"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 26. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... Anadolu 6. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı Şirket bünyesindeki Özel Academic Hospital Hastanesinde 24.10.2005 tarihinden ... sözleşmesini haklı sebeple sonlandırdığı 04.07.2018 tarihine kadar radyoloji teknikeri olarak görev yaptığını, işyerinden ayrılmadan önce asgari geçim indirimi hariç net 2.100,00 TL aylık ücret aldığını, çalışmaya başladığı günden itibaren yaptığı fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmediğini, gerçek gelirini yansıtmayan bordrolar düzenlendiğini, aylık ücretlerinin sürekli gecikmeli yatırıldığını, tüm bu nedenlerle hak kaybına uğradığını ve davalı Şirketten hak kayıplarının düzeltilmesini talep etmesine rağmen herhangi bir sonuç elde edemediğini, bu sebeplerle davacının ... sözleşmesini haklı olarak feshettiğini, arabuluculuk görüşmesinde de davalı Şirketin taleplerini reddettiğini, müvekkilinin 3153 sayılı Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi Müesseseler Hakkında Kanun'a (3153 sayılı Kanun) tâbi olarak çalıştığını, yılda dört hafta düzenli ve devamlı olarak izin yapmasının mecburi olduğunu, müvekkilinin şua izni hakkı doğmasına rağmen bu izin hakkının kullandırılmadığını ya da eksik kullandırıldığını, haklı sebeple fesih nedeniyle davalı yana ihtarname keşide etmek zorunda kaldıklarını, ihtarname bedelinin de davalıdan tahsilini talep ettiklerini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin, şua izni, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücretleri ile ihtarname masrafı alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının ... sözleşmesini haksız olarak feshettiğini, davacının şua izni ve fazla çalışma alacağının bulunmadığını, davacının ücret alacaklarının ödenmediğini bahane ederek haksız olarak tazminat almaya uğraştığını, talep ettiği ... bayram ve genel tatil ücreti ile fazla çalışma ücretlerinin eksiksiz olarak ödendiğini, davacının imzasını taşıyan ücret bordrolarında bu hususun açıkça görüldüğünü, şua izinlerinin eksiksiz olarak kullandırıldığını, davacının iddialarının asılsız olduğunu savunarak haksız davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle davacının ödenmeyen ücret alacaklarının bulunduğu ve fesin haklı nedene dayandığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; cevap dilekçesinin ıslahıyla ileri sürülen zamanaşımı itirazının dikkate alınmadığını, bilirkişinin kendisine gönderilen dosyayla ilgili Mahkemenin talebi doğrultusunda hesap yapmakla yükümlü olup kendi sınırlarını aşarak hukuki görüş bildirmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, adil yargılanma ilkesi ve savunma hakkı ihlal edilerek duruşmanın makul bir süre bekletilmesi talebinin reddedildiğini, fahiş miktarda fazla çalışma alacağı ve şua izni alacağına hükmedildiğini, davacının ... sözleşmesini feshi haklı nedene dayanmadığından kıdem tazminatına hak kazanamayacağını, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmesine rağmen davalı taraf lehine vekâlet ücretine hükmedilmediğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle karar celsesi için davalı taraf vekilince sunulan bekletme talebinin davacı vekilince kabul edilmediği, yargılamanın basit usulde yapıldığı, mahkemenin bu nedenlerle talebi mazeret olarak değerlendirip talebin reddine karar vermesinde hata bulunmadığı, davacının ücretlerinin tam ve zamanında ödenmemesinin davacı işçiye haklı nedenle fesih imkânı tanıdığı, fazla çalışma ücretinin ödenmemesi nedeniyle davacının ... sözleşmesini feshi haklı nedene dayandığından kıdem tazminatına hak kazandığı, süresinde sunulmayan cevap dilekçesinin ıslahı ile zamanaşımı itirazının ileri sürülemeyeceği, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil alacakları yönünden dava belirsiz alacak davası olarak açıldığından talep artırımına karşı zamanaşımı def'i ileri sürülmesinin sonuca etkisinin bulunmadığı, reddedilen alacak indirim uygulanan kısma ilişkin olduğundan davalının vekâlet ücretine hak kazanamayacağı, hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamaların dosya kapsamına uygun olduğu ve İlk Derece Mahkemesinin kararında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının şua izni alacağı talebinin hesap yöntemi hususuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili maddeleri.
3.3153 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri.
4. Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname'nin 24 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Şua izni yıllık izin ücretinden ayrık olarak 3153 sayılı Kanun'a dayanılarak çıkarılan Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname ile sağlanan dinlenme hakkı olup çalışırken ücrete dönüşmesi mümkün olmadığından ... sözleşmesi devam ettiği sürede bu alacağın muaccel olması söz konusu değildir.
3. ....05.1939 tarihli ve 4201 No.lu Resmî Gazete'de yayımlanan Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamnamenin 24 üncü maddesinde “Bu gibi müesseselerde, her röntgen mütahassısının veya röntgen ve radyom ile iştigal eden kimsenin senede dört hafta muntazaman devamlı tatil yapması mecburidir.” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir. Açıklanan düzenleme gereği şua izni, bu alanda çalışan işçilere kullandırılış amacı gereği bölünemez ve bölünmeden kullandırılması esastır.
4. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının son dört yıl şua izinlerini bölünmeden kullandığı gerekçesiyle bu süreler dışlanarak bakiye sekiz yıl üzerinden alacağın hesaplanması yerindedir. Ancak davacının bu sekiz yıllık dönemde parça parça kullandığı şua izinlerine ait o dönemlerde ödenen ücretlerinin, hesaplamada gözetilmemesi yerinde değildir. Başka bir ifadeyle dosyada mübrez belgelerle sabit olduğu üzere önceki yıllarda bölünerek kullandırılan şua izni dönemlerinde, davacıya çalışmadığı o günler için de dönem ücreti üzerinden ücret ödemesi yapılmıştır. Her ne kadar şua izni bölünemez ise de davacının parça parça kullandığı şua izinlerinin ait olduğu aylarda, o izin dönemlerinde ödenen ücret miktarlarının davacının sekiz yıl üzerinden hesaplanan toplam şua izni alacağından mahsubu gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır. Kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.