"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1887 E., 2022/1127 K.
DAVA TARİHİ : 14.08.2017
HÜKÜM/KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi
SAYISI : 2017/259 E., 2019/87 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın husumetten reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının tâbi olduğu ... Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (...) arasında 16.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren toplu ... sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) ile ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görevlendirildiğini, 15.12.2014 tarihinden itibaren yeni görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasına göre her şartta işkolu değişen işçilerin de eski toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Milli Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret farklarını ücretlere yansıtmadığını, bu hususta ... ... Mahkemesinin 2016/192 Esas ve 2016/15 Karar sayılı dosyasında işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu kararın ... Bölge Adliye Mahkemesi kararı ile kesinleştiğini, bu emsal dosyanın açtıkları davanın haklılığını gösterdiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden faydalandırılmasını ve toplu ... sözleşmesi gereğince 15.12.2014 tarihinden 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının ... bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15.12.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini, davacı, İdareye geçtikten sonra 15.01.2015 tarihinde ... ile ... Sendikası arasında toplu ... sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin zamansal olarak kapsadığı dönemin 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arası olduğunu, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı üzerine ...'den ayrılıp 15.12.2014 tarihinde davalı Kurumda işe başladıklarını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, çünkü bu tarihte 10 numaralı işkoluna geçildiğini, işkolunu değiştirenlerin sendika üyeliğinin kendiliğinden biteceğinin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereği olduğunu, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının yaklaşık 1 ay sonra 15.01.2015 tarihinde ... ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka aykırı olduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca toplu ... sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri dışında kimsenin yararlanamayacağını, ... ile ... Sendikası arasında akdedilen toplu ... sözleşmesi hükümlerinin ... Sendikasına üye olmayan ve ...'de çalışmayan davacıya etkili olmasının mümkün olmadığını, davacının tüm mali taleplerinin mesnetsiz olduğunu, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop-... Sendikasına geçtiğini, alacağı ücrette Koop-... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden yararlanacağını, davacının herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının, üyelik kaydının bulunduğu dönem ve ... ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinin yürürlük tarihi göz önüne alındığında, ücretinin bağıtlanan toplu ... sözleşmesi gereğince ödenmesi gerekmekte ise de davacının talep ettiği alacakların toplu ... sözleşmesinin imzalandığı 15.01.2015 tarihinde muaccel hâle geldiği, 6360 sayılı Kanun’un geçici 1 inci maddesinde nakledilen kurumun, nakilden önce doğmuş olan ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan sorumlu olmadığı düzenlendiğinden davacının son işvereni olan Milli Eğitim Bakanlığının talep edilen alacaklardan sorumluluğu bulunmadığı gerekçesiyle davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir:
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacının ... bünyesinde çalışmaktayken kurumlar arasında nakil yapılarak davalı Kuruma devredildiğini, gerek 6360 sayılı Kanun gerekse 6111 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işçilerin nakil ile birlikte tüm mali haklarının uygulanmaya devam edeceğinin belirtildiğini, bu doğrultuda belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca müvekkilinin ...’deki gerek ... sözleşmesi gerekse toplu ... sözleşmesiyle hak kazandığı son ücret ve sosyal haklarının, ... sözleşmesinin unsuru olarak nakledilen Milli Eğitim Müdürlüğünde tahakkuk etmeye ve uygulamaya devam edilmesi gerektiğini, ayrıca nakil sırasında toplu görüşmelerin devam etmesi ve sonuçlanması nedeniyle nakil sırasında veya nakilden sonra müvekkilinin ücretinde ve para ile ölçülebilmesi mümkün haklarında bir zam yapılmış ise bu hususun da göz önünde bulundurulmasının da kanun gereği olduğunu, belirtilen kanun hükümleri hilafına davacının kazanılmış hakları hiçe sayılarak davaya konu günlük taban brüt ücreti ile sosyal haklarında azalma olduğunu, bilirkişi raporu ile hesaplanan alacak farklarından davalı Kurumun sorumlu tutulmamasının hatalı olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplu ... sözleşmesinden yararlanmakta olan davacının ... ile ... Sendikası arasındaki 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden devredildiği davalı Kurumda 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinin yürürlük başlangıcı 01.07.2015 tarihine kadar yararlandırılması, bu tarihten sonra ise 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinden yararlandırılarak davacının 15.12.2014-15.07.2017 tarihleri arasında fark alacakların bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerektiği, yargılama aşamasında bilirkişi O.E. tarafından düzenlenen 05.11.2018 tarihli raporda talep edilen fark alacakların bu esaslara göre toplu ... sözleşmesi hükümleri doğrultusunda doğru olarak hesap edildiği, davacının ıslah dilekçesi doğrultusunda davanın kısmen kabulü kararı verilmesi gerekirken davanın husumetten reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmek üzere davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davanın tümden reddi gerekmekle birlikte davacının 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği taleplerinin 19.01.2015 tarihinde Koop- ... Sendikasına üye olması karşısında bu tarihten sonra istenemeyeceğinin açık olduğunu, davanın bu tarihten sonraki kısmının özellikle reddi gerektiğini, davacının Devlet Personel Başkanlığının ....11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı ile ...'den ayrılıp 15.12.2014 tarihinde Kurumlarında işe başladığını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü personeli olan davacının, 1 ay sonra 15.01.2015 tarihindeki ... ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka ve maddi gerçeğe uygun olmadığını, ... ve ... Sendikası arasında yapılan sözleşmenin geriye dönüklüğünün ...'de kalan işçilere şâmil olacağını, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop ... Sendikasına geçmesiyle birlikte alacağı ücrette Koop ... Sendikasınca imzalanmış toplu ... sözleşmesindeki iyileştirmelerden yararlanacağından davacının herhangi bir mağduriyeti bulunmadığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasında davacının, ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı ve yararlanabileceği süre konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu ... Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu ... Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu ... Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 36 ncı ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriğine göre davacının devirden önce ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında 15.01.2015 tarihinde imzalanan ve 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği anlaşılmaktadır. Davacının devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü işyerinde 01.07.2012-30.....2015 tarihleri arasında geçerli toplu ... sözleşmesinin yürürlükte olduğu ve daha sonra da 20.11.2015 imza tarihli ve 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinin bağıtlandığı görülmektedir. Davacı da nakilden sonra 19.01.2015 tarihinde toplu ... sözleşmesinin tarafı olan Koop-... Sendikasına üye olmuş ve üyeliği işverene bildirilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesince davacının, ... Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasında bağıtlanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinden, 01.07.2015 tarihine kadar yararlandırıldığı; bu tarihten sonra ise devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğü işyerinde 20.11.2015 tarihinde imzalanan ve 01.07.2015-30.....2018 yürürlük tarihli yeni toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması gerektiği gerekçesiyle 15.12.2014-15.07.2017 tarihleri arasındaki fark alacaklarının hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
3. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi hükmü dikkate alındığında, davacının nakledildiği işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar nakil işleminden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği kabul edilmelidir. Buna göre davacı, davalıya ait işyerinde uygulanan Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin düzenleme (imza) tarihi olan 20.11.2015 tarihine kadar ... Sendikasının taraf olduğu 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam eder. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus nakilden önce tâbi olunan toplu ... sözleşmesi ile nakilden sonra tâbi olunacak toplu ... sözleşmesinden yararlanma koşullarına ilişkindir. Davacının nakilden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden nakil sonrasında yararlanmayı sürdürmesi Kanun'un açık hükmü gereğidir. Bu itibarla söz konusu toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliğinin devamı şartı aranmaz. Aynı şekilde bir başka sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliği, toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmaz. Esasen Kanun'da "nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları ... toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, ... belirlenir" denilerek nakledilen işçilerin nakil olunan işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar yaşayabilecekleri maddi kayıpların önüne geçilmek istenmiştir.
4. Buna göre somut olayda, davacının Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak sözleşmenin imza tarihi olan 20.11.2015 tarihinden itibaren yararlanabileceği kabul edilmelidir. Kanun'da açıkça "... yenileri düzenleninceye kadar ..." hükmüne yer verildiğinden, Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresinin geriye etkili şekilde 01.07.2015 olarak belirlenmesi de sonuca etkili değildir. Böylece nakil olunan işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar, mevcut sözleşmenin yürürlük süresi veya sendika üyeliği vb. gibi şartlar ile bağlı kalınmaksızın önceki toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edilir.
5. Diğer taraftan nakledilen işyerinde düzenlenecek yeni toplu ... sözleşmesinden yararlanmak için 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesindeki şartların gerçekleşmesi gerektiğinde tereddüt bulunmamaktadır. Dosya kapsamından davacının 19.01.2015 tarihinde Koop ... Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverene bildirdiği anlaşılmaktadır. Şu hâlde, davacının Koop ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak 20.11.2015 tarihinden sonra yararlanabileceği kabul edilmelidir.
6. Bu durumda, davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise Koop ... Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.....2018 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması gereklidir. Usuli kazanılmış haklar da gözetilerek davacının toplu ... sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığı belirlenerek dava konusu alacaklar yeniden bir değerlendirmeye tâbi tutulmalıdır. Bu hususlar göz önünde bulundurulmadan yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.