"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/72 E., 2023/369 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirket bünyesindeki Özel ... Hospital Hastanesinde 24.10.2005 tarihinden ... sözleşmesini haklı sebeple sonlandırdığı 04.07.2018 tarihine kadar radyoloji teknikeri olarak görev yaptığını, işyerinden ayrılmadan önce asgari geçim indirimi hariç net 2.100,00 TL aylık ücret aldığını, çalışmaya başladığı günden itibaren yaptığı fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmediğini, gerçek gelirini yansıtmayan bordrolar düzenlendiğini, aylık ücretlerinin sürekli gecikmeli yatırıldığını, tüm bu nedenlerle hak kaybına uğradığını ve davalı Şirketten hak kayıplarının düzeltilmesini talep etmesine rağmen herhangi bir sonuç elde edemediğini, bu sebeplerle davacının ... sözleşmesini haklı olarak feshettiğini, arabuluculuk görüşmesinde de davalı Şirketin taleplerini reddettiğini, müvekkilinin 3153 sayılı Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi Müesseseler Hakkında Kanun'a (3153 sayılı Kanun) tâbi olarak çalıştığını, yılda dört hafta düzenli ve devamlı olarak izin yapmasının mecburi olduğunu, müvekkilinin şua izni hakkı doğmasına rağmen bu izin hakkının kullandırılmadığını ya da eksik kullandırıldığını, haklı sebeple fesih nedeniyle davalı yana ihtarname keşide etmek zorunda kaldıklarını, ihtarname bedelinin de davalıdan tahsilini talep ettiklerini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin, şua izni, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücretleri ile ihtarname masrafı alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının ... sözleşmesini haksız olarak feshettiğini, davacının şua izni ve fazla çalışma alacağının bulunmadığını, davacının ücret alacaklarının ödenmediğini bahane ederek haksız olarak tazminat almaya uğraştığını, talep ettiği ... bayram ve genel tatil ücreti ile fazla çalışma ücretlerinin eksiksiz olarak ödendiğini, davacının imzasını taşıyan ücret bordrolarında bu hususun açıkça görüldüğünü, şua izinlerinin eksiksiz olarak kullandırıldığını, davacının iddialarının asılsız olduğunu savunarak haksız davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.10.2021 tarihli ve 2018/394 Esas, 2021/817 Karar sayılı kararı ile; davacının ödenmeyen ücret alacaklarının bulunduğu ve davacı işçi tarafından gerçekleştirilen ... sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayandığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesinin 19.04.2022 tarihli ve 2021/3414 Esas, 2022/746 Karar sayılı kararı ile; karar celsesi için davalı vekilince sunulan bekletme talebinin davacı vekilince kabul edilmediği, yargılamanın basit usulde yapıldığı, mahkemenin bu nedenlerle talebi mazeret olarak değerlendirip talebin reddine karar vermesinde hata bulunmadığı, davacının ücretlerinin tam ve zamanında ödenmemesinin davacı işçiye haklı nedenle fesih imkânı tanıdığı, fazla çalışma ücretinin ödenmemesi nedeniyle davacının ... sözleşmesini feshi haklı nedene dayandığından kıdem tazminatına hak kazandığı, süresinde sunulmayan cevap dilekçesinin ıslahı ile zamanaşımı itirazının ileri sürülemeyeceği, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil alacakları yönünden dava belirsiz alacak davası olarak açıldığından talep artırımına karşı zamanaşımı def'i ileri sürülmesinin sonuca etkisinin bulunmadığı, reddedilen alacak indirim uygulanan kısma ilişkin olduğundan davalının vekâlet ücretine hak kazanamayacağı, hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamaların dosya kapsamına uygun olduğu ve İlk Derece Mahkemesinin kararında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.11.2022 tarihli ve 2022/8406 Esas, 2022/14932 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek şua izni yıllık izin ücretinden ayrık olarak 3153 sayılı Kanun'a dayanılarak çıkarılan Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname ile sağlanan dinlenme hakkı olup çalışırken ücrete dönüşmesi mümkün olmadığından ... sözleşmesi devam ettiği sürede bu alacağın muaccel olmasının söz konusu olmadığı, ....05.1939 tarihli ve 4201 No.lu Resmî Gazete'de yayımlanan Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamnamenin 24 üncü maddesinde “Bu gibi müesseselerde, her röntgen mütahassısının veya röntgen ve radyom ile iştigal eden kimsenin senede dört hafta muntazaman devamlı tatil yapması mecburidir.” şeklinde düzenlemeye yer verildiği, açıklanan düzenleme gereği şua izninin, bu alanda çalışan işçilere kullandırılış amacı gereği bölünemez ve bölünmeden kullandırılmasının esas olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının son dört yıl şua izinlerini bölünmeden kullandığı gerekçesiyle bu süreler dışlanarak bakiye sekiz yıl üzerinden alacağın hesaplanmasının yerinde olduğu, ancak davacının bu sekiz yıllık dönemde parça parça kullandığı şua izinlerine ait o dönemlerde ödenen ücretlerinin hesaplamada gözetilmemesinin yerinde olmadığı, başka bir ifadeyle dosyada mübrez belgelerle sabit olduğu üzere önceki yıllarda bölünerek kullandırılan şua izni dönemlerinde, davacıya çalışmadığı o günler için de dönem ücreti üzerinden ücret ödemesi yapıldığı, her ne kadar şua izni bölünemez ise de davacının parça parça kullandığı şua izinlerinin ait olduğu aylarda, o izin dönemlerinde ödenen ücret miktarlarının davacının sekiz yıl üzerinden hesaplanan toplam şua izni alacağından mahsubu gerektiğinin düşünülmemesinin hatalı olduğu şeklindeki gerekçe ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak yapılan yargılamada, bozma gerekçeleri doğrultusunda alınan bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; hükmedilen fazla çalışma ücreti miktarının çok fazla olduğunu, davacının iddialarının asılsız olduğunu, davacının ... bayram ve genel tatil ücreti alacağı bulunmadığını, şua izninin hakkaniyete aykırı olarak hesaplandığını, davacının tüm izinlerini kullandığını, davacının haksız olarak işten ayrılması nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanmadığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; şua izni ücretine dair bozma sonrası yapılan hesaplamanın hukuka aykırı olduğunu, mahsup işleminin hatalı olduğunu, faiz başlangıç tarihlerinin hatalı belirlendiğini, fazla çalışma ücretinin eksik hesaplandığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının şua izni ücretinin hesaplanma biçimine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 3153 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri.
3. Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname'nin 24 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
09.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.