"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2022/9 E., 2022/64 K.
DAVA TARİHİ : 13.05.2014
KARAR : Davanın davalılardan ... Enerji Üretim AŞ yönünden husumetten reddi, diğer davalılar yönünden kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Davacı vekili, davalı ... & ... Baugessellschaft m.b.H. vekili
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ... davalı ...& ... ... m.b.H. (...& ... Şirketi) vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... ... ve HES inşaatında 27.01.2013-25.12.2013 tarihleri arasında çalıştığını, işlerin azalması gerekçe gösterilerek ... sözleşmesinin feshedildiğini ve ödenmeyen işçilik alacaklarının bulunduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, ücret, fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatili ücreti ve yıllık ücretli izin alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... AŞ vekili cevap dilekçesinde; ihale makamı konumunda bulunduklarını, faaliyet konuları arasında inşaat yapma işi olmadığını, eser sözleşmesi ile diğer davalı Şirketlere bırakılan bir inşaat işi bulunduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... İnşaat ve Sanayi AŞ vekili, davacının tüm alacaklarının ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Davalı ...& ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacı işçinin tüm alacaklarının ödendiğini, davacının müvekkili Şirketten başkaca herhangi bir alacağı bulunmadığını, iddia edilen çalışma düzeninin insanın dayanma gücüne ve hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davalı ... AŞ'nin asıl işveren olarak dava konusu alacaklardan sorumlu olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.05.2016 tarihli ve 2014/75 Esas, 2016/81 Karar sayılı kararı ile bilirkişi raporu, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, işyeri dosyası, tanık anlatımları ve tüm dosya kapsamına göre, davacının 29.01.2013-25.12.2013 tarihleri arasında çalıştığı, davalı ... AŞ'nin asıl işveren olduğu, diğer davalılar ile aralarında geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, bu nedenlerle de tüm davalıların işçilik alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.09.2017 tarihli ve 2017/39760 Esas, 2017/19585 Karar sayılı kararıyla davalılar arasındaki ilişkinin ortaya koyulması konusunda yapılan araştırma ve incelemenin yeterli olmadığı, ihale konusu işin, davalı ... AŞ'nin faaliyet alanına ilişkin asıl veya yardımcı ... kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ve işin tamamının anahtar teslimi ile verilip verilmediği açıklığa kavuşturularak sonucuna göre bir karar verilmesi ile davacının gece vardiyasında çalıştığı haftalarda ara dinlenme süresinin mahsubundan sonra günlük 7,5 saatin üzerindeki çalışmalarının fazla çalışma kabul edilerek hesaplama yapılmamasının hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 10.05.2019 tarihli ve 2018/20 Esas, 2019/54 Karar sayılı kararı ile davalı ... AŞ'nin iştigal konularının elektrik enerjisi üretim, iletim, dağıtım kapsamındaki tüm işleri kapsadığı, dolayısıyla üretim için tesis kurulması vb işlemlerinde faaliyet alanına girdiği, bu nedenlerle davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin olduğu ve davalıların sorumluluğunun müteselsil sorumluluk olduğu gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... AŞ vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 07.11.2019 tarihli ve 2019/7274 Esas, 2019/20569 Karar sayılı kararıyla; davalı ... AŞ ile diğer davalılar arasındaki ilişkinin anahtar teslimi inşaat sözleşmesi niteliğinde olduğu, davalı ... AŞ'nin dava konusu alacaklardan sorumlu tutulmasının hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 10.12.2020 tarihli ve 2020/18 Esas, 2020/155 Karar sayılı kararı ile işin organizasyonu, yönetimi, personelin işe alınması ve çıkartılması yetkisinin tamamen işi üstlenmiş olan yüklenicilere ait olduğu, davalı ... AŞ'nin işin niteliğinin ve büyüklüğünün gerektirdiği güvenlik ve denetim yetkisini aşan bir durum olmadığı gerekçe gösterilerek davalı ... AŞ yönünden davanın husumetten reddine, diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalı ... & ... Şirketi vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 28.09.2021 tarihli ve 2021/8384 Esas, 2021/13019 Karar sayılı kararıyla; davalı ... & ... Şirketine yapılan tebligatların usulüne uygun olmadığı, davalı Şirkete dava dilekçesi ve ekleri, ıslah dilekçesi, bilirkişi raporları tebliğ edilmeden, taraf teşkili sağlanmadan ve delillerini bildirmesi için süre verilmeden hukuki dinlenilme hakkını kısıtlayacak şekilde karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
F. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 15.09.2022 tarihli ve 2022/9 Esas, 2022/64 Karar sayılı kararı ile davalı ... & ... Şirketine dava dilekçesi, bilirkişi raporları ve ıslah dilekçesi tebliğ edildiği, Şirkete esasa ilişkin beyanda bulunmak üzere yasal süre verildiği, davalı ... AŞ'nin işin niteliğinin ve büyüklüğünün gerektirdiği güvenlik ve denetim yetkisini aşan bir durum olmadığı gerekçe gösterilerek davalı ... AŞ yönünden davanın husumetten reddine diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalı ... & ... Şirketi vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı ... AŞ yönünden verilen husumetten ret kararının hatalı ve emsal dosyalarda verilen kararlarla çelişkili olduğunu, adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini, davalılar lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... & ... Şirketi vekili; davaya cevap dilekçesindeki hususları gerekçe göstererek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı ... AŞ ile davalı ... &... Şirketinin talep edilen alacaklardan sorumlu olup olmadığı ile vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesi, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ...& ... Şirketi vekilinin tüm davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, davalı ... &... Şirketi ile diğer davalı ... İnşaat ve Sanayi AŞ arasında ... ortaklığı ilişkisi bulunduğu, anılan davalıların talep edilen alacaklardan müteselsilen sorumlu oldukları sonucuna varılmıştır. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre; “Müteselsil sorumluluk da dahil olmak üzere, birden fazla davalı aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine ..., ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur.” Mahkemece, davalı ... &... Şirketi ile diğer davalı ... İnşaat ve Sanayi AŞ kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden her iki davalı lehine ayrı ayrı olmak üzere 1,700,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmiş ise de adı geçen davalılar yönünden ret sebebi ortak olduğundan ayrı ayrı vekâlet ücretine karar verilmiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı ... & ... ... m.b.H.nin tüm, davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının (10) ve (11) numaralı bentlerinin çıkartılarak yerine “Davalı ... İnşaat ve Sanayi AŞ ile davalı ... & ... ... m.b.H. kendilerini bir vekil ile temsil ettirdiklerinden reddedilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre hesap edilen 1,700,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının davacıya iadesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı ... & ... ... m.b.H.ye yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
07.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.