"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/491 E., 2023/251 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, 17.03.2022 tarihli karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairece 21.09.2022 tarihli ilâm ile İlk Derece Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... işyerlerinde toplu sözleşmelere taraf olduğunu, müvekkili Sendika hesabına yatırılması gereken Mart 1999- Mayıs 2012 dönemlerine ait aidat alacaklarının davalı ... tarafından yatırılmadığını, bunun üzerine müvekkili Sendika tarafından icra takibi başlatıldığını iddia ederek davalı tarafından ... 2. İcra Müdürlüğünün 2012/2240 Esas sayılı takip dosyasında toplam 403.264,66 TL alacağına ilişkin yapılan itirazın iptaline ve yapılan haksız itiraz nedeni ile %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Belediyenin davada taraf olmadığını, alacaklı olarak görünen Sendikaya dair bir yetkilendirme bulunmadığını ve söz konusu borcun zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.03.2017 tarihli ve 2013/19 Esas, 2017/42 Karar sayılı kararıyla; ilâmsız icra takibi ve davanın açıldığı tarih itibarıyla davalı Yenice Belediyesi iken 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un (6360 sayılı Kanun) 1 inci maddesi düzenlemesi ile Yenice Belediyesinin tüzel kişiliği kaldırılarak mülki sınırları içerisinde bulunduğu ... ilçesine mahalle olarak katıldığı, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onüçüncü fıkrasında “birinci maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur” düzenlemesi getirildiği, bu düzenlemeler doğrultusunda kapatılan Yenice Belediyesi nezdinde doğan davacı Sendikaya ait aidat alacaklarından Yenice Belediyesinin mahalle olarak bağlandığı davalı ... Belediyesinin sorumlu olacağı gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 23.11.2017 tarihli ve 2017/2384 Esas, 2017/24141 Karar sayılı kararıyla; başlangıçta davalı olan Yenice Belediyesinin davalı ... Belediyesine devredildiği ve davaya konu alacağın doğrudan personele ilişkin olmadığı anlaşılmakla husumet itirazının yerinde olmadığı, dosyaya sunulan aidat listelerinin Yenice Belediyesi yetkililerince imzalandıktan sonra davacıya verildiği anlaşılmakla 01.01.2009 ile 31.12.2011 tarih aralığına ilişkin, davacı Sendika üyesi işçilerin ücretlerinden kesilen aidatların davacıya ödendiğinin davalı tarafından kanıtlanmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.01.2021 tarihli ve 2018/1376 Esas, 2021/2655 Karar sayılı ilâmı ile; taraf teşkili yönünden eksik incelemeyle sonuca gidilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 17.03.2022 tarihli ve 2021/83 Esas, 2022/133 Karar sayılı kararıyla; usuli eksiklerin tamamlandığı, Yargıtay bozma ilâmına uyulmasına karar verildiği, ... Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun Yenice Belediyesinin doğması muhtemel sendika üyelik ve dayanışma aidatı borçları ile ilgili 07.03.2014 tarihli ve 87 No.lu kararı aldığı ve borçların ... Belediyesine devredildiğinin bildirildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.09.2022 tarihli ve 2022/10119 Esas, 2022/10021 Karar sayılı ilâmı ile; İlk Derece Mahkemesince, 2709 sayılı ... Cumhuriyeti Anayasası'nın ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) aradığı anlamda herhangi bir gerekçe oluşturulmadan karar verildiği, kararın hangi sebep ya da sebeplerle verildiğine ilişkin açıklama ve gerekçe içermediği, her ne kadar İlk Derece Mahkemesince bozma ilâmına değinilmiş ve gereklerinin yerine getirildiğinden bahsedilmiş ise de Yargıtay tarafından bozulan kararın sonraki kararın eki niteliğine haiz olmadığı, bozma ile birlikte önceki hüküm de ortadan kalkarak hukuki geçerliliğini yitireceğinden Mahkemece bozulan karara atıf yapılarak yeni hüküm oluşturulmasının da kabul edilemeyeceği, tarafların gerekçeli karar elde etme hakkını ve usul hukukunu bariz bir şekilde bertaraf eden kararın salt bu nedenle tekrar bozulması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı Sendikanın üyesi olan işçilerin isimlerinin ve Sendika banka hesaplarının davalı Belediyeye bildirildiği, davalı ... tarafından davacı Sendika üyesi işçilerin isimlerinin ve kesilecek aidat tutarlarını gösterir listeleri davacı Sendikaya gönderdiği, talep konusu edilen dönemde tahakkuk eden Sendika aidatlarının ödendiğine dair davalı Belediyece herhangi bir delil sunulmadığı gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacı tarafın takipte ve davada taraf sıfatı bulunmadığını, ... Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonun 07.03.2014 tarihli ve 58 sayılı kararı uyarınca kapatılan Belediyede çalışan ve devri yapılan personele ilişkin her türlü borcun devralan Kuruma ait olduğunun kararlaştırıldığını, buna göre kapanan Yenice Belediyesinden devredilen 10 işçinin dışında müvekkili ... Belediyesinin sorumluluğunun söz konusu olmadığını, dava konusu alacaklara faiz yürütülmesi için işverenin temerrüde düşürülmesi gerektiğini, faiz istenmesini ve fahiş miktardaki faiz oranını kabul etmediklerini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sendika aidat alacağının tahsiline yönelik genel haciz yoluyla icra takibine vaki itirazın iptali istemi ile alacağa hangi tarihten itibaren faiz işletilmesi gerektiğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun “Üyelik aidatı” kenar başlıklı 18 inci maddesi şöyledir:
"(1) Üyelik aidatının miktarı kuruluşların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre genel kurul tarafından belirlenir.
(2) Üyelik ve dayanışma aidatları, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilmek suretiyle ilgili sendikaya ödenir.
(3) Yukarıdaki hükümlere göre ödenmesi gereken aidatı kesmeyen veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödemeyen işveren, bildirim şartı aranmaksızın aidat miktarını bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlüdür.
(4) Üye aidatının tahsiline ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir."
2. Mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 61 inci maddesi şu şekildedir:
“İşyerinde uygulanan toplu ... sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasının, toplu ... sözleşmesi yapılmamışsa veya sona ermişse yetki belgesi alan işçi sendikasının yazılı talebi ve aidatı kesilecek sendika üyesi işçilerin listesini vermesi üzerine, işveren sendika tüzüğü uyarınca üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik aidatını ve Toplu ... Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu gereğince sendikaya ödenmesi gerekli dayanışma aidatını, işçilere yapacağı ücret ödemesinden kesmeye ve kestiği aidatın nevini belirterek tutarını ilgili sendikaya vermeye ve kesinti listesini sendikaya göndermeye mecburdur.
Yukarıdaki fıkra gereğince sendika tüzüğüne uygun olarak kesilmesi istenilen aidatı kesmeyen işveren ilgili sendikaya karşı kesmediği veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili kuruluşa göndermediği miktar tutarınca genel hükümlere göre sorumlu olduktan başka aidatı sendikaya verinceye kadar bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faizi ödemek zorundadır.”
3. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
30.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.