"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/256 E., 2023/398 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı ... vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davalı ... vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 438 inci maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı İdare kuruluşu olan ... Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) SAGE ile yüklenici Şafak Gümrük Müşavirliği Ltd. Şti. arasında düzenlenen “Gümrükleme İşleri Sözleşmesi” gereğince hizmet verilmesinin kararlaştırıldığını, müvekkili Kurumun bünyesinde bulunan Savunma Sanayi Araştırma ve Geliştirme Enstitüsünde makina mühendisi olarak görev yapan ...'in 14.09.2004 tarihinden itibaren yukarıda anılan sözleşmede kararlaştırılan nakliye işlemleri konusunda görevlendirildiğini, davalı ...'in Şafak Gümrük Müşavirliği antetli ödeme taleplerini defalarca çoğaltıp kabul ederek, müvekkili kurumun Ziraat Bankası Tunalıhilmi Şubesindeki hesabından diğer davalı ... tarafından işletilen ... Lojistik firmasına ait hesaplara 19.11.2004 ile 18.03.2005 tarihleri arasında nakliye bedeli olarak toplam 34.126.100.000 TL (eski para değerinden), gümrük işleri bedeli olarak da 190.450.000.000 TL (eski para değerinden) aktararak zimmetlerine 224.576.100.000 TL (eski para) geçirdiklerini, yapılan denetleme çalışması sonucu zimmet işlemlerinin tespit edildiğini ileri sürerek bu zararın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili; davalının TÜBİTAK SAGE'de sözleşmeli araştırmacı olarak çalıştığını, makine mühendisi olduğunu, yabancı dil bilmesi nedeniyle enstitünün dış satın alma işlerinde görevlendirildiğini, ancak görevlendirmenin resmî olmadığını, ...'in diğer davalı ...'ı 2002 yılından beri tanıdığını, davalı ...'ın 2004 yılında ... Lojistik Nakliyat Firmasını kurduğunu, ancak diğer davalının TÜBİTAK SAGE'nin nakliye işlerini yapmak için ...'i ikna ettiğini, 2004 yılı Kasım ayında ...'e şirketin zor durumda olduğunu, parayı nakliyeyi yapmadan önce almak için yardım istediğini, davalılar arasında hiç bir anlaşma bulunmadığını, arkadaşı ...'a yardımcı olmak istediğini, Kurumunu dolandırmak gibi bir kastı bulunmadığını, ...'e havale yapılan miktarlardan kendisine hiçbir pay almadığını, bütün paraların ...'ın hesabına yatırıldığını, ...'in iyiniyetli olarak Kurumun zararını karşılamak amacıyla borç bularak ve şahsi arabasını satarak ödemede bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili; diğer davalı ... tarafından Kurum hesabından gönderilen paraların bankadan çekilip ...'e ödendiğini, bir müddet sonra paraların gümrük işlemleri için kullanılmadığı öğrenilince ...'e yaptığı işin yanlış olduğu söylendiğinde ...'in hatasını kabul edip paraları Kuruma iade edeceğini söylediğini, müvekkilinin iyiniyetinin kurbanı olduğunu, firmasının da bu soruşturmadan zarar gördüğünü savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.....2019 tarihli ve 2019/343 Esas, 2019/564 Karar sayılı kararıyla; Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının Yargıtay tarafından onanması üzerine dosyanın mahkemelerine geldiği, daha önce yapılan ödemeler mahsup edilerek ve takdiren %20 oranında indirim yapılmak suretiyle karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 21.01.2020 tarihli ve 2019/8141 Esas, 2020/884 Karar sayılı ilâmı ile; somut uyuşmazlıkta zararı doğuran eylemler davalılar tarafından kasten gerçekleştirildiğinden indirim yapılmasının isabetsiz olduğu, bu nedenle Mahkemece 42.547,12 TL’nin hüküm altına alınması gerektiği, hüküm altına alınan alacağa zararın gerçekleştiği tarih itibarıyla faiz işletilmesine karar verilmesi gerektiği ve kabule göre de, zarar miktarından yapılan indirimin yargılama gideri ve vekâlet ücreti hesabında dikkate alınması gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Maddi Hatanın Düzeltilmesi Talebi Kabul Edilerek Verilen Bozma Kararı
1. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen bozma ilâmının maddi hataya dayalı olduğunu ileri sürerek davacı vekili maddi hatanın düzeltilmesi isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 29.04.2021 tarihli ve 2021/3856 Esas, 2021/8739 Karar sayılı ilâmı ile; somut uyuşmazlık bakımından, kararın davacı vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edildiği, temyiz eden davalı ... vekilinin talebi üzerine temyiz incelemesinin duruşmalı yapıldığı, 21.01.2020 tarihinde yapılan duruşmaya davacı vekili ve davalı ... vekilinin katıldığı, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi tarafından duruşmalı yapılan temyiz incelemesi sonucunda tarafların sair temyiz itirazlarının reddi ile hükmün bozulmasına karar verildiği, duruşmaya katılan ve lehine bozma yapılan taraflar lehine duruşma vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken maddi hataya dayalı olarak davacı lehine duruşma vekâlet ücretine hükmedilmediği anlaşılmakla; Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen ilâmının maddi hataya dayanması sebebiyle ortadan kaldırılarak, duruşmalı yapılan inceleme neticesinde; somut uyuşmazlıkta zararı doğuran eylemler davalılar tarafından kasten gerçekleştirildiğinden indirim yapılmasının isabetsiz olduğu, bu nedenle Mahkemece 42.547,12 TL’nin hüküm altına alınması gerektiği, hüküm altına alınan alacağa zararın gerçekleştiği tarih itibarıyla faiz işletilmesine karar verilmesi gerektiği ve kabule göre de, zarar miktarından yapılan indirimin yargılama gideri ve vekâlet ücreti hesabında dikkate alınması gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak tüm dosya kapsamına göre davacının ödenmeyen 42.547,12 TL zararının bulunduğu, davalıların davacının zararına neden olan eyleminin birden fazla olup bir kısım zararının da mahsup edildiği, mahsubun muaccel olan ilk alacaktan yapılacağı, bu nedenle davacı tarafından ödenen miktarın ilk eyleminden meydana gelen zarardan mahsup edileceği, davacı tarafından yapılan son ödemenin de 28.04.2005 olduğu ve zarar tarihinin 28.04.2005 olarak tespit edilerek faizinin bu tarihten başlatıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili; Kurum zararının eksik hesaplandığını, faiz hesabı bakımından bozma ilâmına uyulmadığını, vekâlet ücreti ve yargılama giderlerinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; temerrüt başlangıç tarihinin hatalı olduğunu, dava açılmadan önce bir ihtarname gönderilmediği için faizin dava tarihinden verilmesi gerektiğini, aleyhe bozma yasağının dikkate alınmadığını, vekâlet ücretinin hatalı belirlendiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; alacağın indirimsiz şekilde hüküm altına alınmasına yönelik bozma ilâmına uygun karar verilip verilmediği ile faiz başlangıç tarihi, yargılama gideri ve vekâlet ücreti noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi, Mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 44 üncü maddesi, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla davalı ... vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta Mahkemece hüküm altına alınan alacak miktarı 42.547,12 TL olup, davacı vekili lehine kabul edilen vekâlet ücreti ile yargılama giderlerinde anılan tutar esas alınmış, keza yargılama giderlerinde sorumluluk açısından kabul ve redde göre oranlama yapılmıştır. Dava açıldıktan sonra davalı tarafından davacıya bir miktar ödeme yapılması nedeniyle Mahkemece bu miktara hükmedildiği anlaşılmakta olup davanın açılmasına sebep olan taraf davalı olduğundan yargılama giderleri ve vekâlet ücretinde bu durum davacı lehine değerlendirilmelidir. Belirtilen hususlar gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı ... vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının (3), (4) , (6) ve (7) numaralı bentlerinin çıkartılarak yerlerine,
"3-Davacı tarafından bilirkişi ücreti, posta, müzekkere ve tebligat vb işlemler için harcanan bozma öncesi ve bozma sonrası toplam 2.258,95 TL yargılama giderinden kabul ve red oranları gözetilerek 1.219,83 TL yargılama gideri ile davacı tarafından yatırılan 1.425,60 TL harç bedeli ve başvurma harcı olarak yatırılan 11,20 TL olmak üzere toplamda 2.656,63 TL davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı ... tarafından delil, müzekkere, tebligat varsa ek rapor vb giderler için harcanan bozma öncesi ve bozma sonrası 1.650,00 TL yargılama giderinden kabul ve red oranları gözetilerek hesaplanan 759,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, geri kalan miktarın davalı ... üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden; karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 9.200,00 TL nispi vekâlet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden; karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 9.200,00 TL nispi vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine," bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı ...'e yükletilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
20.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.