"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1341 E., 2023/1650 K.
DAVA TARİHİ : 18.08.2011
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 11. İş Mahkemesi
EK KARAR TARİHİ : 30.03.2021
SAYISI : 2011/1604 E., 2020/950 K.
BİRLEŞEN DAVA
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 2. İş Mahkemesi
SAYISI : 2016/207 E., 2016/189 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin 30.03.2021 tarihli kararı ile; asıl ve birleşen davalar bakımından davalıların kötüniyet tazminatı taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Karar ve ek kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalılar vekili tarafından davalı ... adına temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı ... vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 05.12.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalılar vekili Avukat ... ve davalı asıl ... ile karşı tarafa adına vekili Avukat ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların ve davalı asılın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin 11.12.2010 tarihli iş sözleşmesi gereği 77 Şirketler Grubu bünyesindeki tüm şirketlerin Afganistan'da yürüttüğü bütün projelerde ülke müdürü olarak 21.05.2011 tarihine kadar çalıştığını, davalıların sözleşmesel yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sebebiyle iş sözleşmesini feshettiğini, alacaklarının tahsili için Ümraniye 2. İcra Müdürlüğünün 2011/10350 Esas sayılı dosyasından icra takibi başlattığını, davalıların takibe haksız olarak itiraz ettiklerini, davalılardan ...'in Şirketin yetkilisi olduğu ve sözleşmenin ödeme maddesine göre şahsen ödeme taahhüdünde bulunduğunu, sözleşmenin 1 inci maddesine göre davacının 01.12.2010 öncesi dönemden tahakkuk etmiş 200.000,00 USD yönetim ücreti, 4 üncü maddesine göre 01.12.2010 sonrası döneme ait Şirketin Afganistan'daki projelerinden tahsil edilmiş fatura bedellerinin %0,5 oranında yönetim priminin kendisine ödenmesi gerektiğini ancak ödenmediğini belirterek takibe yapılan itirazın iptali ile en az %40 oranında icra inkar tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; müvekkillerinin yöneticilik primi alacaklarının çok daha fazla olduğunun anlaşıldığını, bu sebeple bakiye prim alacakları için İstanbul Anadolu 15. İcra Müdürlüğünün 2016/1027 Esas sayılı dosyasından takip başlattıklarını, bu takibe de davalıların haksız olarak itiraz ettiklerini, alacaklarının zamanaşımına uğramadığını, sözleşmede imza inkârı bulunmadığını ve geçerli olduğunu belirterek takibe yapılan itirazın iptali ile anapara borcunun en az %20'si oranında icra inkar tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davada asliye hukuk mahkemelerinin görevli olduğunu, davacı ile müvekkilleri arasında bağlayıcı bir iş sözleşmesi bulunmadığını, müvekkilleri Şirketin 77 İnşaat ve Taahhüt Ltd. Şti. olmadığını, ... adı altındaki imzanın da Şirketi bağlamayacağını, ...'in şahsi bir sorumluluğu bulunamayacağını, icra takibine haklı olarak itiraz ettiklerini, 77 İnşaat ve Taahhüt Ltd. Şti.nin bu sözleşmede taraf dahi olmadığını, sadece ...'in imzası bulunduğunu, davacının herhangi bir ücret alacağı bulunmadığını, davacının iş sözleşmesini haksız olarak feshettiğini ve feshin başka bir iş teklifi almasından kaynaklandığını, davacının kendisinin istifa ederek işten ayrıldığını ve yönetim anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini de yerine getirmediğini, Şirketin yönetimine hiçbir katkısı bulunmadığını, yönetim anlaşmasında sözü edilen 200.000,00 USD'nin DYNA Corp. Payne ve Ceronimo projelerinin bitirilmesi hâlinde ödenmesi gereken primler olduğunu, projelerin teslim edilmediğini, davacının sözleşme gereği beklenen performansı göstermediğini ve Şirketi zarara uğrattığını savunarak davanın reddini ve alacağın en az %40'ı oranında kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalılar vekili birleşen davaya cevap dilekçesinde; birleşen davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ...'in 11.12.2010 imza tarihli yönetim anlaşmasını davalı Şirketin de dâhil olduğu tüm anılan Şirketler nam ve hesabına, yetkili temsilci sıfatıyla imzalamış olduğu, böylece yönetim anlaşması kapsamındaki tüm yükümlülüklerin temsil etmiş olduğu davalı Şirket ve diğer 77 Grubu Şirketlerini bağlar hâle geldiği, davalı ...'in yalnızca Şirket nam ve hesabına hareket etmekle olup şahsı adına bir yükümlülük altına girmediği, bu nedenle davalı ...'in bir sorumluluğu olmadığı, 11.12.2010 tarihinde imzalanmış olan yönetim anlaşmasının 1 inci ödeme maddesinde kararlaştırılmış olan 200.000,00 USD bedelindeki yönetim ücretinin muaccel bir işçilik alacağı olduğu, herhangi bir şarta bağlanmaksızın en geç 15.02.2011 tarihinde ödeneceğinin kararlaştırıldığı, hak kazanılmadığı ya da ödendiği davalı yanca ispat edilmeyen bu maktu ve sabit işçilik alacağının takip konusu yapıldığı asıl dava yönünden takibin yönetim ücreti yönünden devamına karar verildiği, sözleşmeye dayandırılan alacağın likit olduğu, bu nedenle %20 oranında icra inkar tazminatına hükmedildiği, davalı işyeri merkez adresinde 16.10.2017 ve 09.03.2018 tarihlerinde dava konusu prim alacakları yönünden Şirket kayıtları üzerinde inceleme yapıldığı, inceleme neticesinde Afganistan ülkesinde yapılan inşaat işlerine ve hizmetlerine ilişkin hizmet alan firmalar tarafından yapılan ödemeler esas alınmak suretiyle davacının 145.957,88 USD yönetim primine hak kazandığı, birleşen dava bakımından davacının asıl takipte talep ettiği yönetim priminden de az bir bedelin İlk Derece Mahkemesince kabul edildiği, birleşen davaya konu ilave yönetim primi alacağı olduğuna dair dosyaya belge delil bulgu girmediği, bu nedenle davalılarca icra takibine yapılan itirazın davacı tarafça iptali talebinin reddedildiği gerekçesiyle asıl dava bakımından davalı ... bakımından itirazın iptali talebinin reddine, davalı Şirketi bakımından itirazın iptaline, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili; bilirkişi heyetinin eksik evrakların getirtilmesi gerektiği görüşüne uyularak İlk Derece Mahkemesinin istinabe talepnamesi ile Afganistan ülkesindeki Şirketin evraklarının istendiğini, bu evraklar gelmeden ara karardan rücu edilerek aleyhlerine eksik incelemeye dayalı karar verildiğini, davacı ile müvekkillerinin arasında bağlayıcı bir iş sözleşmesi bulunmadığını, ... adı altındaki imzanın da Şirketi bağlamayacağını ve şahsi bir sorumluluğu bulunmadığını, müvekkili Şirketin bu sözleşmede taraf dahi olmadığını, davacının işten istifa ederek ayrıldığını ve yönetim anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini de yerine getirmediğini, reddedilen kısım için müvekkili açısından davacının inkar tazminatına mahkum edilmesi gerekirken bu hususta bir karar verilmediğini, davacının davalılardan 77 İnşaat ve Taahhüt AŞ nezdinde 06.11.2009-21.05.2011 tarihleri arasında çalıştığının açıkça anlaşıldığını, bu çalışmalarından doğan bütün ücretlerini aldığını, 77 İnş. ve Taah. AŞ'nin Afganistan'da bir işinin olmadığını, her bir Şirketin ayrı ayrı bağımsız faaliyet gösteren hükmü şahıslar olduğunu ve aralarında müteselsillik bağlantısı olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının sigortalı hizmet cetveli uyarınca 06.11.2009-21.05.2011 tarihleri arasında davalı Şirket işverenliğinde sigortaya kayıtlı olduğu, davacı ile davalı ... arasında imzalanan 11.12.2010 tarihli yönetim anlaşması kapsamında, davalı ...'in sahibi olduğu 77 Şirketler Grubu bünyesinde yürütülüp ifa edilen bilimum işletme faaliyetleri yönünden davacının Afganistan Ülke Müdürü olarak görevlendirildiği, dosya kapsamında bulunan belgeler ve ticaret sicil kayıtlarından davalının ilgili Şirketlerin münferiden Yönetim Kurulu Üyesi ve Temsilcisi olduğu anlaşılmakta olup sözleşmenin İngilizce düzenlenmiş olduğu ve ...'in yeterince İngilizce bilmediği yönündeki davalı itirazının yerinde olmadığı, davacının icra takibine konu edilen alacaklarının anılan sözleşme hükümlerinden kaynaklandığı, sözleşmenin (1) numaralı kısmında "1 Aralık 2010 tarihinden önceki vadede tahakkuk etmiş 200.000,00.-USD (ikiyüzbin Amerikan Doları) tutarındaki Yönetim Ücreti'nin en geç 15.02.2011 tarihine kadar ödeneceğidir." hükmü ile sözleşmenin vadesi gelmiş kayıtsız şartsız borç ikrarı içerdiğinin açık olduğu, "4" numaralı kısımda "1 Aralık 2010 tarihinden sonra şirketin Afganistan Projelerinden herhangi biri ve tamamına ilişkin tahsil edilmiş faturalarının toplam bedelinin yüzde 0,5'ine denk gelen tutarının yönetim primi adı altında tahsilatı izleyen 7 (yedi) gün zarfında ödenmesi. Bu prim yüzdesi, kar ya da zarardan bağımsız olacaktır." şeklindeki düzenleme ile davalının ödeme taahhüdünde bulunduğu ve bu yükümlülüğü ortadan kaldıran bir durumun varlığının usulünce ispatlanamadığı, sözleşme koşullarına uygun şekilde alacak tespitinin bilirkişi heyetince Şirketin defter ve kayıtları incelenerek ve ilgili dönemde Afganistan'da hizmet alıp ödeme yapan müşteri isimleri tek tek tespit edilip banka hesaplarıyla karşılaştırılarak Afganistan hak edişlerinin davalıdan sadır kayıt ve belgelere göre belirlendiği, bu nedenle davalının bilahare sunduğu bir kısım evrak nedeniyle eksik inceleme yapıldığı yönündeki itirazının yerinde olmadığı, kötüniyet tazminatı talepleri bakımından hüküm kurulmadığı, İlk Derece Mahkemesince ek kararla hükmün tamamlandığı, redde konu miktarların likit olmayıp yargılamayı gerektirmesine ve davacının kötü niyetinin dosya kapsamı itibariyle sabit olmamasına göre davalı talebinin reddedilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının yönetim anlaşması kapsamında yönetim ücreti ve yönetim prim alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davacı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı ... Anonim Şirketine yükletilmesine, Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,05.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.