"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2967 E., 2022/3050 K.
DAVA TARİHİ : 26.12.2020
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 2. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/93 E., 2022/123 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... AŞ (...) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Enerji, Su ve ... İşçileri Sendikasının (... Sendikası) üyesi olduğunu, davalıya ait işyerinde alt işverenler nezdinde işletme teknisyeni olarak çalıştığını, Yüksek Hakem Kurulunun 28.03.2016 tarihli ve 2016/89 Esas, 2016/289 Karar sayılı kararıyla bağıtlanan 15.09.2015-28.02.2017 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin ve Yüksek Hakem Kurulunun ....11.2018 tarihli ve 2018/1066 Esas, 2018/1825 Karar sayılı kararıyla bağıtlanan 01.04.2018-31.03.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin davacı hakkında uygulanmadığını ve bir kısım alacaklarının ödenmediğini, davalı işverenin ödenmeyen alacaklardan asıl işveren sıfatıyla sorumlu olduğunu ileri sürerek gece çalışması, evlenme yardımı, ücret farkı, ikramiye, yakacak yardımı, bayram yardımı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacı ile davalı arasında herhangi bir ... sözleşmesi bulunmadığını, davacının yüklenici firmanın işçisi olduğunu, davalı ...'ın ihale makamı konumunda olduğunu, davacının çalışmaları sebebiyle herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, alt işverene bırakılan hizmet alım işinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun (4734 sayılı Kanun) 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında ihale edildiğini, aynı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki fiyat farkından kaynaklı ödemelerin bu madde kapsamındaki işlere ilişkin olduğunu, kendilerinin ihale ettiği işlerin bu kapsamda yer almadığını, davalı Kurumun toplu ... sözleşmesinden sorumlu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının dava dışı yüklenici firma işçisi olarak davalıya ait işyerinde çalıştığı, davalı işverenin asıl işveren sıfatıyla davacının çalışmalarından doğan alacaklardan sorumlu olduğu, davacının sendika üyesi olduğu, toplu ... sözleşmesinden yararlanma hakkı bulunduğu, toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının ödenmediği, dosyada bulunan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu gerekçesiyle toplanan kanıtlara ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının talep ettiği alacakların ... Sendikası ile ihbar olunan Şirket arasında Yüksek Hakem Kurulunun kararı ile imzalanan toplu ... sözleşmesinden kaynaklandığını, davalı ...'ın ihale makamı konumunda olduğunu, davacının çalışmaları sebebiyle herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, alt işverene bırakılan hizmet alım işinin 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında ihale edildiğini, aynı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki fiyat farkından kaynaklı ödemelerin bu madde kapsamındaki işlere ilişkin olduğunu, kendilerinin ihale ettiği işlerin bu kapsamda yer almadığını, davalı Kuruma toplu ... sözleşmesinden kaynaklı müteselsil sorumluluk yüklenemeyeceğini, bilirkişi raporunda tespit edilen işçi alacağının olması gerekenden fazla hesaplandığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına ve özellikle davalı ... Üretim AŞ (...) tarafından, hizmet alım sözleşmesinin 4734 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında yapıldığı, başka bir anlatımla aynı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında yapılmadığı belirtildiğinden davalının dava konusu alacaklardan asıl işveren sıfatı ile sorumlu olduğunun anlaşıldığı, aynı toplu ... sözleşmesinden kaynaklı olarak açılan davada Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 23.01.2020 tarihli ve 2020/78 Esas, 2020/1196 Karar sayılı onama ilâmının da bu doğrultuda olduğu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasında, davacı işçinin toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklara hak kazanıp kazanmadığı ve bu alacaklardan davalının sorumlu olup olmadığı hususu uyuşmazlık konusudur.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47, 63, 68 ve 69 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davanın davalısı ... olmasına rağmen Bölge Adliye Mahkemesi gerekçesinde davalının ... olarak belirtilmesi sonuca etkili olmayan maddi hata niteliğinde kabul edilmiştir.
3. Yüksek Hakem Kurulunun 28.03.2016 tarihli ve 2016/89 Esas, 2016/289 Karar sayılı kararıyla bağıtlanan15.09.2015-28.02.2017 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin 21 inci maddesinde ve Yüksek Hakem Kurulunun ....11.2018 tarihli ve 2018/1066 Esas, 2018/1825 Karar sayılı kararıyla bağıtlanan 01.04.2018-31.03.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinin 32 nci maddesinde; çalışılan hafta tatili günü için toplam iki yevmiye ödeneceği, ... bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalarda her bir gün için toplam 3 yevmiye ödeneceği düzenlenmiştir.
3. Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporunda; hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücret alacakları bakımından denetime elverişli bir şekilde hesaplamanın yapılmadığı, davacının ücret farkı alacağı aylık ücret üzerinden hesaplanmasına rağmen hafta tatili ücret farkı iki yevmiye üzerinden, ... bayram ve genel tatil ücret farkı da üç yevmiye üzerinden hesaplanarak çalışılmasa da ödenmesi gereken hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücretine ilişkin ücret farkının mükerrer şekilde hesaplandığı, ücret bordrolarındaki tahakkuklar mahsup edilirken bazı aylarda zamlı ücret üzerinden yapılan tahakkukların, bazı aylarda ise çalışılmasa da aylık ücretin içinde ödenen hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücretine ilişkin tahakkukların mahsubu ile sonuca gidildiği görülmektedir. Şu hâlde bir yevmiye tutarındaki hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti aylık ücretin içinde ödenmiş olup ücret farkı da aylık ücret üzerinden hesaplandığına göre İlk Derece Mahkemesince; gerekirse denetime elverişli olacak şekilde yeni bir bilirkişi raporu almak suretiyle hafta tatili ücreti bir yevmiye üzerinden, ... bayram ve genel tatil ücreti iki yevmiye üzerinden hesaplanmalı, ücret bordrolarında çalışılmasa da ödenmesi gereken dışında çalışıldığı için zamlı tahakkuk ettirilen hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücretleri mahsup edilmeli, sonucuna göre usuli kazanılmış haklar da gözetilerek fark hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücret alacağı hüküm altına alınmalıdır. Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.