum kayıtlarının aksini ispata yarar herhangi bir delil ibraz edilmediği, yalnızca işverene ait tüm işletmelerde çalışan işçilerin sayısının esas alınması gerektiği yönünde iddiada bulunulduğu, bu iddianın yukarıda belirtilen hususlara aykırı olduğu ve hukuki dayanağının da bulunmadığı...” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkili işyerinin, ... ... AŞ'den ihale yolu ile alınmış olması nedeni ile 4734 sayılı Kanun’un 8 ve 62 nci maddelerinde öngürülen usule göre yetki sürecinin yürütülmesi gerektiğini, bu usule uyulmadığını, davalı Sendika tarafından başvuru tarihinde müvekkili şirketin ... ... AŞ'den ihale yolu ile almış olduğu ... ile ilgili olarak çalışan işçilerin tamamı değerlendirilmeden yetki tespiti yoluna gidildiğini, müvekkili Şirketin ... ... AŞ erişim şebekeleri yapım ve bakım işini aldığını, bu işe dayalı olarak istihdam etmek zorunda kaldığı yardımcı işler farklı işkolundan gösterilmiş olsalar dahi asıl işkolu ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğini, müvekkili Şirket tarafından ... ... AŞ'den ihale yolu ile alınan asıl işe dayalı olarak çalıştırdığı ve aynı işkolundan sayılacak işçi sayısının 2631 kişi olduğunu, davalı ...-... Sendikası üye sayısının ise 783 kişi olması sebebi ile yeterli çoğunluğa ulaşılmadığını, müvekkili Şirket tarafından ... ... AŞ'den alınan işin bir kısmının sözleşme ile alt işverenlere verildiğini, işin bütünlüğü esas alınarak yetki tespiti yapılırken alt işveren işçilerinin de dikkate alınması gerektiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“...Somut uyuşmazlıkta, davalı ...-... Sendikasının yetki tespiti için Kuruma başvuru tarihi olan 21.05.2020 tarihi itibariyle, davalı şirkete ait 11 ... yerindeki 7 sıra nolu iletişim ... kolunda çalışan işçi sayısının 1467 olduğu, bu işçilerden 783'ünün davalı ...-... Sendikasının üyesi olduğu, buna göre davalı sendikanın Yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağladığı ve anılan ... yerinde yetkili sendika olarak işletme düzeyinde toplu ... sözleşmesi yapma yetkisine haiz olduğu...” gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 41 inci ve devamı maddeleri kapsamında yetki tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2709 sayılı ... Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”
2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir:
“(1) Toplu ... sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir.
(2) Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı ... günü içinde bildirir.
(3) İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir.
(4) Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz.
(5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.”
Şeklindedir.
4. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki İtirazı” kenar başlıklı 43 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı ... günü içinde mahkemeye yapabilir.
(2) İtiraz dilekçesi görevli makama kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinden daha az üyesi bulunan işçi sendikası, yetki itirazında bulunamaz.
(3) İtiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itiraz incelenmeksizin reddedilir. İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye ilişkin itirazları mahkeme altı ... günü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme, duruşma yaparak karar verir ve bu karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi bir ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karar verir.
(4) 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, altı ... günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birini üye kaydeden işçi sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır.
(5) İtiraz, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.