"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2345 E., 2023/749 K.
DAVA TARİHİ : 01.12.2016
KARAR : Davalının istinaf başvurusunun esastan reddi, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gebze 8. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/151 E., 2022/241 K.
Taraflar arasındaki itirazin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, 2011 yılının Ekim ayında bir yıl süreli olarak imzalanan ve her yıl yenilenen iş sözleşmeleri ile davalı Şirket nezdinde genel müdür danışmanı olarak çalışmaya başladığını, zaman içerisinde ithalat ve ihracat müdürlüğü pozisyonunun da kendisine verildiğini, belirli süreli iş sözleşmesinin görev tanımına ilişkin 7 nci maddesinde; uluslararası alanda ithalat için uygun tedarikçi, ihracat için ise alıcı bulmakla yükümlü olduğu belirtilen davacı müvekkilinin iş sözleşmesinin başladığı tarihten itibaren yaptığı çalışmalar ile Tenoit, GSCaltex, ExxonMobil, Q8, Ergon, ISU Chem, Expanders, Petronas, Exachem ve Repsol firmalarını davalıya kazandırdığını, iş sözleşmesinin işverenin yükümlülükleri bölümünde ise davacının çalışmalarına karşılık, aylık ücretine ilave olarak her yılın sonunda hesaplanmak üzere bonus şeklinde bir prim ödenmesinin kararlaştırıldığını, her sene bir sonraki dönemin iş sözleşmesine devredilerek birlikte ödeneceği söylenen ve davalı işveren beyanına göre toplam 57.110,00 Euro olduğu belirtilen prim alacağının 2014 yılı sonunda Şirketin içinde bulunduğu ekonomik kriz gerekçe gösterilerek bir kez daha ödenmediğini ve yenilenen iş sözleşmesinin 10.11.2014 tarihinde davalı işveren tarafından haksız bir gerekçe ile feshedildiğini, ödeme yapılmaması nedeniyle 27.11.2014 tarihinde temerrüde düşen davalı aleyhine Gebze 2. İcra Müdürlüğünün 2014/8029 Esas sayılı dosyası ile icra takibine geçildiğini, davalı işveren tarafından, dayanağı olmayan bir hesaplama ile icra takibinin 7.323,46 Euro karşılığı 20.729,82 TL'lik kısmının kabul edildiğini kalan kısmına haksız ve hukuki dayanaktan yoksun bir şekilde itiraz edildiğini belirterek icra dosyasına yapılan haksız ve hukuki dayanaktan yoksun itirazın iptali ile takibin devamına, alacağın likit ve belirlenebilir olması nedeniyle davalının icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafından Gebze 2. İcra Müdürlüğünün 2014/8029 Esas sayılı dosyası ile müvekkili şirket aleyhine icra takibi başlattığını, takibin dayanağı olarak Kadıköy 15. Noterliğinin 18.11.2014 tarihli ve 23794 yevmiye numaralı ihtarnamesinin gösterildiğini, bu ihtarname ve icra dosyası incelendiğinde; davacının sadece son çalıştığı dönem olan 2013 yılına ait 57.110,00 Euro net prim alacağının talep edildiğinin görüleceğini, eldeki itirazın iptali davasında, davacının itirazın iptali ile sınırlı olarak hareket etmesinin gerektiğini; ancak davacının takibe dayanak ihtarnamede 2013 yılına ilişkin 57.110,00 Euro alacaklı olduğunu iddia etmesine rağmen işbu davada prim alacağının her sene bir sonraki dönemin iş sözleşmesine devredildiğini, 2011, 2012, 2013 dönemlerine ait prim alacaklarının kendisine ödenmediğini ve 57.110,00 Euro alacaklı olduğunu ileri sürdüğünü, davacının tek prim alacağının doğduğu döneme ilişkin olarak 29.12.2014 tarihinde 20.729,82 TL icra dosyasına ödeme yapıldığını, işbu ödeme dışında kalan tutar için müvekkili Şirketin davacıya herhangi bir borcunun bulunmadığını, davacının icra takibine yönelik itirazın iptali davasının kabulüne olanak olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraflar arasında imzalanan bireysel iş sözleşmeleri dikkate alınarak davacının prim alacağının ilk sözleşmenin imzalandığı 01.10.2011 tarihinden sonra kazandırılan müşteriler dikkate alınarak hesaplandığı, 30.07.2017 tarihli rapordaki tespitlerin dosya kapsamı ve hukuka uygun olduğu, bu raporun eki niteliğindeki taraf itirazlarını yöntemince değerlendiren 30.10.2019 tarihli üçüncü ek raporunun ilk seçeneğindeki tespit ve hesaplamaların hükme esas alındığı, alacak likit olmadığından icra inkar tazminatının hüküm altına alınamayacağı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesi hükmünün gerekçesinin eksik olduğunu, müvekkilinin Q8 (Kuwait Petroleum Nederland) firmasından dolayı kazandığı primlerin ispatlandığını, bilirkişi tarafından da buna göre hesaplandığını; ancak İlk Derece Mahkemesince bu prim talepleri hakkında bir karar verilmediğini, müvekkilinin davalı işverenle alışverişlerini sağladığı Ergon, Petronas, Exachem ve Repsol firmalarının prim hesabının dışında tutulmasının iş sözleşmesine ve hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin kazandığı prim ücretlerinin, iş sözleşmesinin 7 nci maddesine göre net rakam yerine brüt rakam üzerinden hesaplamaya tâbi tutulmasının da hukuka aykırı olduğunu, yazılı delil başlangıcı niteliğinde olan işyeri yetkilisi Ü.S'nin el yazılı net prim alacağına dair hesaplama belgesinin değerlendirilmemesinin doğru olmadığını, haksız olarak icra inkar tazminatı taleplerinin reddine karar verildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; takip talebinin kapsamının ve ihtarnamedeki talebin genişletildiğini, davacının prime hak kazanabilmesi için satışın bir önceki yıl satışına göre artmış olması gerektiğini, hüküm altına alınan miktarların net ya da brüt olduğunun gerekçede belirtilmesi yeterli olmayıp hüküm fıkrasında da hüküm altına alınan alacakların net ya da brüt olduğunun açıkça yazılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı işverenliğin icra takibi kapsamında icra dosyasına yaptığı ödemesinde, kendi hazırladığı tablolardan 01.10.2012-30.09.2013 dönemini dikkate alarak hesaplama ve ödeme yaptığı icra takibinde alacağın açıklandığı kısmın iki bölümden oluştuğu, ilk bölüm alacağın aslı ile ilgili olarak “hizmet sözleşmesinden kaynaklanan prim alacağı” ve ikinci bölüm işlemiş faiz talebiyle ilgili temerrüdün dayanağı olarak “Kadıköy 15. Noterliği'nin 18,1 1.2014 tarih ve 23794 numaralı ihtarnamesi” şeklinde olduğu, davacının talebini salt 01.10.2013-30.09.2014 dönemi ile sınırlandıran bir beyan bulunmadığı “hizmet sözleşmesinden kaynaklanan prim alacağı” açıklaması, tüm hizmet süresini kapsar mahiyette olduğu, ihtarnamenin açıklama kısmında yıllar itibarıyla imzalanan sözleşmelerde bonusun öngörüldüğünden söz edildiği ve alacak miktarı ihtarname ile tüm alacak dönemi için talep edildiği, böylece ihtarname içeriğinden prim alacağı döneminin sınırlanmadığı, dosyada mübrez üç sözleşmede düzenlemelerin açık olduğu, davalı işverene davacının kazandırdığı müşterilerle ilgili ithalatta ve ihracatta satış verilerinin esas alınacağının kabul edildiği anlaşılmakla İlk Derece Mahkemesi kararında bir isabetsizlik görülmediği, davalı vekilinin istinaf itirazlarının yerinde olmadığı, prim hesabı yapılmayan beş firmadan Q8 firması dışındaki firmalar ile süren ticari ilişkilerin davacının davalı Şirket ile ilk sözleşme tarihi olan 01.10.2011 tarihinden önceye dayandığı, davacının çalıştığı dönemlerde sözleşmede belirtilen sınırların üzerinde ihracat gerçekleşmediği için bonus hesabı yapılmadığı, Q8 firması yönünden ise 01.10.2013 tarihli bireysel iş sözleşmesinin 7.12 nci maddesinde ''işveren adına BUHMWOO, Q8, REPSOL firmaların fason üretimlerinin GOSB'ta açılacak yeni tesiste fason üretimlerinin yapılması adına gerekli çalışmaların yapılması ve takip edilmesi'' düzenlemesine yer verildiği, aynı sözleşmenin 8.1 inci maddesinin (f) bendinde ''7.12. Maddesinde belirtilen firmalardan herhangi biri ile fason anlaşma sağlanması halinde 1 maaş bonus ödemesi yapılacaktır'' düzenlemesi bulunduğu, dolayısıyla Q8 firması ile fason anlaşma yapılmasında 1 ücret bonus ödeneceğinin kararlaştırıldığı ve bu bonus ödemesinin de dava dilekçesinde talep konusu olmadığı, davacının yaptığı icra takibinin prim alacağına ilişkin olduğu, tarafların bu hususlara ilişkin istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı, ancak bireysel iş sözleşmeleri dikkate alındığında ücretin Euro karşılığı net TL olarak ödeneceğinin belirtildiği, davacının 20.02.2018 tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda brüt olduğu belirtilen 66.485,91 Euronun net olması gerektiği, bu yöndeki davacı istinafının yerinde olduğu gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; bir kısım firmanın hesaplama dışı tutulmasının ve icra inkar tazminatı talebinin reddinin hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; istinaf dilekçesinde gerekçelere ek olarak alacağın net olarak hesaplanmasının hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının davalı işverenden alacağı prim (bonus) miktarının ispat ve hesabı ile davacının icra inkar tazminatına hak kazanıp kazanmadığı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun'un) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 67 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,21.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.