"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2019/28 E., 2022/386 K.
DAVA TARİHİ : 25.10.2013
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili, davalı ... İnşaat Yemek Otomasyon İnsan Kaynakları San. Tic. Ltd. Şti. (... Şirketi) ve katılma yoluyla davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı asıl işveren Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ... ... Yatılı Bölge İlköğretim Okulunda ihale ile temizlik, yemek, kalorifer bakım ve yakma hizmetleri satın alınan alt işverenler nezdinde okul temizliği, öğrencilere üç öğün yemek dağıtımı vb. işlerde hizmetli olarak çalıştığını, okulda yatılı olarak kaldığını ve 15 günde bir evine gidebildiğini, fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatillerde çalışma yaptırıldığı hâlde bu çalışmalarına ilişkin ücretlerin kendisine ödenmediğini, müvekkilinin ... sözleşmesine haksız olarak işverence son verildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, hafta tatili, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; iddia edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili İdare ile davacı arasında imzalanan bir ... sözleşmesinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin haklı nedenle ve Kurum müdürü tarafından uyarılması sonrası yetersizliği nedeniyle feshedildiğini, yıllık izinlerini kullandığını, fazla çalışma yaptırıldığında ücretinin ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 24...2015 tarihli ve 2013/151 Esas, 2015/102 Karar sayılı kararı ile; davalı Bakanlığın asıl işveren konumunda bulunduğu, diğer davalının ise alt işveren konumunda olduğu, davacının ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 24.12.2018 tarihli ve 2018/15369 Esas, 2018/28006 Karar sayılı ilâmıyla; tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının fiilen yaptığı ... veya işler, bunların ne şekilde yapıldığı, okulun hangi bölümlerini kapsadığı, çalışılan işyerinin kapsam ve kapasitesi, vardiya veya nöbet sisteminin bulunup bulunmadığı hususları tespit edilmeksizin dava konusu fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacakları hakkında karar verilmesinin isabetli olmadığı, ayrıca davalılar yararına ... vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dinlenen tanık beyanlarından davacının işyerindeki asıl görevinin temizlik görevlisi olduğu, personel eksikliği nedeni ile ihtiyaç duyulması hâlinde işyerindeki diğer işlere yardımcı olduğu, davacının fazla çalışma yaptığı hâlde fazla çalışma ücreti almadığı, davacının hafta tatili ile ... bayram ve genel tatillerde de çalıştığını ispatladığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı ... Şirketi ile davalı Bakanlık vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının sürekli hafta tatili çalışması yaptığını, günlük 3 saat fazla çalıştığına dair kabulün hatalı olduğunu, ara dinlenme 15-20 dakika olmasına rağmen 2 saat ara dinlenme düşülerek %30 indirim yapılmasının haksız olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Şirketi vekili; dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacaklarının belirsiz alacak davası şeklinde açılamayacağını tanık H.Y'nin ilk ve ikinci beyanının çelişkili olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
3. Davalı Kurum vekili; husumet ve zamanaşımı itirazında bulunduklarını, ....00-22.00 saatleri arasında 15-20 dakika ara dinlenme ile çalışma iddiasının insan fizyolojisine aykırı olduğunu, ders saati 08.00 olmasına rağmen ....00'da işe başlama iddiasının kabul edilemeyeceğini, okullar eylül-haziran ayları arasında açık olup haziran ayında kapandığından ihbar tazminatına hak kazanılamayacağını, haksız davanın reddi gerektiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil çalışma alacaklarının ispatına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un 107 nci maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 41, 44, 46, 47, 63 ve 68 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı, davalı Şirket ve Kurum vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 24.12.2018 tarihli bozma ilâmında; ... ... Yatılı Bölge İlköğretim Okulunda davalı alt işveren Şirket işçisi olarak temizlik, yemek dağıtımı ve kalorifer yakımı işlerinde çalıştığını iddia eden davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil çalışma ücretlerine hak kazanıp kazanmadığı hususlarına ilişkin taraflar arasında mevcut uyuşmazlığın giderilebilmesi için davacı işçinin fiilen yaptığı ... veya işlerin neler olduğu, bunların ne şekilde yapıldığı, okulun hangi bölümlerini kapsadığı, çalışılan işyerinin kapasitesi, vardiya veya nöbet sisteminin bulunup bulunmadığı hususlarının tespit edilerek çalışma şartlarının belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir.
3. Mahkemece bozmaya uyularak toplanan deliller ve bilirkişiden alınan ek rapor neticesine göre; davacının işyerinde bir hafta 7 gün, bir hafta 6 gün olmak üzere ....00-20.00 saatleri arasında çalıştığı ancak günlük fazla çalışmasının 3 saati aşamayacağı, buna göre 6 gün çalıştığı haftalarda haftalık 18 saat, 7 gün çalıştığı haftalarda ise haftalık 21 saat fazla çalışma yaptığı, 15 günde 1 gün hafta tatili kullandığı, tüm ... bayram ve genel tatil günlerinde çalışmasını sürdürdüğü kabul edilmiştir. Ne var ki Dairemizin 2021/7089 sayılı esasına kayıtlı olarak temyiz incelemesi yapılan ve davacı işçi ile birlikte aynı işyerinde çalışan A.G. isimli başka bir işçinin dosyasında, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda; söz konusu işçinin bir hafta haftada 7 gün çalışarak haftalık 21 saat, diğer haftada 5 gün çalışarak haftalık 10 saat fazla çalışma yaptığı değerlendirmesiyle hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır.
4. Dosya kapsamı içerisinde davalı Şirket yetkilisi M.K'nin işyerinin 800 öğrenci kapasiteli yatılı okul olduğu, çalıştırılan işçi sayısının yeterli olmaması nedeniyle çalışanların fazla çalışma yapmak durumunda kaldıkları, işçilerin 15 günde bir dönüşümlü olarak izne ayrıldıkları, cuma günü öğleden sonra ile pazartesi sabahı arasında 2,5 gün izinli oldukları yönünde beyanda bulunduğu görülmüştür.
5. Dosya içeriğinde yer alan hizmet alım sözleşmeleri incelendiğinde ise 2009 yılı ihalesinde 4 kaloriferci, 2 aşçı ve 15 temizlik işçisi; 2010 yılı ihalesinde 2 kaloriferci, 2 aşçı ve 12 temizlik işçisi; 2011 ve 2012 ihalelerinde 18 personel; 2013 yılı ihalesinde ise 12 personel çalıştırılmasına dair hizmet alımlarının yapıldığı tespit edilmektedir.
6. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda; 800 öğrenci kapasiteli yatılı bir bölge ilköğretim okulu olan davalı işyerinde okulların kapalı olduğu yaz tatilleri haricinde çalışan davacının, hizmet alım sözleşmelerinde belirlenen sayıda diğer işçilerle birlikte işyerinde yatılı kalarak ve dava dilekçesindeki beyan dikkate alındığında iki haftada bir cuma günleri çalışma bitiminden pazartesi günleri çalışma saatine dek izin kullanmak suretiyle, ....30-19.00 saatleri arasında çalıştığı gözetilerek hüküm kurulması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacı ile davalı ... Şirketine iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
22.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.