"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1336 E., 2023/552 K.
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Suruç Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/368 E., 2021/765 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dava tarihi itibarıyla davalı işyerinde çalışması bulunmadığı anlaşılan davacının hüküm altına alınan ve davalı tarafça temyize konu edilen toplam alacak miktarı 138.592,82 TL olup bu miktarın Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Belediyenin 13.02.2017 tarihli yazısı ile ... sözleşmesi askıya alınmak suretiyle işten çıkartıldığını, fesih gerekçesi olarak 667 ... Kanun Hükmünde Kararname'nin (667 ... KHK) 4 üncü maddesinin (g) bendine dayanıldığını, bu sebeple işe iade davası açma yoluna gidilemediğini, ancak fesih gerekçesinin gerçeği yansıtmadığını, müvekkili hakkında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, irtibatı, iltisakı yahut irtibatı yönünde açılmış bir dava, adli ya da idari soruşturma bulunmadığını, dolayısıyla ... sözleşmesinin 4857 ... ... Kanunu'nda (4857 ... Kanun) belirtilen nedenlere aykırı şekilde feshedilmesi nedeniyle müvekkilinin işyerinde yürürlükte bulunan, üyesi olduğu sendikanın tarafı olduğu toplu ... sözleşmesi uyarınca haksız fesih tazminatına, işsizlik tazminatına hak kazandığını; ayrıca ilgili toplu ... sözleşmesindeki düzenlemeler dikkate alınmak suretiyle yapılacak hesaplama doğrultusunda kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının da davalıdan tahsili gerektiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, haksız fesih tazminatı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının hizmet süresi ve ücreti belirlenebildiğinden tam eda davası açılması gerekirken kısmi dava açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, zamanaşımı def’inde bulunduklarını, davacının ... sözleşmesi 692 ... Kanun Hükmünde Kararname (692 ... KHK) uyarınca feshedildiğinden davalı ... tarafından yapılan işten çıkarma işlemi bulunmadığını, davanın husumetten reddi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının ... sözleşmesinin davalı Belediyenin 13.02.2017 tarihli yazısı ile askıya alındığını, 17.07.2017 tarihli yazı ile de feshedildiğini, fesih gerekçesi olarak olarak gösterilen 692 ... KHK ekli listede davacının isminin de yer aldığının anlaşıldığı, Mahkemece yapılan araştırmada davacının terörle irtibat ve iltisakına dair herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı gibi davacı hakkında terör iddiasıyla açılmış bir soruşturma veya dava dosyasının bulunmadığının tespit edildiği, ... sözleşmesinin haklı nedenle ispatlandığı hususu kabul edilemez ise de davalı Belediyenin kamu hizmeti yerine getirdiği dikkate alındığında feshin şüphe feshi niteliğinde olduğu kabulü ile davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazandığı, davacının ödenmeyen yıllık izin ücreti alacağının da bulunduğu; ancak davacı taraf ... sözleşmesinin haklı sebep olmaksızın feshedilmesi nedeniyle işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinin 21 inci maddesine dayanılarak haksız fesih tazminatı talep etmiş ise de ilgili düzenlemeye göre bu tazminata hak kazanabilmek için "işverenin, işçi çıkarma hakkını hatalı kullanması veya sözleşme hükümlerine uymaması" gerektiği, ... sözleşmesinin geçerli sebeple feshedildiği hususu dikkate alındığında işverenin hatalı bir işçi çıkarma veya sözleşme hükümlerine uymamasından söz edilemeyeceğinden söz konusu talebin reddi gerektiği; yine işyerindeki toplu ... sözleşmesinin 21 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "İşveren, ... yerindeki işçi sayısına ve işçinin kıdemine bakılmaksızın, her durumda; 4857 ... ... Yasaı'ndaki esaslar dahilinde ... sözleşmesine son vermeyi gerektirir geçerli bir neden göstermek ve ihtilaf halinde, mahkeme, özel hakem vb. merciler önünde bu nedeni ispatlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde, ... Yasası'nda öngörülen yaptırımların dışında, işverence işçiye 1 yıllık ücreti tutarında işsizlik tazminatı ödenir" düzenlemesi uyarınca davacı işsizlik tazminatı talep etmiş ise de, feshin geçerli sebebe dayanması nedeni ile davacının işsizlik tazminatına da hak kazanamadığı gerekçesi ile kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının kabulüne, diğer alacakların ise reddine dair davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesince ... sözleşmesinin davalı tarafça haklı neden olmaksızın feshedildiği kabul edilmiş olmasına rağmen herhangi bir delil olmaksızın şüphe feshi nedeni ile feshin geçerli nedene dayandığının kabulünün mümkün olmadığını, bu gerekçe ile toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan işsizlik tazminatı ve haksız fesih tazminatının reddinin hatalı olduğunu, ayrıca davalı tarafça süresinde yıllık izin belgelerinin ibraz edilmediğini, bilirkişi raporları düzenlendikten ve dava ıslah edildikten sonra yıllık izne ilişkin belgelerin sunulması neticesinde ek rapor aldırıldıktan sonra ret nedeniyle davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilerek hüküm kurulmasının da hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davalı ... tarafından gerçekleştirilen bir işten çıkartılma işlemi olmadığından davalının işçilik alacaklarından sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, davacı hakkında feshin dayanağı yönünden eksik araştırma yapıldığını, davacının terörle iltisakı bulunduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 01.01.1999-13.02.2017 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde çalıştığı, davalı Belediyenin 13.02.2017 tarihli yazısı ile davacının terör örgütleriyle irtibatı veya iltisakı olduğu iddiasıyla ... sözleşmesinin askıya alınmak suretiyle feshedildiği, dosya kapsamı ve Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu'nun 2017/28079 No.lu ... başvuruya ilişkin verdiği 02.07.2020 tarihli kararı göz önünde bulundurulduğunda, Mahkemece araştırma yükümlülüğünün yerine getirilerek davacı işçi hakkında feshe gerekçe olarak gösterilen terör örgütlerine ve ya Milli Güvenlik Kurulunca devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum ve ya gruplarına üyeliği, mensubiyeti, iltisakı yahut bunlarla irtibatı tespit edildiğine ilişkin herhangi bir tespit, bilgi ve belge olmadığından feshin haklı nedene dayanmaksızın yapıldığına ilişkin kabulün yerinde olduğu, toplu ... sözleşmesi hükümleri ile kararlaştırılan haksız fesih tazminatından ve işsizlik tazminatından yararlanma koşullarının oluşmadığı, alacakların zamanaşımına uğramadığı gerekçesi ile taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin hatalı olduğunu, 685 ... Kanun Hükmünde Kararname ile OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu'nun kurulduğunu, müvekkili tarafından haksız fesih işleminin iptali için OHAL Komisyonu'na başvuruda bulunulduğunu, süreç devam ederken ... sözleşmesinin emeklilik suretiyle feshedildiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan işsizlik tazminatı ve haksız fesih tazminatı alacaklarının reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı tarafın temyiz dilekçesi miktardan reddedildiğinden, temyiz sebeplerine yer verilmemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı ve buna bağlı olarak davacının fesih sırasında işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinin 21 inci maddesinde yer alan haksız fesih tazminatı ve işsizlik tazminatı alacaklarına hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 667 ... KHK'nın 4 üncü maddesi, 692 ... KHK ve ekli (I) ... liste.
3. 4857 ... Kanun'un 18 inci ve 21 inci maddeleri ile 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı Temyizi Yönünden
Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
B. Davacı Temyizi Yönünden
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davacı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.