"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.03.2010-13.01.2020 tarihleri arasında davalı Sendikanın ... Şubesinde şube başkanı olarak çalıştığını, Şubenin 13.01.2020 tarihinde kapatıldığını, şubenin kapatılma nedeninin kararda yazılı gerekçelerin aksine Genel Başkan ....'nin yolsuzluklarla anıldığı ve müvekkilinin usulsüzlüklere ve sendikal ahlaka sığmayacak eylemlere göz yummadığı ve bu konuları diğer şube başkanlarıyla paylaştığı için genel merkez tarafından şubenin kapatılarak cezalandırıldığını, davalı Sendikanın 09.01.2020 tarihli 552 karar sayılı ... Şubesinin kapatılmasına dair genel yönetim kurulu kararının hukuka uyarlığı bulunmaması nedeniyle iptaline karar verilmesi istemiyle ... 36. ... Mahkemesinde 2020/36 Esas sayılı davayı açtığını, ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2020/10739 soruşturma numarasıyla genel başkan hakkında şikayet başvurusunda bulunduğunu, hâlen yöneticiyken şubesine girmesine ve özel eşyalarını almasına izin verilmediğini, 2020 yılı Ocak ayında 13 günlük ücretinin ödenmediğini, görev süresi dolmadan ve kusuru olmaksızın şube kapatılarak görevden alındığını, bu nedenle 02.10.2020 tarihine kadar alacağı ücretlerden mahrum bırakıldığını, profesyonel yönetici olduğunu, 2019 yılı Aralık ayı ücretinin net 16.309,00 TL olduğunu, ücretlerin bankadan ödendiğini, 20.01.2016 tarihli Sendika Tüzüğü'nün 46/d. maddesinde yazılı izinlerin görev süresi boyunca kullandırılmadığını, 46/f maddesinde yazılı 02.10.2016-13.01.2020 tarihleri arası dönemine ait hizmet tazminatının eksik ödendiğini, önceki başkanlık dönemine ait hizmet tazminatının da eksik ödendiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 01.01.2020-13.01.2020 tarihleri arası ücret alacağından 7.000,00 TL, görev süresinin olağan şekilde biteceği 02.10.2020 tarihine kadar alması gereken ücret alacağından 2.000,00 TL, yıllık ücretli izin alacağından 200,00 TL, 02.10.2016-13.01.2020 tarihleri arası dönemine ait hizmet tazminatından 400,00 TL, önceki başkanlık dönemine ait hizmet tazminatından 400,00 TL olmak üzere toplam 10.000,00 TL alacağın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili Sendikanın 20. Olağan Genel Kurulunda Sendika Tüzüğü'nün 17 ve 20 nci maddelerine istinaden ihtiyaç duyulması hâlinde şubeler açılması, birleştirilmesi ve kapatılması hususunda Genel Kurulca Genel Yönetim Kuruluna yetki verilmesinin teklif edildiğini, teklifte davacının imzasının bulunduğunu, teklifin oy birliği ile kabul edildiğini, Sendika Merkez Yönetim Kurulunun 09.01.2020 tarihli ve 552 sayılı kararı ile Sendika ... Şubesine bağlı işyerlerinin fiziki dağılımının farklı bölgelerde olması, şubeye bağlı çimento fabrikalarının bağlı oldukları holdingler itibarıyla yönetim birliğinin sağlanamaması nedeniyle yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmelerinin yürütümü ve bu işyerlerinde çalışan üyelerin sorunlarına cevap verme konularında ... Şubesi tarafından verilen hizmetin yetersiz kaldığı değerlendirilerek, şube faaliyet alanları ile ilgili geçmiş dönemdeki uygulamaya geri dönülmesine ... Şubesine bağlı işyerlerinin diğer şube faaliyet alanlarına dâhil edilmesine ... Şubesinin kapatılmasına, şubenin kapatılması nedeniyle şube başkanlığı görevini yürütmekte olan davacının profesyonel şube başkanlığı görevinin sona erdirilmesine karar verildiğini, 09.01.2020 tarihinde görevinin sona erdiğini, 2020 yılı Ocak ayının 9 günlük ücretinin ödendiğini, profesyonel yönetici olarak hizmet akdiyle çalışmadığını, vekâlet akdiyle hizmet gördüğünü, görev süresinin olağan şekilde biteceği 02.10.2020 tarihine kadar olan ücret alacaklarını talep etmesinin vekâlet akdi hükümleri gereğince mümkün olmadığını, şube başkanlığı görevini sona ermesini haklı gerekçelere dayandığını, hakettiği izinlerini kullandığını, izin süresi için ödenen izin harçlıklarını talep ettiğini ve ödendiğini, görevin sona ermesinin Sendika Tüzüğü'nün 46/f maddesinde sayılan sebeplerden olmadığını, Sendika Tüzüğü'nün 46/f maddesinde sayılan hizmet tazminatlarının ödendiğini, önceki dönemlere ilişkin tüm hizmet tazminatlarının ödendiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 23.03.2021 tarihli ve 2020/48 Esas, 2021/185 Karar sayılı kararı ile; davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 29.11.2021 tarihli ve 2021/1543 Esas, 2021/3239 Karar sayılı kararı ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 16.02.2022 tarihli ve 2022/764 Esas, 2022/1820 Karar sayılı kararı ile; sair temyiz itirazlarının reddiyle banka kayıtlarının aylık ücret miktarına ilişkin davacı iddiasını doğruladığı görülmekle bu iddianın ispatlandığının kabul edilmesi gerektiği; davacının bakiye ücret alacağı talebinin davalı Sendikanın hukuka aykırı kapatma kararına dayandırıldığı, davacının görevinin 09.01.2020 tarihli kapatma kararı ile sona erdirildiği, davanın ise 03.02.2020 tarihinde açıldığı, dava tarihi itibarıyla muacceliyet şartının gerçekleştiği, dolayısıyla şube kapatma kararına karşı açılan davanın sonucu beklenilmeden (bekletici mesele yapılmadan) bakiye süre ücret alacağının reddinin hatalı olduğu gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; uyulan bozma kararı doğrultusunda ... 36. ... Mahkemesinin 2020/36 Esas sayılı dosyasında ... Şubesinin kapatılmasına dair Genel Yönetim Kurulu kararının iptali talebi ile açılan davada davanın reddine dair verilen kararın istinaf kanun yolundan geçerek temyiz edilmeksizin kesinleştiği, davacının 22.10.2020 tarihli celsedeki beyanı ile imzasına havi yıllık ücretli izin defterinde izin kullandığı yönündeki kayıtlara itibar edilerek davacının yıllık izin ücreti alacağının bulunmadığı sonucuna varıldığı, davacıya hizmet tazminatı adı altında yapılan fazla ödemelerin davacının ücret alacağını karşıladığı, davacının ücret alacağının bulunmadığı, bozma ilâmı doğrultusunda davacının ücretinin yeniden belirlendiği 11.01.2023 tarihli bilirkişi ek raporunun ilk seçeneğinin somut olaya uygun ve denetime uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; Mahkemece davacının hizmet tazminatı ve ücret alacağı ile sözde fazla ödenen miktarın tespit edilmediğini, yıllık izin ücreti konusunda da hatalı değerlendirme yapıldığını, izin defterinde davacının 2020 yılında 30 gün izin kullandığının görüldüğünü, ancak davacının 13.01.2020 tarihinde şubesinin kapatılarak işten çıkarıldığı, bu hususta izin defterine itibar edilemeyeceği, davacının 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait kullandırılmayan 120 günlük izin ücretinin gerçek maaşı üzerinden hesaplanarak davacıya ödenmesi gerektiğini, hizmet tazminatının Sendika Tüzüğü'ne uygun hesaplanmadığını, hizmet tazminatının, kıdem tazminatı gibi tavana tabi olmadığını, davalının takas def'inin hatalı şekilde kabul edildiğini, davacıya evvelce ödenmiş tazminatın avans mahiyetinde olduğunu, bakiyenin hesaplanıp davacıya ödenmesi gerektiğini, davacının Tüzük'e göre alması gereken iki aylık ücret alacağının raporda hiç irdelenmediğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, sendika yönetici ücret alacaklarının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) “Kuruluşların tüzüğü” kenar başlıklı 8 inci maddesinin ilgili kısmı şöyledir:
“(1) Kuruluşların tüzüklerinde aşağıdaki hususların yer alması gerekir:
...
ğ) Üyelerce ödenecek aidat ve sendika yöneticilerinin ücretleri ile ilgili usul ve esaslar...”
2. 6356 sayılı Kanun’un “Genel kurulun görev ve yetkileri” kenar başlıklı 11 inci maddesinin ilgili kısmı şöyledir:
“ (1) Genel kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
...
Yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kurulu üyelerine verilecek ücret, tazminat, ödenek ve yolluklar ile sosyal hakların belirlenmesi...”
3. 6356 sayılı Kanun’un “Kuruluşların gelirleri ve giderleri” kenar başlıklı 28 inci maddesinin altıncı fıkrası şöyledir:
“Kuruluşlar, gelirlerini bu Kanunda ve tüzüklerinde gösterilen faaliyetleri dışında kullanamaz veya bağışlayamaz.”
4. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen lk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
02.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.