"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1057 E., 2023/3608 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 14. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/57 E., 2022/653 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 27.07.2011 tarihinde davalı Bakanlığın ...’de bulunan 1. ... Bakım Fabrika Müdürlüğü işyerinde Uçak ... Müdürlüğünde elektronik teknikeri olarak göreve başladığını, 07.05.2012 tarihinden itibaren de ... Standartları Hazırlama Kısım Şefliğinde uçak avionik standartları teknisyeni olarak görevlendirildiğini, 25.01.2019 tarihinde ise ... Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olduğunu, 31.01.2019 tarihinde işyerinde yürürlükte olan ve davacının da yararlandığı toplu ... sözleşmesi hükümleri kapsamında davalı işverene mühendis kadrosuna geçmek üzere yazılı talepte bulunduğunu, talep üzerine Teknoloji ve Üretim Başkanlığından görüş istendiğini, Teknoloji ve Üretim Başkanlığının ... yükü/işgücü dengesinin korunması amacıyla mevcut görevine devam etmesinin uygun olduğu gerekçesiyle olumsuz görüş bildirdiğini; ancak 523 adet sözleşmeli mühendis alımı için ilan verildiğini, davacı ile aynı durumda toplu ... sözleşmesi hükümleri kapsamında intibakı yapılan başka işçiler olduğunu, fabrikada hâlen boş mühendis kadrosu olduğunu, emsal Yargıtay kararları da bulunduğunu ileri sürerek işyerine başvuru tarihi itibarıyla toplu ... sözleşmesinin “ek-3 mühendis ve mimar saat ücretleri cetveline” göre davacının intibakının yapılmasını ve buna bağlı fark ücret alacağı, fark ilave tediye ve fark ikramiye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının 26. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin 21 inci maddesine göre boş mühendis kadrosuna intibakının yapılması talebinde bulunduğunu, söz konusu maddede işyerlerinde çalışmakta iken belirtilen mühendislik fakültesini bitirenlerin, işyerinin aynı alandan işçi statüsünde boş mühendis kadrosu bulunması hâlinde, işveren vekilinin teklifi ve Kuvvet Komutanlığının onayı ile mühendisliğe intibak ettirilebileceklerinin düzenlendiğini, onay makamının ... olduğunu, en son işçi mühendis alımının 2016 yılında yapıldığını, bu tarihten sonra Milli Savunma Bakanlığının ihtiyacını sözleşmeli personel kaynağından karşıladığını, görev fonksiyonlarının yerine getirilmesinde doğabilecek zafiyetlerin önüne geçilmesi için bu tür personelin mühendisliğe intibakının uygun görülmediğini ve takdir yetkisinin sözleşme maddesi gereği İdarede olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının çalışmakta iken ... Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Endüstri Mühendisliği bölümünü bitirdiği ve toplu ... sözleşmesi gereği mühendislik kadrosuna geçiş talep ettiği, boş mühendis kadrosu olmadığı gerekçesiyle talebin reddedildiği, işyerinde yürürlükte olan toplu ... sözleşmesinde; intibak işleminin işveren vekilinin teklifi, kuvvet komutanının onayı ile toplu ... sözleşmesi esaslarına göre yapılabileceğinin düzenlendiği, davacının işyerinde mühendislik işi yapmadığının keşif ve bilirkişi raporuyla tespit edildiği, kadro tahsisi ve intibak işleminin ancak ilgili komutanlığın onayı ile yapılabileceği, Mahkemenin işveren yerine geçerek davacının kadroya geçirilmesi gerektiğinin tespitini yapma veya atamaya karar verme görev ve yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacının davalı nezdinde elektrik teknisyeni olarak çalışırken mühendislik fakültesini bitirip bu kadroya atanması için başvuruda bulunduğunu, başvurusunun uygun görülmekle birlikte boş kadro olmadığı için intibakının yapılmadığını, keşif sonrası düzenlenen bilirkişi heyet raporunun sonuç ve kanaat kısmının "çalıştığı işyerinde işveren tarafından 'mühendis' olarak görevlendirilmediği, fiili olarak idare tarafından mühendis yetki ve sorumluluğunda çalıştırılmadığı, sevk ve idare işlerinde görev almadığı, uzun süredir kara araçları bakım onarım işlerinde çalışmış, buradaki imkânlar ve kendi şahsi yetenekleri ile yetişmiş kıymetli bir teknik adam olduğu, mühendislik kadrosu görevlerini bizzat üstlenebilecek yeterlilik ve yetenekte olduğu, kadro intibakı yapılır ise verilen görevleri fazlasıyla yapabilecek nitelikte olduğu, ... Silahlı Kuvvetlerinin, her hangi bir görev yerinde (..., ..., kara kuvvetleri) kara araçları bakım-onarım konusuyla ilgili çalışmaya hazır olduğu ve hak ettiği, " ibarelerini içerdiğini, işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinin ise “işyerlerinde çalışmakta iken yukarıda belirtilen mühendislik fakültesini bitirenler, işyerinin aynı alandan işçi statüsünde boş mühendis kadrosu bulunması halinde, işveren vekilinin teklifi ve kuvvet komutanlığının onayı ile bu madde esaslarına göre mühendisliğe intibak ettirilebilirler. Şu kadar ki, intibak ettirilecekleri ücret derecesinin karşılığı olan saat ücreti, eski saat ücretlerinin altında olamaz.” hükmünü içerdiğini, davalı İdarenin söz konusu işlem hakkında takdir yetkisi bulunmadığını, toplu ... sözleşmesi bütünsel olarak ele alındığında “kuvvet komutanlığının onayı” işleminin hak kazanılmış bir terfi işleminin tespitinden ibaret olduğunu, kendisinden önce ve kendisiyle aynı durumda olan diğer işçilerin intibakı yapılmış iken davacının intibak işleminin yapılmamasının eşitlik ilkesine açıkça aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalı işyerinde çalışırken eğitimine devam ederek mühendislik fakültesini bitirdiği ve mühendis kadrosuna atanmasını talep ettiği, Kurumun uygun kadro bulunmadığı gerekçesiyle davacının intibakını yapmadığı, yargılama sırasında alınan bilirkişi heyet raporuna göre davacının işveren tarafından mühendis olarak görevlendirilmediği gibi fiilî olarak da İdare tarafından mühendis yetki ve sorumluluğunda çalıştırılmadığı, sevk ve İdare işlerinde görev almadığı, mevcut işinde çalışmaya devam ettiği, fark ücret taleplerinde asıl değerlendirilmesi gerekenin fiilen yapılan ... ve bu işe ödenmesi gereken ücreti alıp almadığı hususu olduğu, somut olayda davacının fiilen yaptığı işin karşılığını aldığı, işverenin işçinin intibakına ve diplomasına uygun işe geçirmesi konusundaki takdirinin Mahkemece kullanılmasının mümkün olmadığı, Mahkemenin işveren yerine geçip kadroya geçiş tespiti yapma ve atama yapma görev ve yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, işyerinde çalışırken mühendislik fakültesini bitirerek mühendislik diploması alan davacının, işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre mühendis cetveline göre intibakının yapılması gerekip gerekmediği ile buna bağlı olarak fark alacaklarının bulunup bulunmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.