"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1263 E., 2023/2359 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 4. ... Mahkemesi
SAYISI : 2023/50 E., 2023/243 K.
Taraflar arasındaki delege seçimlerinin iptali ile sendika şube genel kurulunun iptali davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davaların reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Sendika üyesi olduğunu, aynı zamanda 07.10.2022 tarihinde delege seçildiğini, delege sayıları ve seçim merkezlerinin Sendika Tüzüğü'nde belirtilen delege nisabına aykırı şekilde belirlendiğini, Sendikanın delege seçimleri için şubelere gönderdiği tebligatların usulsüz olduğunu, seçimlerin hukuka aykırı gerçekleştirildiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı Sendika ... Şubesinin 18.12.2022 tarihli Genel Kurulunun iptal edilmesine, davalı Sendika ... Şubesi 07.10.2022 tarihli delege seçiminin tüm sonuçları ile iptaline, delege seçimlerinin yenilenmesine ve şube yönetimine seçim süreci de dâhil olmak üzere görev süreleri belirlenerek kayyum tayin edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; hak düşürücü süre geçtikten sonra açılan davanın ilk olarak süre yönünden reddedilmesi gerektiğini, davacının talebinin iyiniyet ve dürüstlük kurallarıyla bağdaşmadığını, davacının başkalarının hakkını korumak için dava açmakta hukuki yararının bulunmadığını, delege seçimlerinde Sendika Tüzüğü'ne aykırı ve keyfi uygulamalar yapıldığı iddiasının gerçek dışı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 07.10.2022 tarihli delege seçiminin iptali davasının hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı, davalı Sendika ... Şubesinin 18.12.2022 tarihli Genel Kurulunun iptaline karar verilmesini talebinin dayanağının usule aykırı şekilde yapıldığı ileri sürülen delege seçimleri olduğu, delege seçiminin iptali talebinin hak düşürücü süre içerisinde ileri sürülmediği, bu nedenle 18.12.2022 tarihli Genel Kurulun iptali talebinin sübut bulmadığı gerekçesiyle davaların reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; üye kayıt listesi istenilmediğinden Sendikanın ibraz ettiği üye sayısının doğruluğunun belirlenemediğini, Sendika tarafından sunulan Seçim Yönetmeliği'nin karar tarihi, karar sayısı, Kurul kararının isnadı ve sahteliğinin tetkik edilmeden karar verildiğini, eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 ... Kanun) 16 ncı maddesinin ikinci fıkrasında genel kurul dışında yapılan delege seçimlerine yapılan itirazların Mahkemece kesin olarak karara bağlanacağı belirtildiğinden, delege seçimlerinin iptali istemine ilişkin dava bakımından istinaf başvurusunun reddi gerektiği, Genel Kurulun iptali yönünden talep değerlendirildiğinde; davacının iptalini talep ettiği delege seçiminde delege seçildiği, davacının delege olarak katıldığı Genel Kurulda aday olduğuna ilişkin bir iddiasının bulunmadığı, bu seçimin iptalinde hukuki yararı bulunmadığı, kendi işyerine/çalıştığı ile ilişkin delege seçimi dışındaki delege seçiminin iptali talebinde bulunmasının hukuki yarar yokluğu nedeni ile zaten mümkün olmadığı, İlk Derece Mahkemesi kararının isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Genel Kurul dışında yapılan delege seçimlerinin iptali ile Sendika Şube Genel Kurulunun iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 ... Kanun’un “Seçimlere itiraz” kenar başlıklı 15 inci maddesi şöyledir:
“(1) Genel kurulda yapılan organ ve delege seçimlerinin devamı sırasında yapılan işlemlere ilişkin olarak seçim sonuç tutanaklarının düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde yapılacak itirazlar hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim, 14 üncü madde hükümlerine göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili kuruluş veya şubesine bildirir.
(2) Bakanlık veya kuruluş ya da şubesinin üye ve delegeleri; kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak genel kurul ve seçim yapılması veya seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük ya da kanuna aykırı uygulama iddiasıyla, bu işlemlerin veya genel kurulun iptali için genel kurul tarihinden itibaren bir ay içerisinde dava açabilir. Dava basit yargılama usulüne göre iki ay içerisinde sonuçlandırılır. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/30 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi bir ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/30 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtayca on beş gün içinde kesin olarak karar verilir.
(3) Genel kurulun veya genel kurulda yapılan organ seçiminin iptaline karar verildiği takdirde mahkeme; genel kurulu kanun ve tüzük hükümlerine göre en kısa zamanda toplamak, seçimleri yapmak ve yeni yönetim kurulu seçilinceye kadar kuruluşu yönetmekle görevli olmak üzere, 4721 ... Kanun hükümleri gereğince bir veya üç kayyım tayin eder ve görev sürelerini belirler.”
2. 6356 ... Kanun’un “Genel kurul dışında yapılan delege seçimi” kenar başlıklı 16 ncı maddesi de şöyledir:
“(1) Genel kurul dışında yapılan delege seçimleri üyeler tarafından serbest, eşit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına ve tüzük hükümlerine göre yapılır.
(2) Genel kurul dışında yapılan delege seçimlerine seçim sonuçlarının ilanından sonra iki gün içinde yapılacak itirazlar, mahkeme tarafından kesin olarak karara bağlanır. Delege seçiminin mahkeme tarafından iptal edilmesi hâlinde, seçimler on beş gün içinde yenilenir.”
3. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut uyuşmazlıkta dava konusu Genel Kurula delege sıfatıyla katılan ve Şube başkanlığına aday olan davacının Genel Kurulun iptali davası açabilmesi için hukuki yararı bulunduğunun açık olmasına göre; Bölge Adliye Mahkemesi kararında Genel Kurulun iptali davası bakımından davacının hukuki yararının bulunmadığının belirtilmesi hatalıdır. Bölge Adliye Mahkemesi kararında delege seçimlerinin iptali davası yönünden de davacının hukuki yararının bulunmadığı belirtilmiş ise de; bu dava bakımından İlk Derece Mahkemesi kararı kesin nitelikte olduğundan bu konuda değerlendirme yapılması da isabetsizdir. Bununla birlikte Genel Kurulun iptali davası bakımından İlk Derece Mahkemesi kararı isabetli olduğundan, belirtilen hatalar sonuca etkili görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve (2) numaralı paragrafta yapılan açıklamaya göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.