"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1969 E., 2023/2288 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
MAHKEMESİ : ... 20. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/301 E., 2019/271 K.
Taraflar arasında ... 9. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; davalı nezdinde personel uzmanı olarak çalıştığını, son aylık ücretinin 1.800,00 USD olduğunu ve yılda 2 aylık ücret tutarında sadakat primi, barınma ve günde 3 öğün yemek karşılığında 21.03.2016 - 29.09.2017 tarihleri arasında çalıştığını, fazla çalışma yaptığını, iki haftada bir gün ... günleri istirahat edildiğini, diğer günler çalışıldığını, ... Bayramı ve Kurban Bayramı'nın birinci günleri dışında diğer ... ... ve genel tatil günlerinde çalışıldığını ancak karşılıklarının ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; ödenmeyen sadakat primi alacağının bulunduğunu ileri sürerek sadakat primi alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak davacının son ücretinin 1.200,00 USD olduğunu, müvekkili Şirkette sadakat primi uygulaması olmadığını, davacının bütün alacaklarının ödendiğini, bordrolardan ve davacının imzaladığı ibranameden bu durumun anlaşıldığını belirterek asıl ve birleşen davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 9. ... Mahkemesinin 23.07.2020 tarihli ve 2018/612 Esas, 2020/211 Karar ... kararı ile; davacının 21.03.2016-29.09.2017 tarihleri arasında davalı yanında en son aylık 1.800,00 USD ücretle çalıştığı, dosyaya sunulan puantaj kaydı, işe giriş çıkış çizelgesi veya benzeri işyeri kaydı bulunmadığından dinlenen tanık beyanlarına göre davacının ödenmeyen fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacaklarının bulunduğunun anlaşıldığı, işyerinde sadakat primi uygulamasının olduğu ve davacının ödenmeyen sadakat primi alacağının bulunduğu gerekçeleriyle asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.11.2022 tarihli ve 2022/115 Esas, 2022/648 Karar ... kararıyla; davacı tanıklarının beyanlarından ara dinlenmeler düşüldükten sonra davacının günde 10 saat çalıştığı, kesinleşen emsal kararlar ve tüm dosya kapsamından davacının haftanın 6 gününde fiilen 10 saat çalıştığı, haftada ise 15 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilerek yapılan hesaplama doğrultusunda hüküm kurulması gerektiği, davacının ödenmeyen ... ... ve genel tatil ile hafta tatili ve sadakat primi alacaklarının bulunduğu, işçilik alacaklarının yabancı para olarak talep edildiği davalarda harç ve vekâlet ücretinin karar tarihindeki ... Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) efektif satış kuru üzerinden hesaplanması gerektiği, karar tarihindeki TCMB ... doları efektif satış kurunun 18,6659 TL olduğu gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 05.07.2023 tarihli ve 2023/5975 Esas, 2023/10856 Karar ... ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra somut uyuşmazlığa ... hukukunun uygulanmasında isabetsizlik bulunmadığı, fazla çalışmaya ilişkin dosyada bulunan ve miktar içeren ibranamenin ve banka kaydının dikkate alınarak ödenen miktarın yapılan hesaplamadan mahsup edilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyada bulunan belgelere göre ödenen 632,00 USD'nin hesaplanan fazla çalışma alacağından mahsup edilerek yeniden yapılan hesaplama doğrultusunda asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının yurt dışında geçen çalışma dönemleri bakımından ilgili ülke hukukunun uygulanması gerektiğini, davacı ile müvekkili arasında imzalanan ... sözleşmesindeki ilgili maddelerde çalışılan ülke hukukunun uygulanacağının düzenlediğini, davacının prim alacağının bulunmadığını, bu alacağın hesaplanmasında esas alınan belgelerin delil niteliğinde olmadığını, davacı tanıklarının müvekkili Şirkete karşı davaları olan tanıklar olduğunu ve beyanlarının dikkate alınmaması gerektiğini, ibranamede belirtilen miktarların tüm alacaklar bakımından geçerli olduğunu, hesaplamada dikkate alınan ücretin hatalı belirlendiğini, davacı lehine hükmedilen alacakların haksız ve hukuka aykırı olduğunu, hesaplamalarda hata yapıldığını, hüküm kısmında davacı lehine iki kez vekâlet ücretine hükmedildiğini, müvekkili aleyhine hükmedilen yargılama gideri ve harçların fahiş olduğunu, lehine hükmedilen vekâlet ücretinin de eksik olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesi talebiyle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; fazla çalışma alacağının hesaplanması ve harç ile hükmedilen vekâlet ücretinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 370 ile 371 inci maddeleri.
2. 5718 ... Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. 4857 ... ... Kanunu'nun 41, 44, 46, 47 nci maddeleri.
4. Karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin (AAÜT) 13 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesi kararının, asıl davaya ilişkin hüküm fıkrasının asıl (6) numaralı bendinin (b) alt bendinde davalı lehine hükmedilen vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmesi gerekirken davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesi hatalı olmuştur.
3. Kısmi kabul ve kısmi ret durumunda vekil lehine hükmedilecek vekâlet ücretini düzenleyen ve karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT'nin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası; "Ancak hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemez." düzenlemesini içermektedir. Hakkında kısmi kabul kararı verilen davalı lehine reddedilen tutar üzerinden maktu vekâlet ücretinin altında kalmayacak ve reddedilen tutarı geçemeyecek miktarda vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken bu hususun göz ardı edilmesi de hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının, asıl davaya ilişkin hüküm fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan "17.834,28 TL" ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine "17.900,00 TL" ibaresinin yazılması, yine aynı bentte yer alan "... davalıdan alınıp davacıya verilmesine," ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine "... davacıdan alınıp davalıya verilmesine," ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.