"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/101 E., 2022/260 K.
DAVA TARİHİ : 30.10.2019
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde fiilen demirbaş ambar görevlisi olarak işe başladığını, 07.12.1998 tarihinde ... Yol ... Sendikasına üye olduğunu, işe başladığı tarihten 20.11.2001 tarihine kadar mülga Karabük Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünde fiilen demirbaş ambar görevlisi, 2001 yılından sonrasında da fiilen şoför olarak çalıştığını, ancak davalı işverence müvekkilinin pozisyonunun işe giriş tarihinden 2012 yılında açılan pozisyon sınavına kadar düz işçi olarak gösterilmeye devam edildiğini, başlangıç derece ve kademesinin eksik hesaplandığını, bu sebeple davacıya eksik ücret ödendiğini, Toplu ... Sözleşmesinin ekler kısmında yer alan pozisyon cetvellerine göre derece ve kademesi eksik olarak belirlendiğinden emsalleri ile arasında büyük bir ücret farkı oluştuğunu, davacının 07.12.1998 tarihinden 20.11.2001 tarihine kadar fiilen demirbaş ambar görevlisi, 2001 yılından bu yana şoför olarak çalıştığı sürelerin de hesaba katılması suretiyle davacının başlangıç derece ve kademesinin taraf olduğu toplu ... sözleşmeleri uyarınca belirlenerek buna göre dava tarihi itibarıyla bulunması gereken derece ve kademesinin tespitine, fark ücret, fark akdi ilave tediye (ikramiye), fark yasal ilave tediye, fark yıpranma primi ve fark fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 07.12.1998 tarihinden 20.11.2001 tarihine kadar demirbaş ambar görevlisi, 2001 yılından bu yana da şoför olarak çalıştığı iddiasının gerçeği yansıtmadığını, davacının hiçbir zaman mevsimlik işçi olarak çalıştırılmadığını, davacının 18.11.1998 tarihinde sürekli kadrolu düz işçi olarak atandığını, dava dilekçesinde belirtildiği gibi davacının zaman zaman şoför olarak çalıştırıldığını, çalıştırılmanın kendi rızası ile yapıldığını, zira bu durumun maddi anlamda davacının lehine olduğunu ve aynı madde kapsamında ilave haklarının kendisine verildiğini, fark ücret istemesinin iyiniyet ve dürüstlük kurallarına aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 11.09.2020 tarihli ve 2019/308 Esas, 2020/221 Karar sayılı kararı ile; davacının mevsimlik işçi olarak çalıştığı sürelerde toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiği, mevsimlik işçi olarak çalıştığı sürelerle kadroya geçirildiği süre arasındaki çalışmalarının davacı ve işverenlik tarafından imzalı ... sözleşmelerine göre kadroya geçirildikten sonraki çalışmalarının ise tanık anlatımları, davalı Kurumun cevap dilekçesinde belirttiği hususlar ve davalı Kurum tarafından 2013 yılında yapılan sınav sonrası davacının geçirildiği pozisyonlara göre yapılması gerektiği, bilirkişi raporunda davacının derece ve kademe tespitinin yapıldığı ve buna göre dava konusu fark alacaklarının hesaplandığı, bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu ve hükme esas alındığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 28.12.2020 tarihli ve 2020/2840 Esas, 2020/3354 Karar sayılı kararı ile; davacının çalıştığı süreler dikkate alınarak yaptığı işe göre derece ve kademesi belirlenip buna göre fark alacaklarının hesaplandığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu, talebin aşılmadığı, İlk Derece Mahkemesi kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.04.2021 tarihli ve 2021/4110 Esas, 2021/8273 Karar sayılı ilâmı ile; Mahkemece itibar edilen bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığı, davacının pozisyonu, şahsi dosyasında mevcut kademe ve derece seyri ile geçici işçilikte geçen hizmet süresine göre mevcut olan ve olması gereken derece ve kademesinin gerekirse tablo hâlinde, denetime elverişli şekilde açıklanması, bu derece ve kademelere göre ödenmesi gereken ve davalı İdare tarafından ödenen yevmiye ve aylık ücretlerinin ilgili döneme ait toplu ... sözleşmesi hükümleri de dikkate alınarak belirlenmesi ve işçilik alacaklarının hesaplanması gerektiği, bu hesaplamadan sonra davalı İdare tarafından yapılan intibak ödemelerinin hangi alacağa ne miktarda yapıldığı da belirlenerek mahsubu yoluyla sonuca gidilmesi gerektiği, bu sebeple, öncelikle davacının fiilen yaptığı işin, mevcut kayıtlara göre belirlenmesi, ardından toplu ... sözleşmelerindeki derece ve kademeye ilişkin hükümler ile sözleşme ekindeki pozisyon cetvelindeki üst derece sınırına dikkat edilerek sürekli işçi kadrosuna geçirilirken alması gereken derece ve kademesi tespit edilerek dava tarihine kadar olması gereken derece ve kademesi gösterilip varsa fark işçilik alacaklarının yapılan ödemeler de dikkate alınarak hesaplanıp sonucuna göre hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 09.11.2021 tarihli ve 2021/103 Esas, 2021/368 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda dosyanın alanında uzman bilirkişi heyetine tevdi edildiği, bilirkişi raporunda; davacının fiilen yaptığı işin mevcut kayıtlara göre denetime elverişli şekilde belirlendiği, ardından toplu ... sözleşmelerindeki derece ve kademeye ilişkin hükümler ile sözleşme ekindeki pozisyon cetvelinde üst derece sınırına dikkat edilmek suretiyle sürekli işçi kadrosuna geçirilirken davacının alması gereken derece ve kademesi tespit edilerek, dava tarihine kadar olması gereken derece ve kademesi gösterilmek suretiyle fark işçilik alacaklarının yapılan ödemeler de dikkate alınarak hesaplandığı, ....08.2021 tarihli bilirkişi heyet raporunun denetime elverişli olduğu ve hükme esas alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 07.02.2022 tarihli ve 2022/582 Esas, 2022/1410 Karar sayılı ilâmı ile; dosyadaki bilgi ve belgelere göre davacının 18.11.1998 tarihinde Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde kadrolu düz işçi olarak işe başladığı, işçi sendikası üyelik dökümlerine göre Yol ... Sendikasına 07.12.1998 tarihinde üye olduğu, 2012 yılında yapılan sınav ile şoför kadrosuna atandığı, davacıya ait özlük dosyası incelendiğinde, 31.12.2009 tarihli Olur ile şoför olarak, 01.04.2011 tarihinden itibaren de büro elemanı/şoför olarak çalıştığının tespit edildiği, davacının hiç mevsimlik çalışması olmadığı gibi yargılama aşamasında dinlenen tanıkların da davacının 1998 yılında kadrolu düz işçi olarak atandığını, 2012 tarihine kadar da Olur verilerek zaman zaman şoför olarak çalıştırıldığını beyan ettikleri, davacının dava dilekçesinde de mevsimlik çalışma iddiası bulunmadığından hükme esas alınan bilirkişi raporunda, çalışma döneminde 1998-2001 yılları arasında mevsimlik çalışma yapıldığı kabul edilerek sonuca gidilmesinin isabetsiz olduğu, özetlenen bu delil durumu ve davacının hiç mevsimlik çalışması bulunmadığı da gözetilerek, davacının dava konusu talebinin yeniden değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacının talebi mevcut durumuna göre yeniden değerlendirilerek bu yönde alınan bilirkişi raporu doğrultusunda derece ve kademesinin tespiti ile fark ücret alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Müvekkili İdarede kadrolu olarak işe başlayan ve hiç mevsimlik çalışması olmayan davacının davasının reddi gerektiğini, yargılama aşamasındaki tüm itirazlarını tekrar ettiklerini, kararda hükmedilen alacak kalemleri ile fer'îlerine ve faizin niteliğine itiraz ettiklerini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, mevsimlik çalışması bulunmayan davacının mevcut konumuna göre derece ve kademesinin doğru olarak tespit edilip edilmediği ile buna göre dava konusu fark ücret alacaklarının bulunup bulunmadığı hususlarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 39 uncu maddesi (Mülga 2822 sayılı Toplu ... Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu maddesi)
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
....03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.