"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2070 E., 2022/1374 K.
DAVA TARİHİ : 15.02.2022
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2022/107 E., 2022/540 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekilinin davalı Üniversiteye bağlı ... Meram Tıp Fakültesi Hastanesinde sekreter olarak 4/D sürekli işçi kadrosunda 10.11.2014 tarihinden itibaren çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kadroya geçirildiğini ve hâlen Hastaneye bağlı kadrolu işçi olarak çalışmaya devam ettiğini, 03.11.2021 tarihli dilekçesi ile ... Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimliğine kısmi süreli çalışma talebiyle başvuru yaptığını, Başhekimlik tarafından E-14567952-903-111718 sayı ve 03.11.2021 tarihli yazı ile “pandemi döneminin seyrine göre kısmi zamanlı çalışma talebiniz ileriki zamanda tekrar değerlendirilecektir” şeklinde cevap verildiğini ve yeni bir değerlendirme de yapılmadığını, talebinin kabul edilmeyeceğinin sözlü olarak bildirildiğini, başvuru talebine işveren tarafından olumsuz cevap verilerek Kanun ve yönetmelik maddesinin ihlal edildiğini, müvekkilinin doğum yapması nedeniyle küçük çocuğuna bakacak kimsesi olmadığını, Kanunun açıkça verdiği hakkını kullanmasının işveren tarafından engellendiğini belirterek davalı Rektörlüğe bağlı Meram Tıp Fakültesi Hastanesinin 09.12.2021 tarih ve E-14567952-903-111718 sayılı işleminin iptaline, davacının kısmi süreli çalışma talebinin kabul edilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; personel yetersizliğinden ve pandemi süreci devam ettiğinden dolayı daha fazla kısmi çalışma yaptırılamayacağına dair tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalı Kuruma ait ... Meram Tıp Fakültesi Hastanesinde sürekli işçi kadrosunda sekreter olarak görev yaptığı, 08.11.2016 tarihli ve 29882 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) 12 inci maddesi hükmü ile özellikle talep döneminde mevcut pandemi şartları dikkate alındığında Covid-19 nedeniyle davalı Kurumun içinde bulunduğu durum nedeniyle talebin karşılanamamasının hukuka aykırılık barındırmadığı, her şeyden önce talebin karşılanabilmesi için davacının davalıya usulüne uygun olarak başvuru yapması gerektiği, talebin Yönetmelik'in 9 uncu ve 10 uncu maddelerine uygun olmadığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; Yönetmelik'in 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasında “Kısmi süreli çalışma talebi, bu haktan faydalanmaya başlamadan en az bir ay önce işçi tarafından yazılı olarak işverene bildirilir” şeklinde düzenleme bulunduğunu, davacı tarafından 03.11.2021 tarihli dilekçesi ile ... Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimliğine kısmi süreli çalışma talebiyle başvuru yapıldığını, davacıya, Başhekimliğin E-14567952-903-111718 sayı ve 03.11.2021 tarihli yazısı ile “pandemi döneminin seyrine göre kısmi zamanlı çalışma talebiniz ileriki zamanda tekrar değerlendirilecektir” şeklinde cevap verildiğini ve yeni bir değerlendirme de yapılmadığını, sözlü olarak cevap verilmeyeceğinin bildirildiğini, davacının başvuru talebine işveren tarafından olumsuz cevap verilerek Kanun ve Yönetmelik maddesinin ihlal edildiğini, bu kapsamda Kanun'da da açıkça düzenlendiği üzere şayet işveren tarafından süresi içinde işçinin talep dilekçesine cevap verilmezse, talebin işçinin dilekçesinde belirtilen tarihte veya bu tarihi takip eden ilk ... gününde geçerlilik kazanacağını, davacının kısmi süreli çalışma talebi doğrultusunda kısmi süreli çalıştırılması gerektiğini, doğum yapması nedeniyle küçük çocuğuna bakacak kimsesi bulunmadığını ve şu anda başka bir ilçenin köyünde oturan annesini getirdiğini ve çocuğuna annesinin baktığını, Kanun'un açıkça verdiği hakkını kullanmasının işveren tarafından engellendiğini, Mahkeme gerekçesinde davacının talep dilekçesine eklemesi zorunlu olan evrakı eklemediği bu nedenle şartları taşımadığının belirtildiğini, oysa davalı tarafından verilen ilk başvuru kabul kararı ile ikinci başvuru ret cevabında bu eksikliklerden bahsedilmediğini, davacının kabul edilen ilk talebi ile reddedilen ikinci talebi arasında zorunlu şart kabul edilebilecek şartlarda bir değişiklik olmadığını ve işverenin de değişikliğin olmadığından haberdar olduğunu, bu nedenledir ki ikinci başvurunun ret gerekçesinin talep dilekçesinin şartları taşımadığı değil, personel yetersizliği ve ... yükünün fazlalığı olduğunu, davalı tarafından başka bir ret gerekçesi ileri sürülmüşken ileri sürülmeyen hususların Mahkeme tarafından sanki davalının ret gerekçesiymiş gibi açıklanmasının hatalı olduğunu, dilekçenin şartları taşıyıp taşımadığı hususunda bir ihtilaf olmayıp ihtilafın, davalının talebi kabul etme yükümlülüğü var iken talebi reddetmiş olmasına ilişkin olduğunu ileri sürerek Mahkemece verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının Yönetmelik'in 12 nci maddesinde sayılan işverenin uygun bulma şartını gerektiren işlerde çalışmadığı, davacının işverene 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 Sayılı Kanun) 13 üncü maddesinin beşinci fıkrasına göre ve Yönetmelik'in 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre kısmi süreli çalışma talebinde bulunduğu, yürürlükteki mevzuat ile davacıya hak olarak tanınmış çalışma şeklinin davalı işverence yerine getirilmediği, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçeleri ile istinaf başvurusunun kabulüne, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulü ile davacının kısmi süreli çalışma talebinin kabul edilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davanın görev yönünden reddi gerektiği, davacının 07.10.2022 tarihi itibarıyla istifa ettiği ve davanın konusuz kaldığı, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak Bölge Adliye Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tam süreli ... sözleşmesi ile çalışan davacının kısmi süreli çalışma talebinin kabulü gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 106 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 13 ve 74 üncü maddeleri.
3. Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.